4 De Waterschans nr. 2-2004 OfuJel: ce Gemeente Bad- en ZujeminPÏchting te BERGEN OP ZOOM 8 1 Beste Frans, Bergen op Zoom, 29 juli 1951 Wat duurt de zomervakantie toch lekker tang. Vermaak je je nog Wel tijdens at deze Vrije dagen Ik kom eigentijk tijd te kort. Vorige Week ben ik met mijn ouders een aantal dagen naar de Ardennen geweest. Baar hebben We de Grotten Van Han bezocht en We hebben er heertijk gewandeld in de natuur. Gisteren ben ik met Joost gaan zwemmen in het zoutWaterbad. Het Was er niet zo heet erg druk, maar Wet erg gezellig. We zijn een paar keer Van de hoge Wip geweest. Op een gegeven moment stond er een grote groep jongens bij de houten schutting Voor het meisjesbad. Joost en ik Waren natuurlijk nieuwsgierig. We keken door een Van de Vete spleten in het hout en barstten in een lachen uit: Vier dames stonden naast het bassin in zeer charmante posities, die Vast Werden gelegd door een fotograaf. Ik ben benieuwd hoe die foto's er uit zullen zien! Heb je misschien zin om deze Week ook een keer mee te gaan zwemmen in het zoutWaterbadI Of ben je misschien bang Voor at die patingen en krabbenIk hoor het nog Wet Van je. Groeten, Joris Ward Wannoeskerken Wie verlangt er in de warme zomermaanden niet naar een heerlijke, frisse duik? Zodra het kwik begint te stijgen gaan we massaal naar zee of naar het zwembad. In de omgeving van Bergen op Zoom is al honderden jaren voldoende water te vinden om in te baden of te zwemmen. Denk maar eens aan de Schelde. Maar ook een zwembad kent Bergen op Zoom al geruime tijd. Reeds aan het einde van de 19e eeuw werd er in de stad een zwembad aangelegd: de 'Gemeente Bad en Zweminrichting', een zwembad dat tweemaal per dag met vers zeewater kon worden gevuld. V' y< 80 De Waferschansnr.2-2004 V4 5. Drie badjuffrouwen bij de uitgang van het zoutwaterbad. Van links naar rechts in witte schorten met korte mouwen: Cor de Kok, Riet Jordans en Juul Otte. Foto uit 1946-1951. 1. Het gebied rond de Gemeente Bad en Zweminrichting. Geheel bovenaan de Spiritusfabriek, daaronder de Van Konijnenburgweg en daaronder het zoutwaterbad met in het verlengde daarvan het kanaal van de Nieuwe Haven, dat richting de Waterschans stroomt. Links naast het zwembad en de Nieuwe Haven Machinefabriek 'De Holland', rechts de Calandweg met enkele bedrijven in de Geertruidapolder. Luchtfoto door Slagboom en Peeters, 1973. GEMEENTE BAD- EN ZWEMINRICHTING TELEFOON 412 AFZONDERLIJKE BASSINS voor Dames en Heeren (Dagelijks vcrsch zeewater) lederen werkdag geopend voor mannen van 7 12 en van 13'/j—20 uur voor vrouwen van fl—-T2 en van 13*/a'20 uur Zondag-voormiddag geopend: voor mannen van 7 12 uur voor vrouwen van S 12 uur ATTENTIE BOVENDIEN ZONDAGS GEOPEND VAN 14 18 UUR (Abonnementen niet geldig) Dinsdags, Woensdags cn Donderdags is de inrichting van 1920 uur uitsluitend ter beschikking van bet Garnizoen TARIEF 1 c KLASSE: (Afzonderlijke kleedkamer) Had met douche f 0.35 10-biiden kaan 2.50 Persoonlijk abonn. „6. Gczinsuboüneoienr „12.. 2e KLASSE: (AJgemecae kieedkmr.rr) Had mcc douche lü-badén kaart Persoonlijk abonn. Gezinsa bo internen C Huren badpak. f 0.25 Huren zwembroek of handdoek 0.10 Persoonlijk rijwielabonnetnenr1.— Rijwïelabouncmenr gezin 2.50 Door ccn speciale inrichting kan het water op een aangename temperatuur worden gebracht! Voor nadere bijzarukthedea zijn tarief kaarten op lanv-axc- vcikrijgbaar 3. Tarieflijst van de Gemeente Bad- en Zweminrichting uit het begin van de 20e eeuw. Ifl E IR L Het ^out^atePtad *««"11 Vele Bergenaren zullen in geuren en kleuren kunnen vertellen over hun bele venissen in dit zoutwaterbad. Over de jongens die op het zadel van hun fiets gingen staan om over de schutting naar het meisjesbad te kunnen gluren. Of over de geur van de rook die uit de schoorstenen van de Spiritusfabriek over het zwembad waaide. Hier zal echter vooral ingegaan worden op fei telijke gegevens van het zoutwaterbad. Waar lag het zwembad en hoe zag het er uit? Wie mochten er komen zwem men? En wat kostte een toegangs kaartje eigenlijk? De Gemeente Bad- en Zweminrich ting werd ruim honderd jaar geleden aangelegd, in 1884. Het bouwproject werd uitgevoerd door de firma Hoog- jgv - Dw'iikv-s -«f«a 'M i malige vestingwerk de Waterschans (zie afbeelding 1). Door middel van een stelsel van sluizen, waterleidingen en zogenaamde 'duikers' (waterwe gen onder een weg of door een dijk) werd het bad aangesloten op het oude havenkanaal en de oesterputten in de Waterschans. Daardoor stond het bad in verbinding met de zee. Het wa ter werd via het waterleidingstelsel di rect uit zee naar het zoutwaterbad ge leid. Hierdoor kwam het nogal eens voor dat er palingen tussen je benen door zwommen en krabben over de zandbodem liepen. Tevens kon het wa ter in het bad door het waterleiding stelsel tweemaal per dag ververst wor den (zie ook het artikeltje uit de Gids voor Bergen op Zoom en omstreken, el ders in deze WARdTAAL), Bij de oplevering in juli 1884 bestond het zoutwaterbad uit een badgedeelte (58x24 meter) en een iets dieper gele gen zwemgedeelte (47x20 meter), Beide bassins waren van elkaar ge scheiden door een houten zwembrug, waarover een loper lag. Aan de noord zijde van beide bassins bevonden zich de kleedkamertjes: twee rijen van elk twaalf kleedkamertjes en een midden lokaal. Tussen de twee rijen met kleed kamertjes in, bevond zich de ingang. Aan de zuidzijde van de bassins stond een kiosk waar versnaperingen gekocht konden worden. In de beginjaren van de Gemeente Bad- en Zweminrichting waren er aparte openingstijden voor dames en heren. Vanwege het grote aantal be zoekers werd in de loop van de 20e eeuw echter een apart herenbad aan- endoorn uit Giessendam voor een be drag van fl.33.600,-. Het gemeentelijke zoutwaterbad was gelegen op de hoek van de huidige Van Konijnenburgweg en Calandweg, tegenover de Spiritusfa briek. Daar herinnert slechts een woning ons nu nog aan het in 1973 gesloten bad, door de naam die op de gevel staat: "t Zwembad'. Het zoutwaterbad werd aangelegd in het oostelijke gedeelte van wat des tijds de Nieuwe Haven werd genoemd. De Nieuwe Haven liep parallel aan het iets noordelijker gelegen oude haven kanaal: vanaf de Van Konijnenburgweg langs de Calandweg, richting het voor- 0.23 .2., 3.50 7.30

Periodieken

De Waterschans | 2004 | | pagina 12