Mededelingen van het bestuur De Waterschans nr. 1-2004 Lezing (nadere informatie) CURSUSSEN Nieuw redactielid Er is mij gevraagd deel te gaan uit maken van de redactie van De Wa terschans. Met het verschijnen van deze aflevering is dat ingegaan. De eerste vergadering was een echte vuurdoop, want die duurde tot middernacht. De reden daarvan was (gelukkig) de grote hoeveelheid kopij. Mijn naam is Jaap Dekker en ik ben 67 jaar, een laatbloeier' dus als redactielid. Ik ben afkomstig uit Medemblik in West-Friesland. Na de middelbare school heb ik klas sieke talen gestudeerd in Nijmegen. Daarna ben ik docent geworden aan het Mollerlyceum in Bergen op Zoom. Deze school ben ik trouw gebleven tot ik met de VUT ging. Ondertussen woon ik al zo'n 40 jaar in Bergen op Zoom. Meer dan 25 jaar daarvan ben ik actief groepslid van de Mensenrechtenor ganisatie Amnesty International. Enkele jaren ben ik ook één van de Vrienden van de Stichting Cort Eleyligers, omdat ik het belangrijk vind dat Bergen op Zoom zijn gar nizoensverleden niet verloochent, maar het belang hiervan in de vorm van een museum laat blijken. En tenslotte: ik hoop nog geruime tijd als redactielid mijn bijdrage te kun nen leveren aan De Waterschans. Enquete onder de leden van de Kring Graag willen wij uw aandacht nog specifiek vestigen op de enquete die u onlangs ontvangen heeft. Wij vragen u dringend om deze en quete in te vullen en te retourne ren in de bijgevoegde antwoorden- velop. Mede op basis van de resul taten kunnen wij u steeds beter en toegespitst een voor u interessant programma bieden en ook De Wa terschans nog aantrekkelijker ma ken dan u reeds gewend bent. De Geschiedkundige Kring op Internet Bezoek eens de fraaie website van de Kring: www.ge- schiedkundigekringboz.nl Als web master functioneert de heer E Evers. Zie colofon hoe u hem kunt bereiken. Jaarprogramma Activiteitencommissie Na de interessante en boeiende lezing 'De Scheldeverhaal van een rivier', die op zondag 25 januari jl. werd gehouden, kunnen we u hierbij het jaarprogramma vanuit de activiteitencommissie aanbieden. Nog niet alle data zijn definitief vastgelegd, maar daarover wordt u in volgende Waterschansen bericht. 22 april Jaarvergadering Geschiedkundige Kring in de grote zaal van de Ontmoetingskerk Bolwerk-Zuid 134 te Bergen op Zoom. De separate uitnodiging krijgt u hiervoor toegestuurd. 13 mei Lezing door drs. J. van Hoof over '300 jaar Menno van Coehoorn'. Deze lezing zal tevens een voorbereiding zijn op de jaarexcursie, die na de zomer plaatsvindt. September Jaarexcursie naar de vestingstad Naarden met hieraan gekoppeld een bezoek aan de Tentoonstelling over '300 jaar Menno van Coehoorn'. Specifieke informatie volgt. 7 oktober Lezing door prof. Amoud-Jan Bijsterveld over 'Brabant is ons Brabant niet meer', Het zelfbeeld van Noord-Brabant in de eenentwintigste eeuw. Najaar Mini-excursie naar de Watermolen te Bergen op Zoom, onder leiding van Ir. Jan Weijts. Op donderdag 13 mei 2004 om 20.00 uur in Café-restaurant 'De Raayberg', Antwerpsestraatweg 267, Bergen op Zoom met als onderwerp: Menno van Coehoorn, Nederlands vestingbouwkundige bij uitstek Menno van Coehoorn, wiens driehonderdste sterfdag dit jaar wordt herdacht, staat te boek als onze belangrijkste vestingbouw kundige. Dit predikaat dankt hij hoofdzakelijk aan zijn vesting bouwconcept, waarmee hij tot ver buiten onze landsgrenzen naam maakte. Behalve als theoreticus was Van Coehoorn ook in de praktijk ac tief. Dat manifesteerde zich voor al in de jaren 1698-1702, toen hij leiding gaf aan de vernieuwing van de vestingen langs de grenzen en daarbij onder meer het ont werp maakte voor een ingrijpend vernieuwde vesting Bergen op Zoom, daarna ook wel 'Menno's meesterwerk' genoemd. Van Coehoorn ontwierp tevens een nieuw verdedigingsstelsel, dat de Re publiek (na het Rampjaar 1672) be ter moest beschermen tegen aanval len van buitenaf. Daarvóór maakte hij reeds naam als troepenaanvoer der en belegeraar. In de lezing zullen zijn leven en werk worden belicht tegen de ach tergrond van zijn tijd en de orga nisatie waarin hij werkzaam was. De spreker van die avond is drs. J.P.C.M. (Joep) van Hoof, weten schappelijk medewerker, verbon den aan het Instituut voor Mili taire Geschiedenis van de Konink lijke Landmacht te Den Haag. Hij houdt zich voornamelijk bezig met de Nederlandse militaire geschie denis tot 1814 en de geschiedenis van de Nederlandse vestingbouw. In het kader van bovenvermelde herdenking verschijnt dit voorjaar van zijn hand een boek over leven en werk van Menno van Coehoorn. Ook is hij lid van de Studiecom missie van de Stichting Menno van Coehoorn en als zodanig be trokken bij de eindredactie van de serie Atlassen van Historische Ves tingwerken van de diverse provin cies van Nederland. Tenslotte zij nog vermeld dat tij dens de Jaarlijkse Dagexcursie van de Kring, die ditmaal na de zomer wordt georganiseerd, on der meer ook de expositie over zijn leven en werk zal worden be zocht, die op 1 juli 2004 te Naar den zal worden geopend. Meer bij zonderheden daarover verneemt U nog van ons. De Activiteitencommissie. De Waeerschans nr. 1-2004 In goed overleg met het bestuur van de Geschiedkundige Kring staan de cursussen van de Stich ting In den Scherminckel ook voor u open. In 2004 worden de volgende georganiseerd: Cursus Vondstdeterminatie Het leren herkennen van vondsten (voornamelijk aardewerk, maar ook glas, metaal) naar datering en soort. Tevens het krijgen van een goed beeld van gebruiksvoorwer pen door de eeuwen heen. Cur susleider is drs. Marco Vermunt, gemeentelijk archeoloog. Plaats: het Gemeentelijk Archeologisch Depot, Wassenaarstraat 59, 4611 BT Bergen op Zoom. De cursus start in september/ok tober en beslaat drie avonden vanaf 20.00 tot ca. 22.30 uur. De prijs bedraagt 15,inclusief koffie/thee en een reader (maxi male deelname 12 personen). Er is geen specifieke voorkennis vereist. Deze cursus is zo succesvol dat er altijd met een wachtlijst gewerkt wordt. U kunt zich nu reeds opge ven bij Ank van der Kallen, Nieuw- straat 4, 4611 RS Bergen op Zoom, tel. 0164-265158, fax 0164-230288, email: vanderkallen@home.nl. Zodra de definitieve data bekend zijn, ontvangt u een uitnodiging en een acceptgiro. Cursus Archeologisch veldwerk In deze cursus worden de basis technieken van het opgraven ge leerd, waaronder de organisatie en voorbereidingen van het veldwerk, het eigenlijke opgraven en de daarbij behorende meet- en graaf- technieken en de uitwerking van de gegevens in tekeningen en rap porten. De nadruk ligt op de ba sistechnieken, dus geen al te inge wikkelde handelingen, maar voor al het leren zien en interpreteren van sporen en het inmeten ervan. De cursus bestaat uit een theorie- (2 avonden van 20.00 tot ca. 22.30 uur) en een praktijkgedeelte (2 za terdagen van 10.00 tot ca. 16.00 uur). Voor het praktijkgedeelte is het nodig dat u oude kleding en schoenen draagt. Bij regenachtig weer zijn regenkleding en laarzen geen overbodige luxe. De prijs voor deze cursus be draagt 30,inclusief koffie of thee en een reader (maximale deelname 8 personen). Voor de cursus is geen specifieke voorken nis vereist. Ook hierbij deze wordt met een wachtlijst gewerkt. Data zijn nog niet bekend, omdat deze afhankelijk zijn van opgravingsac tiviteiten. Wel kunt u zich nu reeds opgeven (zie adres bij cur sus vondstdeterminatie). Reisboek Koning Lodewijk Napoleon in de maak Van 14 april tot en met 4 mei 1809 bracht koning Lodewijk Na poleon een werkbezoek aan Bra bant. Doel van de reis was om in zicht te krijgen in de problemen van Brabantse bestuurders, orga nisaties en de burgerij. De stich ting voor cultuureducatie Lyra gaat deze reis reconstrueren. De stichting is gevestigd in het ves tingstadje Heusden. Het richt zich op het bevorderen van cultuure ducatie in Nederland. De resulta ten van het onderzoek zullen wor den neergelegd in een handzaam reisboek De reis van de koning werd gemaakt van Oost- naar West-Brabant. Als een lint werden verschillende plaatsen, dorpen en steden aangedaan. Overal waren erebogen opgesteld en liep de burgerij uit. De route liep via tal van gehuchten en dorpen globaal van Cuyck via Helmond naar Eindhoven. In Tilburg verleende de koning de stad stadsrechten. Verder werden er onder meer de volgende plaatsen aangedaan: Den Bosch, Boxtel, Veghel, Heus den, Waalwijk, Breda, Willemstad, Roosendaal en Bergen op Zoom. Binnen de context van de Bataafs- Franse tijd, waarin het bezoek plaatsvond, spreekt deze reis tot de verbeelding. De reis werd in een gele reiskoets gemaakt die door zes rijpaarden werd getrok ken. In het gezelschap van de ko ning bevonden zich tal van auto riteiten. De koning werd tijdens zijn reis vergezeld door een lijf wacht die uit zestig huzaren be stond. De broer van keizer Napo leon Bonaparte toonde zich maatschappelijk betrokken bij zijn bezoek aan Brabant. "De grote lijnen van de reis zijn in de breedte bekend. We willen ons met het bronnenonderzoek met name richten op de lokale situ atie. Daarom zijn we op zoek naar eerder verschenen artikelen, on derzoek, verslagen en afbeeldin gen", aldus de stichting. Ook is de stichting op zoek naar bronnen materiaal over andere Brabantse reizen van zowel de koning als zijn broer keizer Napoleon Bona parte. Het reisboek zal worden samengesteld door de freelance journalist Hans van den Eeden. Eer der schreef hij voor het Brabants Dagblad een serie over enkele dagen uit de reis van de koning. Lezers die suggesties voor bronnen hebben, worden verzocht om contact met de stichting Lyra op te nemen. Stichting Lyra, Postbus 35, 5256 ZG Heusden. Fax. 0416-660665. E-mail: hvdee- den@home.nl Excursie Tongeren Na de succesvolle excursie van vorig jaar, organiseert de Stichting In den Scherminckel op 8 mei 2004 een excursie naar Tongeren, de oudste stad van België. Na de ontvangst met koffie is er een bezoek aan de O.L. Vrouwen basiliek, de Romaanse Klooster gang, het Begijnhof, de Moeren- poort en de Middeleeuwse om walling. Na deze wandeling zal een lunch ongetwijfeld goed sma ken. Na de lunch brengen we een bezoek aan de tentoonstelling 'Neanderthalers in Europa'. Span nend, avontuurlijk, meeslepend, verrassend, realistisch zijn wat su perlatieven die op deze tentoon stelling van toepassing zijn. Neanderthalers in Europa is de eerste grote overzichtstentoonstel ling over de vroegste Europese prehistorische cultuur. Het onder zoek naar de Neanderthalers is de twee voorbije decennia wereld wijd in een enorme stroomver snelling geraakt. Een groep van drieëntwintig levensechte Nean derthalers zijn neergestreken in het museum. Ze zetten daar hun dagelijks leven van 35.000 jaar ge leden gewoon verder. De kostprijs van deze excursie is 40,per persoon (all-in). U kunt zich tot uiterlijk 3 april op geven bij: Ank van der Kallen, tel. 0164 - 265158; fax 0164 - 230288; e-mail: vanderkallen@home.nl of door overmaking van het bedrag (vóór 3 april) op postrekening nr. 23 95 141 t.n.v. Stichting In den Scherminckel te Bergen op Zoom o.v.v. 'excursie Tongeren'. Half april krijgt u het volledig pro gramma toegezonden. 5

Periodieken

De Waterschans | 2004 | | pagina 3