Leesportefeuille
Van en over verwante tijdschriften
De Waterschans nr. 2-2004
Door drs. GA Huijbregts
Nieuwsbrief, nr. 23, maart 2004
Deze brief opent met het heug
lijke bericht dat de Stichting in
den Scherminckel op 28 januari jl.
verblijd werd met het certificaat
'Geregistreerd Museum'. Dat wil
zeggen dat de Gevangenpoort als
museum voldoet aan alle eisen
die het International Council of
Museums stelt. Dat de erkenning
als zodanig geen sinecure is, blijkt
wel uit het feit dat in Noord-Bra
bant 48 organisaties ernaar sollici
teren en dat er tot op heden
slechts 17 het certificaat in ont
vangst mochten nemen. Een com
pliment waard!
Marco Vermunt maakte een stu
diereis naar De Krim. Dit schier
eiland van Oekraïne is rijk aan ar
cheologische schatten. Onze
stadsarcheoloog doet verslag van
zijn ontdekkingstocht in zijn bij
drage: De Krim, een historische
schatkamer.
Tijding 2004 - 1, kroniek van de
heemkundekring Het
Zuidkwartier
Dit nummer opent met een arti
kel van Dick Adriaansen over
Aardappelen, of de ontdekking van
Columbus? Van Dien Mous het
tweede deel van haar werkstuk:
Een experiment van de jongeren
cursus in enkele grensplaatsen. Het
is een sociaal-pedagogische scrip
tie in het kader van haar opleiding
aan het Mgr. Hoogveld Instituut.
De mentaliteit van het Rijke
Roomse Leven komt er duidelijk
in tot uiting. Dat is ook het geval
bij het volgende artikel: Gods
dienst Leerplan 1921 Putte, destijds
opgesteld door het hoofd der
school de heer A. Verdonck. Bij
elk schoolvak wordt aangegeven
hoe het kan bijdragen tot een de
gelijke katholieke vorming. Een
vijftal kopieën van brieven van A
Verdonck vullen deze bronnenpu
blicatie aan. Kees Kerstens geeft in
zijn Woensdrecht monumentaal?
een uiteenzetting over de monu
mentenzorg in de gemeente
Woensdrecht
Engelbrecht van Nassau 2004-1
(Heemkundige kring Breda)
Een goed gevuld en rijk gevarieerd
nummer. We lichten er enkele on
derwerpen uit. Jac. AM. Snijders
besteedt uitgebreid aandacht aan
boerderijen in de oude stadskern.
In 1900 waren er nog 69 hoveniers
binnen de singels van Breda. In
1870 heetten die warmoezeniers
en woonden er 82 binnen de toen
nog bestaande vestingwerken; on
der hen bevonden zich voorou
ders van de auteur. Bij zijn onder
zoek staan twee families centraal,
te weten Snijders en Schoenma
kers. Beide families waren actief
op de boerderij 'Het Wit Lam' aan
de Pasbaan. Wat verbouwden zij?
Hoe deden ze dat? Waaruit be
stond hun levende have? Ziedaar
enkele vragen waarop de auteur
antwoord geeft
Jacques Jespers' artikel: De laatste
begrafenis op het Sint Joostkerkhof
te Breda gaat over de Vlaamse
kruimeldief Corné Janssen. Deze
man werd in 1806 gearresteerd en
veroordeeld tot twaalf jaar tucht
huis. Hij overleed reeds in 1810.
Vanaf 1518 was het kerkhof in ge
bruik geweest. A. Peele schrijft over
De Spinolaschans, F.Gooskens over
het paleis van Hendrik III (thans
KMA) en over de Grote Kerk in:
Boeken lezen over gebouwen. Ge
bouwen lezen als een boek en dr.
Chris van den Bemt biedt de lezer
een beknopte biografie van Jacob
Campo Weyerman (1677-1747) on
der de titel: Van schrijver voor de
brave burger tot riooljournalist
avant Ia lettre. Weyerman blijkt een
interessante figuur. Helma Raaij-
makers haalt Uit de oude schoe
nendoos een stukje kerkgeschiede
nis. In de jaren 1973-2003 zijn in
Breda tien katholieke kerken ge
sloopt. Het diocees heeft nu zijn
derde kathedraal.
'De Oranjeboom' Deel LVI van
het Jaarboek van de Geschied- en
Oudheidkundige Kring van Stad
en Land van Breda
Jaargang 2003
Ook dit nummer heeft weer heel
wat te bieden. Ton Kappelhof be
schrijft in Van kasseien en kanalen.
Pogingen om Breda voor het perso
nen- en goederenverkeer beter be
reikbaar te maken in de periode
1500-1800. (p. 1-40),een aantal
nimmer uitgevoerde plannen voor
een betere infrastructuur voor
Breda. Die plannen vormen een
rijke bron voor een beter inzicht in
de economische geschiedenis van
de Baroniestad en de auteur heeft
daar een vruchtbaar gebruik van
gemaakt. Verder van Jan Schuiten:
De zuivering van de burgemeester
van Beek NB. Jacobus Sterkens en
zijn strijd om eerherstel, (p. 165-
197). Ada Peele sluit daar eniger
mate bij aan met haar artikel: De
begrinding van de Horenhilschedijk
tussen Hooge en Lage Zwaluwe (p.
41-80). Andere thema's die aan
bod komen zijn: De kerk afgebeeld.
Inventarisatie en beoordeling van
historische afbeeldingen van de
Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk te
Breda (p.81-113) door Pierre van
der Pol; De RK Woningbouwvereni
ging Leijten in Oosterhout 1919-
1939 (p.l 14-134) door Cock Go-
risse; J.EA. van de Poel en de april-
meistakingen van 1943 in Breda
(p.135-164) door Joop Bakker. Een
degelijk nummer.
102
De Waeerschans nr. 2-2004
Gezicht op Breda omstreeks 1614. Afbeelding uit 'De Oranjeboom' (p.30) bij het artikel van Ton Kappelhof:
Van kasseien en kanalen.
Jaarboek 2003 (Heemkundekring
Het Land van Gastel)
Zoals ieder jaar bezorgde 'Gastel'
weer een dik jaarboek, nu voor
2003 en dit ondanks het verlies
van twee ijverige redactieleden. E
van Merrienboer put voor de 12de
keer Uit 'Herinneringen van Broeder
Tlteophile Nijman'. Deze keer de
periode van 29 juli 1951 tot en
met 1 februari 1954. Wim van den
Broek vervolgt zijn publicatie over
de straatnamen in het Land van
Gastel onder de titel: Van Achter
tot Zuiddijk (3). Achtergronden bij
de straatnamen van Gastel. De au
teur gaat alfabetisch te werk. Hij
begint nu met de Galgestraat en
eindigt 19 pagina's verder met de
Julianastraat.
Ook in dit nummer een interview
met een bejaarde Gastelaar, na
melijk P.F.A. Akkermans, geb. 1912.,
een markante figuur uit het ver
enigingsleven en de gemeentepoli
tiek. Dr. J.G.L. Theunisse, gepro
moveerd op de suikerdirecteur Jan
Frederik Vlekke (1849-1903), grijpt
de honderdste sterfdag van deze
sociaal bewogen ondernemer aan
om de betekenis van deze pionier
uitvoerig toe te lichten, (p.93-107).
De Spycker. Jaarboek 2004.
(Koninklijke Heemkundige Kring
Essen).
Ook dit jaarboek kent een geva
rieerde inhoud. Maar liefst acht
tien deskundigen hebben de re
dactie van stof voorzien. Uit de
bijdragen doen we een keuze,
daarbij geleid door de gedachte
dat de geselecteerde artikelen wel
licht ook menig lid van onze Kring
zullen boeien. Dat geldt zeker voor
wat Marius Broos schrijft over: Het
station Essen als 's lands vootpor-
taal in een internationale spoorweg
verbinding, 1854-2004. (p. 54-78).
De auteur is een specialist op het
terrein van de geschiedenis van de
spoorwegen en heeft als zodanig al
menig artikel op zijn naam staan.
Op 3 juli 2004 verschijnt zijn
boek: Roosendaal een spoorweg
knooppunt als 's lands vooiportaal
in het zuiden 1854-1996. Een
mooie aanvulling op zijn bijdrage
biedt: Philip Peeters met zijn: Es-
sens spoorwegerfgoed nader ont
leed. Daarin komen vooral de sta
tionsgebouwen aan bod. (p. 102-
113). Louis Vercammen vervolgt in
dit jaarboek zijn met vele notities
verrijkte lijst van Priesters in het
Oud-Bisdom Antwerpen (1570-
1802). Bergen op Zoom hoorde tot
dit diocees en ook de speurder
naar het kerkelijk verleden van
Bergen kan ongetwijfeld zijn voor
deel doen met dit arsenaal aan ge
gevens (p.l70-199). Vermeldens
waard is verder dat de Kring 75
jaar bestaat en het Gerard
Meeusen Museum 50 jaar. De
academische feestzitting vond
plaats op 3 april jl.
103
