De Waterschans nr. 1-2005
i
Afb.3. Desire Antione Leonard Imandt. Geboren te Bergen op Zoom, 3 november
1919. Overleden verm, te Neuengamme (D) 3 mei 1945.
en werden alleen verstrekt aan ge
registreerde inwoners. Dees liet
bonnen uit het officiële circuit
verdwijnen om ze terecht te laten
komen bij onderduikers, mensen
die uiteraard niet geregistreerd wa
ren en dus geen recht op eten
hadden. Het was een op het eerste
gezicht misschien niet zo specta
culaire vorm van verzet, maar wel
degelijk van het grootste belang.
Hulp aan onderduikers werd door
de bezetter als een zeer ernstige
misdaad beschouwd en zwaar be
straft.
Het gezin Imandt woonde in een
straat waar ook NSB-gezinnen
woonden. De Imandts werden re
gelmatig getreiterd en bedreigd
vanwege hun anti-Duitse gezind
heid. Een van de zusjes van Dees
heeft na zo'n treiterpartij met haar
moeder een nacht vastgezeten op
het politiebureau. Zelfs is er een
keer een aanslag op het gezin ge
pleegd. Op een ochtend in juni
1943 bleek dat er 's nachts een la
ding dynamiet vanaf het dak in de
schoorsteen was gehangen. Geluk
kig was het gaan regenen, zodat de
lont was uitgedoofd voor de zaak
tot ontploffing kon komen. Dees
ging aangifte doen op het politie
bureau, maar er werd geen onder
zoek ingesteld.
Omdat de Imandts als anti-Duits
bekend stonden, nam Dees met
zijn daden een groot risico. Hij
was een intelligente jongen en
moet zich van de mogelijke con
sequenties volledig bewust zijn ge
weest. De frauduleuze handelin
gen van Dees op het distributie
kantoor konden niet verborgen
blijven; ze werden op een zeker
moment ontdekt, of aan de Duit
sers gemeld. Dees werd op 22 mei
1944 thuis opgehaald en gearres
teerd door twee leden van de SD.
Broer Willy, een jongen van 11
jaar, die op dat moment toevallig
net thuiskwam, herinnert zich "dat
ze alle twee een zilveren plaatje op
de borst droegen". In eerste in
stantie werd Dees opgesloten in
het huis van bewaring te Breda.
Op 7 juni, de Amerikanen waren
zojuist geland in Normandië, werd
hij geïnterneerd in Kamp Vught.
Op 24 augustus, de dag vóór de
bevrijding van Parijs, werd Dees
naar het buitencommando Venlo
overgebracht om werkzaamheden
te verrichten op het vliegveld al
daar.
Uit een bij de familie bewaarde
brief uit deze periode blijkt hoe
Dees al spoedig de warmte van
het gezin thuis in Bergen miste.
Hij schrijft: "Nu begrijp ik eigenlijk
pas goed hoe gezellig het thuis is
Eerst nu waardeer ik dat pas op
zijn best In dezelfde brief
vraagt hij zijn ouders: "Geef Willy
voor zijn verjaardag een gulden
van mij".
Op 6 september 1944, de geal
lieerden waren ondertussen opge
rukt naar België, werd Dees
Imandt op transport gesteld naar
het concentratiekamp Sachsen-
hausen. Daar vandaan werd hij op
16 oktober overgebracht naar
Neuengamme; anderhalve week
voor de bevrijding van onze stad.
Ondertussen was het stil geworden
rond Dees. Er kwamen al lang
geen brieven meer. De familie ver
keerde in grote ongerustheid. De
strenge winter ging voorbij, het
laatste offensief van de Duitsers
De Waterschans nr. 1-2005
Bergen op Zoom.
Op drie I.tei negentienhonderd vijf en veertig
de ongeving van Weustadt in Duitsland
Imandt,Désiré Antoine Leonard,
geboren drie ffovesiber negentienhonderd negentien
te Bergen op Loom,
wonende te Bergen op Zoom,
zoon van: Imandt,Leonard Gustaaf en: van HerckjEelania.
69331,
17 "Aug. 1950
was mislukt, het werd weer lente
en in mei 1945 volgde de capitu
latie van Duitsland. De overleven
den van de concentratiekampen
keerden terug naar huis en ook de
familie Imandt hoopte vurig dat
Dees plotsklaps weer voor hun
neus zou staan. Maar dat ge
beurde niet. Van Dees werd niets
vernomen en pas eind november
1949 ontving het gezin een offi
cieel overlijdensbericht van het
Rode Kruis.
Volgens een register dat bewaard
was gebleven in Neuengamme
zou Dees tot de gevangenen be
hoord hebben die op 25 maart
1945 werden geëvacueerd van
kamp Meppen/Versen terug naar
Neuengamme. Het was de laatste
keer dat zijn naam ergens vermeld
werd. Het was niet bekend of hij
levend te Neuengamme was aan
gekomen; of hij aldaar in de we
ken die volgden was overleden; of
tussen 19 en 27 april opnieuw op
transport was gesteld naar Lübeck.
De ca. 13.000 ongelukkigen die tot
dat moment in Neuengamme
hadden weten te overleven werden
in de laatste fase van de oorlog op
schepen in de Lübeckerbocht
geïnterneerd om te voorkomen dat
deze door geallieerde bommen
werpers zouden worden vernie
tigd. Bij een aanval op 3 mei wer
den de schepen echter toch ge
bombardeerd en vonden alle ge
vangenen de dood, op ca. 2500 na.
Aangenomen moet dus worden
dat Dees tussen 25 maart en 3 mei
1945 overleden is.
Dees Imandt werd op 3 december
1949 herdacht in een plechtige
mis van requiem in de kerk van
Onze Lieve Vrouw van Lourdes, in
de aanwezigheid van talloze sport
vrienden van MOC en Rapid en
van ex-collega's van het distibutie-
kantoor. Hoewel Dees nu officieel
overleden was verklaard, bete
kende dat niet dat er een einde
kwam aan de smartelijke pijn die
zijn wegvallen bij zijn ouders,
broertjes en zusjes had veroor
zaakt. Moeder Imandt heeft de
rest van haar leven de achterdeur
's nachts open gehouden, voor het
geval Dees toch nog terug zou ko
men. Broer Willy heeft tot in de ja
ren 1990 pogingen in het werk ge
steld te achterhalen wat er nu pre
cies met Dees in Duitsland ge
beurd is. Tevergeefs, de dappere
25-jarige Dees Imandt is verdwe
nen in de mist der geschiedenis.
In de chaos, de pijn, het ge
schreeuw, de kou, de honger, het
puin, het stof en de as van die
laatste oorlogsmaanden. Zijn
naam leeft voort op het monu
ment aan de Parade.
Bron: familiearchief Jos Imandt,
Asten.
4 3
MINISTERIE VAN JUSTITIE
COMMISSIE TOT HET DOEN VAN AANGIFTE
VAN OVERLIJDEN VAN VERMISTEN
Aan belanghebbende
No.
ik heb de eer U
medetedelen datde
Nederlandse Staats
courant van heden
de publicatie van de
aangifte van het
overlijden van de
hiernevens vermel
de vermiste bevat.
De aangifte is geschied
bij de ambtenaar van
de Burgerlijke Stand van
is in
overleden
WENHAGE,
De Minister van Justitie,
vanwege de Minister, de ComrT#"*"'.tot het doen van aangifte van overlijden van vermisten,
l voor deze,
