Deze Waterschans:
IN MEMORIAM
EMIL HARTEL
1 9 2 7-2005
Mededelingen van het bestuur
W
K O
M
Kroonleden
- Jacob Obrecht en Bercen op Zoom
De Waterschans
De Waterschans nr. 4-2005
- In memoriam Emil Hartel 1 9 2 7-2005
- Mededelingen van het bestuur
- Mini-Excursie o.i.v Jan Weyts
- Steun Hospice De Markies
- Afscheid Cijs Huijbregts
- Aankondicing Ceschiedenis Quiz
- De drankwetvercunnincen in Bergen op Zoom i 8
Ceschiedenis van Bergen op Zoom XXY deel 2
- Bergs Diep
- Wardtaal
Boekbespreking: Havenboek
Boekbespreking: Vroom Bergen op Zoom
Leesportefeuille
1-193 2
Nieuwe leden per 1 september 2005
De heer F. GrofTen, Bergen op Zoom
Fam. R. van de Bergh, Bergen op Zoom
De heer R. Boas, Bergen op Zoom
Mevrouw M. Scheepens, Bergen op Zoom
Mevrouw J. Schram, Bergen op Zoom
Mevrouw G. van de Watering, Breda
De heer C. de Vries, Heesch
Inleveren kopij voor Waterschans I, 2006:
1 FEBRUARI
De uitgaven van de Geschiedkundige Kring kunnen
mede tot stand komen dankzij het speciale lidmaatschap
van de volgende bedrijven:
- DARVI BV
- HDW Kantoormachines
- P. JANSEN Installatie Techniek BV
- Taxi en toeringcarbedrijf DE KOCK
- Natuursteenbedrijf DE KORT
- Boekhandel VAN DER KREEK BV
- Tapperij DE KROON
- VAN LOON SMITS Installatiebedrijf BV
- Hotel MERCURE DE DRAAK
- RABO BANK Bergen op Zoom
- GEBR. VOETS Weg en Waterbouw BV, Rosmalen
- Woningstichting SOOMLAND
- Stichting Wonen West Brabant
De Waterschans nr. 4-2005
Op 23 november jl. overleed
onze erevoorzitter dr. Emil
(Miel) Hartel op 78-jarige leeftijd
tijdens een vakantiereis te Zielona
Góra in Polen. Geboren en geto
gen in Bergen op Zoom had Miel
Hartel een innige band met zijn
stad. Na zijn studie sociale geo
grafie in Groningen werd hij leraar
aardrijkskunde aan het St. Ludger-
college te Doetinchem. Het ver
blijf in den vreemde, zo vertelde
Miel Hartel in 1987 in een inter
view met Bert van der Stoel, deed
hem beseffen hoezeer hij zijn ge
boortestad miste. Zijn proefschrift
Bergen op Zoom. Proeve van een
sociaal-geografische stadsanalyse
was een mooie aanleiding om de
banden met Bergen op Zoom
weer aan te halen. In 1962 ver
kreeg hij hiermee zijn graad als
doctor in de letteren aan de Rijks
universiteit van Groningen.
In 1966 verhuisde Miel Hartel te
rug naar Bergen op Zoom en werd
leraar in Roosendaal. Zijn belang
stelling voor de geschiedenis van
onze stad was reeds aanwezig en
Hartel nam deel aan de oprich
tingsvergadering van de Geschied
kundige Kring op 15 november
1967. Als lid van het eerste uur
zette hij zich in voor de geschied
schrijving over de Tweede Wereld
oorlog te Bergen op Zoom. In
1969 verscheen van zijn hand een
speciale Waterschans ter herden
king van 25 jaar bevrijding, geti
teld: Bergen op Zoom. Een histori
sche verkenning van een stad in
oorlogstijd. De Tweede Wereldoor
log bleef zijn belangstelling hou
den en in 1985 verscheen de Stu
die van de Geschiedkundige
Kring Vijf dolle dagen in mei
1940 geschreven door Miel Hartel.
Miel Hartel was zeer betrokken bij
de Geschiedkundige Kring. In
1973 werd hij voorzitter en bleef
dat gedurende tien jaar. In 1985
werd hij tijdens de Algemene Ver
gadering van de Kring gekozen tot
erevoorzitter. Tot nu toe is hij de
enige die deze eer te beurt is ge
vallen.
Ook politiek was Miel Hartel bij
zijn stad betrokken. In september
1970 werd hij wethouder ruimte
lijke ordening namens de VVD. In
de negen jaar van zijn wethouder
schap zette hij zich in voor het be
houd van het culturele erfgoed in
Bergen op Zoom. Hij stond aan
de basis van de omslag in het
denken over het behoud van his
torische panden en stimuleerde
de restauratie van hel Westelijk
Stadsdeel. Tijdens zijn wethouder
schap steeg het aantal monumen
ten, ook gewone huizen konden
voor de monumentenstatus in
aanmerking komen. Tevens maakte
Hartel zich sterk voor het behoud
van de synagoge. Deze kon in
1974-75 worden gerestaureerd.
Ook dankzij zijn interventie werd
het Esperantomonument voor de
slopershamer behoed: een be
perkte conservering werd uitge
voerd waardoor later het beno
digde geld gevonden werd om dit
monument in oude glorie te her
stellen.
Miel Hartel heeft veel betekend
voor Bergen op Zoom en onze
Geschiedkundige Kring. Met re
spect denken we hieraan terug.
We wensen zijn partner, mevrouw
Józefa Ciupiriska, kinderen en
kleinkinderen veel sterkte toe bij
het verwerken van dit grote verlies.
Johanna Jacobs
Voorzitter
Geachte leden,
Uw bestuur heeft een druk jaar
achter de rug met als hoogtepunt
natuurlijk de organisatie van het
Havenweekend van 25 en 26 no
vember. Velen van u hebben het
afgelopen jaar spontaan laten we
ten de inzet van het bestuur te
waarderen. Bedankt daarvoor!
Kennelijk kunt ook u zich vinden
in de ingeslagen weg.
Hel cultuuraanbod wordt per
maand groter. Om u optimaal en
tussentijds te kunnen informeren
zitten wij met smart op uw e-mail
adressen te wachten. Tot nu toe
hebben zo'n 200 mensen aan een
eerdere oproep gehoor gegeven.
Wij zijn ervan overtuigd dat veel
meer leden in het bezit moeten
zijn van een e-mail adres. U kunt
uw adres doorgeven aan de secreta
ris (irenevankemenade@planetnl)
Tot slot rest mij niets anders dan
u, namens hel bestuur van de Ge
schiedkundige Kring een gezond
en gelukkig 2006 toe te wensen.
Irene van Kemenade
secretaris
13 7
FAUSTO NUMINE
BERGA VICTRIX
35ste jaargang nr. 4. december 2005
ISSN 0926-3918
Verschijnt viermaal per jaar
De Geschiedkundige Kring van Stad
en Land van Bergen op Zoom
www.gescliiedkundigekringboz.nl
webmaster: F Evers:
webteam@geschiedkundigekringboz.nl
Postbus 280
4600 AG Bergen op Zoom
Erevoorzitter:
Dr. E.G.H. Hartel f
Ereleden:
J.W.A. van Gastel
Dr. WA van Ham
Bestuur
Voorzitter:
Drs. Johanna Jacobs
Secretaris:
Drs. Irene van Kemenade
Penningmeester:
R. van Til borg
Duke Ellingtonerf 3
4614 XL Bergen op Zoom
Tel. 0164-255427
e-mail: vantilborg.ron@wanadoo.nl
Postrekening 24 05 922 en
Bankrekening 52 50 45 244
Ten name van:
Penningmeester Geschiedkundige Kring
Van Stad en Land van Bergen op Zoom
Contributie 27 euro (minimaal) per jaar.
Ledenadministratie
Drs. Irene van Kemenade
Neerland 18
4614 GD Bergen op Zoom
Tel. 0164-299035
e-mail: irenevankemenade@planet.nl
Overige bestuursleden:
Dr. Ir. T. van den Boom
F Evers
K. Peijs
Tijdschrift van de Kring
De Waterschans
Redactieleden:
Drs. J. Backx
R. van den Bergh
Drs. J. Dekker
Drs. N. Grosfeld
Drs. G. Huijbregts
Drs. J. Jacobs
Drs. I. van Kemenade
Drs. Y. Kortlever (hoofdredacteur)
Drs. J. Peeters
Scannen beeldmateriaal:
P. Flipsen
Redactiesecretariaat:
Drs. J. Dekker
Ansjovislaan 27
4617 AN Bergen op Zoom
tel.: 0164-2 3 7572
e-mail: dekkeivink@hetnet.nl
Toezicht distributie
Drs. Irene van Kemenade
Neerland 18
4614 GD Bergen op Zoom
Tel. 0164-299035
e-mail: irenevankemenade@planet.nl
Vormgeving en druk
Drukkerij Vis Offset
Alphen aan den Rijn
Omslag: P. Versijp
1 OO JAAR LOUIS WEIJTS
Foto BNlDeStemlTliom van Amsterdam.
