Ee Mattemfcurgh:
een korte geSnhiedeniS
2005
Een statig wit huis in een prachtig bos. Een landhuis
aan de Antwerpsestraatweg tussen Bergen op Zoom
en Hoogerheide. Een pand dat iedereen wel als
buitenverblijf zou willen hebben: De Mattemburgh,
een landgoed met een geschiedenis.
Een kijkje in een van de slaapka
mers van het landhuis
Heb je vragen of opmerkingen?
Stuur je reacties naar:
WARdlAAL
P/a Potterstraat 38
4611 NK Bergen op Zoom
Een portret van P.J. Cuijpers door
dhr.Van Roy, gemaakt na 1818.
WARD WARMOESKERKEN
Eandlutis De Mattemburgh op eert ansichtkaart uit het begin van de 20e
eeuw, gezien vanaf de Antwerpsche straatweg'.
Deze geschiedenis begint tijdens
de Franse overheersing, in 1807.
In dat jaar werd een perceel met
de naam De Musschenpot ge
kocht door vier heren. Een van
deze heren was P.J. Cuijpers, die
vanaf 1810 de enige eigenaar
werd, De familie Cuijpers be
hoorde fot de rijkere stedelingen
uit de 19e eeuw: de 'nouveau ri-
che', in die tijd was het mode om
als stadsbewoner een buitenhuis
te hebben, ver buiten de ver
vuilde stad. Dit was ook het plan
van de familie Cuijpers, Zij wilden
op de kale gronden van De Mus
schenpot, met heide begroeid
was en door schapen begraasd,
een buitenhuis bouwen, Voordat
aan de bouw begonnen kon
worden, moest er eerst een bos
aangelegd worden: een land
huis op een kale vlakte was na
tuurlijk niet geschikt voor een rijke
familie!
Na het overlijden van P.J. Cuij
pers maakte zijn weduwe, Maria
Cuijpers-Mattemburgh, concrete
plannen voor een landhuis op De
Musschenpot. De bouw daarvan
begon in 1846 onder leiding van
een Antwerpse architect, Nau
welijks een jaar later was het huis
klaar, Dit pand was veel kleiner
dan het landhuis dat er vandaag
de dag nog staat: het gebouw
had slechts één verdieping. Een
In de Tweede Wereldoorlog
heeft het landgoed veel gele
den. In 1940 werd het landhuis
door de Duitse bezetters in be
slag genomen en in het bos bij
het Meeven werd een soldaten-
kamp ingericht, Door bomaan
slagen en luchtaanvallen werd
er grote schade aangericht. Pas
op 27 oktober 1944, de dag dat
Bergen op Zoom bevrijd werd,
verlieten de Duitsers het land
goed. In de jaren na de oorlog
moest er veel gerestaureerd wor
den, De tuinmanswoning bijvoor
beeld, links naast de villa, was
door een bominslag volledig ver
nietigd en werd in 1947 her
bouwd.
In 1970 werd De Mattemburgh
door Het Brabants Landschap
overgenomen van Graaf de
Chambure, weduwnaar van
Gravin de Chambure-Cuijpers,
een nazaat van de eerste eige
naar P.J, Cuijpers. Tegenwoordig
beheert Het Brabants Landschap
het gehele landgoed en de wo
ning en zorgt voor het nodige,
kostbare onderhoud. Het land
goed is nu ongeveer 600 hectare
groot en het landhuis wordt nog
steeds bewoond. Het interieur
van het huis is nauwelijks veran
derd, Het is net alsof de tijd hon
derd jaar geleden stil is blijven
staan, Op de vloeren liggen in
gelegde parketvloeren, er is een
dubbel trappenhuis en overal zijn
geheime deuren en trappen.
Deze werden door het personeel
gebruikt, zodat zij ongemerkt hun
werk konden doen en de bewo
ners niet tot last waren,
ovale zaal vormde de kern met
aan weerszijden één vertrek;
daarnaast waren nog enkele
ruimtes zoals een keuken en een
portaal, De ingang van dit eerste
landhuis lag - zoals ook nu nog
het geval is - aan de achterzijde
van het huis. Behalve een land
huis werden ook een arbeiders
huis, een stal en een koetshuis
gebouwd.
Toen weduwe Cuijpers overleed,
kwam het landgoed in bezit van
haar zoon. Hij breidde het land-
Beste A lev,
je u/eet toch dat ik sinds kort als knecht in de tuinen Can Be Mattemburgh Werk? Het Volgende moet ik je echt
ei'en Vertellen! Ik Was in de Franse tuin aan het Werk met een hark, toen plotseling de steel brak. Ik liep naar het
landhuis om aan VrouWe Cuijpers enkele guldens te Vragen om een nieuwe hark te kopen. Maar ik Werd Weggestuurd
met de mededeling dat ik er zelf maar een moest maken Van een plank en Wat spijkers! Ja, de zuinigheid Van VrouWe
Cuijpers is groot! Maar gelukkig heb ik met de andere knechten Veel plezier. Alex, het ga je goed.
Gegroet,
«- o /- r 6(4
BESGEN ÖP ZOOM.
huis vanaf 1852 uit: het pand
werd met twee verdiepingen
verhoogd. Het landgoed werd
genoemd naar de weduwe van
P.J. Cuijpers: De Mattemburgh.
Achtereenvolgens werden drie
verschillende tuinen aangelegd,
Allereerst werd rond de villa een
Engelse tuin aangelegd, Vervol
gens kwam er een binnentuin en
tenslotte werd links naast het
landhuis een Franse tuin aange
legd. In deze tuin werd rond 1878
een orangerie gebouwd, waar
over je elders in deze WARdTAAL
meer kunt lezen.
In de loop van de 19e eeuw
groeide het landgoed sterk. De
familie Cuijpers werd langzamer
hand grootgrondbezitter, Het
grondgebied van De Mattem
burgh kreeg een omvang van
zo'n 300 hectare, lopend van de
Kraaijenberg en de Heimolen tot
aan het Meeven.