naar van De Draak aan de Grote
Markt.3 Inmiddels was die ook al
eigenaar van andere aangrenzende
panden, zoals de Olifant aan de
Grote Markt (thans onderdeel van
het Stadhuis, Grote Markt 1) en
een gedeelte van St. Joris (Grote
Markt 37). Pieter Gieles legde
dwars door zijn eigendom, als ont
wikkelaar, de huidige StAnna-
straat aan tussen de Markt en de
Kortemeestraat. Draak en Olifant
werden herbouwd terwijl achter
waarts aan weerszijden van de
straat winkeltjes gebouwd werden.
Die onderneming was geïnspi
reerd door de voorspoed van de
stad in die tijd en de bloeiende
jaarmarkten. Net als bij een verge
lijkbaar project naast de Waag in
de Zuivelstraat slaagde het niet,
mede als gevolg van de toen inzet
tende neergang. Vooral de storm
vloed van 1530 die de Wester-
schelde vormde als kortere verbin
ding tussen Antwerpen en de zee,
was daar een oorzaak van.
Toen in 1517 de eigendommen bij
executie verkocht werden, kwam
op 16 januari Henegouwen in
handen van een Spaanse koop
man, Anthuenis Lanignes. Het
werd toen omschreven als huis
met gang, erf, achterhuis, bor-
neput en ledig erf daarachter tot
aan de St. Annastraat. Blijkbaar
De Waterschans nr. 2-2004
was achter Henegouwen wel iets
afgebroken, doch waren er nog
geen winkels gebouwd. Kennelijk
zat er handel in, want op 30 okto
ber wordt het, tezamen met de
Olifant en vier huizen daarachter,
eerst verkocht aan een koopman
uit Jenever (Genève?) en daarna
aan meester Hanse Poppen. Vóór
1555 en tot 1573 is het pand in ei
gendom bij lakenkopers, daarna
wordt het gekocht door Jan Grijp,
een brouwer. Een open plaats ach
ter het belendende huis De Sterre
(Fortuinstraat 12), die daar wel
licht in 1554 van afgenomen was,
wordt weer bij De Sterre gevoegd.
Aan de zijde van de St. Annastraat
was inmiddels een zelfstandig huis
De Cam ontstaan, terwijl Hene
gouwen nog wel een poort naar
die straat bezat.
In 1615 is de nieuwe eigenaar
Govaert Marinuss. Hij koopt in
1619 ook het erachter gelegen huis
De Cam. Vervolgens verkoopt hij
in 1622 het huis Henegouwen,
dan De Fortuijn geheten, aan de
De Waterschans nr. 2-2004
tingieter Jan Suyens; De Cam be
houdt hij. De verkoper zal alle
brouwerijgereedschappen wegne
men, twee stenen gevels optrekken
en twee staande vensters van dief-
ijzers voorzien om De Cam van
De Fortuijn te scheiden. Een sui-
kerpereboom, een winterpere-
boom een abrikozenboom, een
brantkers en een kweepereboom
blijven staan op het erf; de overige
bomen blijven aan de verkoper.
Het lijkt erop, dat de brouwerij
daarmee naar De Cam verplaatst
is. Als Marinussen in 1627 De For
tuijn koopt, wordt bepaald, dat de
tinnegieter zijn gereedschap weg
zal nemen, almede het giethuys.
Verder mag hij 'de twee winckels
in de voorvloer wegnemen en al
len tgene aen dezelver winckels is
dependerende, gelyck oock de ver
koper mag afbreken een werckca-
rner staende boven nevens de
voornamer.4 Hier is sprake van
waarna een geschil ontstaat met
de nieuwe eigenaar over het bijbe
horend erf, de waterloop en de
erfscheiding. Als Jacobus in 1704
overleden is, komt een eind aan
de brouwerijfunctie. Er is op dat
moment nog één (studerende)
zoon in leven.
De weduwe hertrouwt met doctor
Gregorius van Lemmert en, na
diens dood, met Philippus van
Campenhout. Na haar overlijden
wordt een uitgebreide inventaris
opgemaakt, waar ook de indeling
van het huis naar voren komt.5 Op
de begane grond is er aan de
straatzijde een 'salet', daarachter
een 'middelkamer' waarin onder
andere een 'ledikant met behang
sel' en dertien schilderijen aanwe
zig zijn. Beide liggen in het voor
huis. Erachter is de 'groote kamer',
waarin onder andere een ledikant
en een clavecimbel staan. Dit zal
de kamer in het achterhuis zijn,
waar zich ook de 18de-eeuwse
schouw bevond. Verder oost
waarts, wellicht in het 18de-
eeuwse bijgebouw lag de 'groene
kamer' met onder andere behang
sel in de schoorsteen. In het 'ag-
terhuijs', wellicht aan de overzijde
van de binnenplaats gelegen, be
vond zich onder andere keukenge
rei zoals ijzerwerk, koperwerk en
vaste inventarisstukken. In 1640 is
Govaert Marinusssen overleden.
Zijn opvolgers in de brouwerij zijn
de zonen Marinus en Johannes
Neervelt. Zij bezitten in 1656 ook
St. Joris, Grote Markt 37. In 1667
kopen zij ook De Draak, Grote
Markt 38. Na het overlijden van
Marinus en zijn vrouw, wordt De
Fortuijn in 1679 inclusief alle
brouwerijgereedschappen door de
voogd van hun kinderen verkocht
aan Johannes van der Creke (hun
zwager?) De volgende eigenaar is
Jacobus Neervelt, zoon van Mari
nus. Hij is gehuwd met Maria
Moermans, ook telg uit een brou
wersfamilie. Vele inventarisstuk
ken, die verkoper destijds over
nam, zijn in de koop begrepen. In
1696 verkoopt hij De Draak,
7 5
ee&.to-'ï
<^€<7ou.co
~Te>r"fct>cZ wi fcv-<^<x-t
2. Plattegrond van het oorspronkelijke huis, begane grond.
3. Dwarsdoorsnede over het voorhuis.
4. Profilering van een sleutelstuk in het
voorhuis.
5. Negge van de keldertoegang.
3. J.L.C. Weyts, 'Het ontstaan van de St.
Annastraat'. Studies uit Bergen op Zoom
1975. blz.81-91
4. Regionaal Historisch Centrum, Bergen
op Zoom, Stadsarchief Da 5058 fol.l32v.
5. Regionaal Historisch Centrum, Bergen
op Zoom, Notarieel archief inv.nr.439,
notaris Bolcoel 19-8-1726
7. Profilering van een sleutelstuk in het
achterhuis.
6. Vliering van het achterhuis, nu
hotelkamer.
