De Waterschans nr. 4-2004
Het overzicht tot nu toe:
Oproep:
De Waterschans nr. 4-2004
doden, waaronder vier kinderen
jonger dan 10 jaar en er waren ook
nog eens vijf ernstig gewonden.
De mijnen zouden onlangs pas
verwijderd zijn, gewoonweg omdat
de sleutels die toegang tot het hek
er omheen gaven zich bij de eige
naar in Pretoria bevonden! Is dit
op zich al verwonderlijk, nieuws
gieriger wordt je dan waarom dit
stuk 'Bergen op Zoom' heette. Wie
denkt er een antwoord op te ge
ven?
Maar er schijnt ook een aandui
ding Bergen op Zoom voor te ko
men in Polen. Jan en Flos Wiericx
maakten met ereburger Corry van
Elzakkers (74 jaar) een liefdadig-
heidsreis naar Polen, naar onze
zusterstad Szczecinek (zo'n 1060
km. vanaf Bergen op Zoom), om
spullen voor de allerarmsten af te
geven. In de stad zagen een bord
'Bergen op Zoom'.
Nederland
's Heerenberg
In Huis Bergh muurankers met
de naam Bergen op Zoom.
België
Torhout
Stad ten zuidwesten van Brugge,
heeft een wijk en wegrestaurant
met de naam Berg-op-Zoom; ook
het zijstraatje heet zo.
Bouillon
Vier verkeersborden wijzen naar
de Ruelle Berg op Zoom.
Merksem
Een wijkje met straatnamen die te
maken hebben met Bergen op
Zoom, zoals de Bergen op Zoom-
laan, het Markiezenhof, de Hen
drik van Bouterhemstraat en de
Jan van Glymesstraat.
Brussel
In Mini-Europe staat op de ma
quette van de Are de Triomphe
ook de naam 'Bergen op Zoom'
vermeld.
Frankrijk
Parijs
Are de Triomphe. Boven de rech
terflank prijkt de naam Berg-op-
Zoom.
Primboeuf, bij St. Nazaire
Een gehucht met de naam Berg
op Zoom.
Yvelines
Een Maison de Garde met de
naam Berg-op-Zoom.
Brezolles
Normandië, een straat met de
naam Berg op Zoom.
Coulogne
Het leengoed Berg-op-Zoom.
Avesnes-le-Comte
Plaatsje: Berg-op-Zoom.
Vernon
Een straat met de naam Ruelle de
Bergen op Zoom.
Polen
Szczecinek
In de Stad Szczecinek een bord
met de naam Bergen op Zoom.
Engeland
Canterbury.
Kathedraal in Kent. Daarin een
gedenksteen met de naam Bergen
op Zoom.
Londen
St. Paul's Cathedral. Monument
met namen van twee majoor-gene
raals die in de nacht van 8 op 9
maart 1914 om het leven zijn ge
komen.
West Sussex
Ashurst
Een cottage met de naam 'Bergen
op Zoom'.
Australië
Binnenlanddistrict New South
Wales (800 km van Sydney).
Bij een kreek een bord: Bergen op
Zoom Creek.
Soutern New England
Sinds 1990 is een organisatie ac
tief onder de naam The Bergen op
Zoom Ohio Landcare group.
Nieuw Zeeland
Kerikeri in de Bay of Islands.
Op een wereldkaart wordt Bergen
op Zoom als een zeehaven aange
duid.
Canada
Straat in Nanaimo op Vancouver
Island, British Columbia: Bergen
op Zoom Drive.
Suriname
Dorp 'Bergen op Zoom', ten zuid
oosten van Paramaribo. Omstreeks
1737 is een plantage gekocht door
Salomon du Plessis, geboren in
Bergen op Zoom. Hij noemde zijn
aanwinst naar zijn geboortestad.
Afrika
Een landerij (met tot ontploffing
gebrachte mijnen) met de naam
Bergen op Zoom gelegen onder
Zimbabwe.
Sri Lanka
Colombo
In een kleine kerk is een grafplaat
te zien met de tekst: 'Hier rust Ju
dith Charlotte Lever. In leven was
zij huisvrouw van Martinus Me-
kern, opperkoopman en opper
hoofd van Tritrikorijn. Zij is gebo
ren op 11 januari 1753 te Bergen
op zoom en overleden in Co
lombo, de hoofdstad van Sri
Lanka, op 11 september 1782.
wie ergens ter wereld (of in
eigen land) de naam Bergen
op Zoom tegen is gekomen,
wordt verzocht dit, liefst met
illustratie en precieze aandui
ding, te bezorgen bij de beide
redacties.
U kunt ook e-mailen:
Bode:
bode@internetbode.nl
Waterschans:
bda@home.nl
188
DOOR DRS. G.A. Huijbregts
Grenspark De Zoom-Kalmthoutse
Heide
Paul Asselbergs, Hedwig Lauriks,
Mare Slootmaekers, Grenspark De
Zoom - Kalmthoutse Heide Essen
2004. ISBN 90 90 18 28 88 96
blz. Prijs: 11,50 euro
Op de grens van het Markiezaat
en de provincie Antwerpen ligt
een prachtig natuurreservaat.
Door dc Kalmthoutse Heide met
het aangrenzende Nederlandse
natuurgebied samen te voegen is
een grensoverschrijdend park ont
staan met een oppervlakte van
3.750 ha, waarvan 55% Vlaams en
45% Nederlands. Het ligt in drie
gemeenten: Kalmthout, Essen en
Woensdrecht. Het Vlaamse deel is
al sinds 1941 beschermd gebied,
terwijl de bossen en heidevelden
in Ossendrecht, Putte en Huijber-
gen jarenlang voor een groot deel
militair oefenterrein waren. Thans
liggen er in het park aan beide zij
den van de grens nog enkele parti
culiere percelen die niet allemaal
vrij toegankelijk zijn.
Het is een uniek landschap met
een bijzondere flora en fauna.
Voor een eerste kennismaking be
schikken we sinds kort over het
hierboven vermelde boek, samen
gesteld door een team van des
kundigen met de bekende Berge-
naar Paul Asselbergs als coördina
tor en voorzitter. Als adviseur van
het Grenspark mocht hij het wor
dingsproces van nabij volgen. De
tekst is van Hedwig Lauriks, voor
de foto's zorgde Mare Slootmae
kers, terwijl Gilbert Uitdenhouwen
de aquarellen en tekeningen op
zijn naam heeft staan. Zij werden
bijgestaan door meerdere redac
tieleden plus nog enkele adviseurs
van verschillende discpline.
Bij het ter hand nemen van het
boek valt meteen de fraaie lay-out
op. Schitterende foto's, afgewisseld
met verhelderende tekeningen en
aquarellen maken alleen het bla
deren al tot een genoegen.
Dan de tekst. Hedwig Lauriks be
schrijft achtereenvolgens de wor
ding, de historie, de flora en de
fauna alsmede het gebruik van de
heide, vennen, bossen en weilan
den om te eindigen met het be
leid.
De schrijfster is erin geslaagd om
op een licht verteerbare en tegelijk
wetenschappelijk verantwoorde
wijze het ontstaan van het land
schap, de ontwikkelingen ervan en
de rol van de mens daarin uiteen
te zetten. In de Late Steentijd, ruw
weg zo'n 4.500 jaar geleden, ves
tigden zich in deze streek de eer
ste landbouwers. Op de Steentijd
volgden de Bronstijd en de Ijzer
tijd. Waarschijnlijk was toen de
streek onbewoond en kon de na
tuur zich ongestoord ontwikkelen.
Pas omstreeks het begin van onze
jaartelling krijgt het gebied weer
nederzettingen, deze keer van boe
ren van Frankische oorsprong. De
gegevens uit die tijd zijn nog
schaars en we moeten wachten tot
de Middeleeuwen eer de histori
sche bronnen wat rijker gaan
vloeien. Een dikke veenlaag be
dekte toen een uitgestrekt deel van
Noord-Vlaanderen en Noordwest-
Brabant. De eigenaars van dit ge
bied, adellijke heren en kloosters,
plukken er de vruchten van, want
de turf uit het veen voorzag vijf
eeuwen lang (tot circa 1750) de
Vlaamse en Brabantse steden van
brandstof. Met name de norbertij-
ner abdij van Tongerlo voer daar
wel bij. De afgegraven stukken
werden waar mogelijk weer ont-
pppiii®
U faèMd mm
Heidelandschap, ontstaan en in stand gehouden door toedoen van de mens.
189
