ANDRIES VAN LOON
Bergs Diep
MAGAZIJN „ELECTRA
BOSCHSTRAAT 9
BERGEN OP ZOOM
De Waterschans nr. 2-2004
De feestcommissie, geinstalleerd ter ere van het 100 jarige bestaan van de synagoge
in 1932.
rijke persoon in de gemeente.
Dankzij hem konden verschil
lende zaken tijdens de bezetting in
stand blijven, zoals joods onder
wijs en wekelijkse sjoeldiensten.
Eigenlijk was de gemeente te klein
om een rabbi te betalen. Zijn sala
ris werd gedeeltelijk gesubsidieerd
door het rijk, maar om genoeg
geld te verdienen had De Hes en
kele neveninkomsten. Hij was cor
respondent voor Het weekblad
voor Israëlitische huisgezinnen' en
toezichthouder bij de Liga-fabriek
waar kosjere koeken werden ge
maakt. In mei 1942 verhuisde Mo-
zes de Hes met zijn vrouw naar
Amsterdam. Op 5 oktober 1942
kwamen de hoogbejaarde Mozes
de Hes en zijn vrouw om de gas
kamers van Auschwitz. Dochter
Betsy de Hes heeft de oorlog over
leefd door onder te duiken, maar
is nooit teruggekeerd naar Bergen
op Zoom.
In de maand december werd nog
één inwoner van Bergen op Zoom
op transport gesteld. Zijn naam
was Jacques Mol, vertegenwoordi
ger van de Joodse Raad te Bergen
op Zoom. De familie Mol kwam
pas in mei 1932 vanuit Berchem,
België, in Bergen op Zoom wo
nen. Jacq Mol was vertegenwoor
digervoor jam en vruchtensappen
bij AJ Polak. Jacq Mol was vanaf
1940 voorzitter van de Nederlands
Israëlitische Gemeente en was
daarom misschien een goede kan
didaat om plaatselijke vertegen-
Na de oorlog werd er een monu
ment opgericht voor de slacht
offers die in Bergen op Zoom tij
dens de Tweede Wereldoorlog wa
ren gevallen. De namen van de
joodse Bergenaren ontbraken op
het monument, terwijl zij toch net
zo goed als eervolle burgers van
Bergen op Zoom herdacht moeten
worden. Gelukkig worden de
Bergse joden tegenwoordig her
dacht in de synagoge waar een ge
denkplaat aan de muur is beves
tigd met de namen van de joodse
slachtoffers van het nazi-regime.
TELEFOON 570
Het aangewezen adres in:
Rijwielen, Rijwïelonderdeelen, Banden, ijzer
waren, Gereedschappen, Electrische Zwak- en
Sterkstroomartikelen, Radiotoebehooren,
Lampekappen, Gloeilampen, enz. 952
Advertentie magazijn "Electra".
woordiger van de Joodse Raad te
worden. Zijn rol in de evacuatie
van de Bergse joden op 18 novem
ber 1942 is nooit helemaal duide
lijk geworden. Het blijft een vraag
of hij invloed had op de samen
stelling van de lijst of dat de lijst
vanuit Amsterdam werd toegezon
den. De criteria, die werden ge
hanteerd bij het opstellen van de
deportatielijst van 18 november
1942, zijn onduidelijk. Waarschijn
lijk kwamen mensen met een ei
gen zaak niet zo snel in aanmer
king voor de Arbeidseinsatz', an
dere mensen waren te oud, zoals
het echtpaar de Hes bijvoorbeeld.
De rol van Jacq Mol als vertegen
woordiger van de gemeente heeft
hem echter niet gevrijwaard van
deportatie. Op 31 december 1942
werd hij door de Bergse politie
opgehaald. Op zijn persoonskaart
staat dat hij werd overgebracht
naar 1lager Westerbork'. Op 12 fe
bruari 1943 kwam Jacq Mol om in
Auschwitz.
DE FEESTCOMMISSIE
96
De Waterschans nr. 2-2004
Bij het artikel 'Van Carnaval 1938 naar de Dionne-vijfling. Verslag van een kunsthistorische speurtocht' van
Johanna Jacobs in De Waterschans nummer 1 van 2004 zijn de afbeeldingen 11 en 12 niet juist. Afbeelding 11
op pagina 50 is de wagen 'King Kong bij de Bergsche leut' en afb. 12 op pagina 51 is een deel van de op pagina
48 afgebeelde wagen 'De nachtlichtjes'. Hieronder treft u de juiste afbeeldingen met de correcte onderschriften
aan.
Afb. 11. De 'Krabbetroon'
getrokken door paarden,
jaren dertig van de twintigste
eeuw, Collectie Regionaal
Historisch Centrum, Bergen
op Zoom.
AJb. 12. De 'Krabbetroon',
jaren dertig van de twintigste
eeuw, Collectie Archief
Stichting Vastenavond, Bergen
op Zoom.
do Hoeren:
.7. Stibbe M. Walg
Jaeq. Mol A. van i,oon
Socr. - Pen n t ng m
In het midden de lieer S. de Bruin
Voorzitter.
