Deze Waterschans
W E L K O
Kroonleden
De Waterschans nr. 1-2006
Te VERSCHIJNEN:
De Waterschans
Nieuwe leden per l januari 2 O O 6
De heer J. Dekkers, Bergen op Zoom
De heer J. Polman, Bergen op Zoom
De heer G. Janssen, Bergen op Zoom
Mevrouw Y. Kammeijer, Bergen op Zoom
De heer R. Franken, Bergen op Zoom
De heer Ter Stege, Bergen op Zoom
De heer Hoppenbrouwers, Bergen op Zoom
De heer Van Dongen, Bergen op Zoom
Mevrouw A. de Vries-Luisterburg, Oosterhout
De heer A. Haasnoot, Bergen op Zoom
De heer H. van Straaten, Bergen op Zoom
De heer A. Ruijten, Bergen op Zoom
De heer P. Mennes, Bergen op Zoom
De heer A. van Tilborg, Bergen op Zoom
De heer H. Nuytemans, Bergen op Zoom
De heer S. Bakx, Bergen op Zoom
De heer R. Asselbergs, Bergen op Zoom
De heer C. Claesen, Bergen op Zoom
Inleveren kopij voor Waterschans 2, 2006:
1 MEI
In september zal het boek van Jan en Ria
Weyts verschijnen, getiteld De Lievevrouwe-
straat, zes eeuwen stadsstraat. Hierin staat de
boeiende geschiedenis van deze straat be
schreven, alsmede die van de huizen. Het boek
wordt rijk geïllustreerd met foto's en tekenin
gen. In het volgend nummer van De Water
schans krijgt u meer informatie en wordt er de
mogelijkheid geboden om alvast voor deze pu
blicatie in te tekenen.
De uitgaven van de Geschiedkundige Kring kunnen
mede tot stand komen dankzij het speciale lidmaatschap
van de volgende bedrijven:
- DARVI BV
- HDW Kantoormachines
- P. JANSEN Installatie Techniek BV
- Taxi en toeringcarbedrijf DE KOCK
- Natuursteenbedrijf DE KORT
- Boekhandel VAN DER KREEK BV
- Tapperij DE KROON
- VAN LOON SMITS Installatiebedrijf BV
- Hotel MERCURE DE DRAAK
- RABO BANK Bergen op Zoom
- GEBR. VOETS Weg en Waterbouw BV, Rosmalen
- Woningstichting SOOMLAND
- Stichting Wonen West Brabant
De Waterschans nr. 1-2006
Allereerst uw aandacht voor de me
dedelingen en de vergaderstukken
van de jaarvergadering van de Ge
schiedkundige Kring die op dins
dag 25 april a.s. gehouden zal wor
den. Na de pauze zal drs. Jan Pee
ters een lezing verzorgen met de ti
tel 'Het landschap van Rembrandt'.
Lezers van De Waterschans die
geen lid zijn van de vereniging, zijn
van harte welkom om na de pauze
van de vergadering deze lezing bij
te wonen.
In deze Waterschans debuteren
een aantal auteurs. Eén van hen.
Maarten Heil, heeft in andere tijd
schriften reeds vele artikelen gepu
bliceerd, maar heeft voor het eerst
een bijdrage geschreven voor ons
tijdschrift. Andere auteurs publice
ren echt voor de eerste keer. De re
dactie is hier buitengewoon blij
mee. Hoe groter de vijver met au
teurs, des te aiwisselender worden
de bijdragen. Ward Warmoeskerken
heeft deze Waterschans vrijaf, maar
zal in het volgende nummer weer
met een boeiend artikel komen in
zijn serie Wardtaal.
Ad van den Bulck is momenteel
bezig met een uitgebreide studie
naar de hofcultuur van de heren en
markiezen van Bergen op Zoom tij
dens de eerste helft van de zes
tiende eeuw. In zijn debuutartikel
't Contoer boven de eetcamere on
derzoekt hij de invloed van de
hiërarchie en distantie op de
woonvleugels van Het Markiezen
hof. Aan de hand van gerenom
meerde en recente literatuur
schetst Van den Bulck het hofleven
van de Habsburgse vorsten en hun
vertegenwoordigers, landvoogden
en hoge adel, uit die periode. Dit
onderzoek levert een nieuwe ziens
wijze op voor wat betreft de func
ties van de woonvertrekken van Het
Markiezenhof en zijn bewoners. In
de volgende Waterschans zal het
tweede deel worden gepubliceerd.
Historicus Maarten Heil, werkzaam
bij het Instituut voor Nederlandse
Geschiedenis te Den Haag, heeft al
vele publicaties op zijn naam staan.
Zo heeft hij bijgedragen aan de zo
juist verschenen nieuwe Geschie
denis van Amsterdam (deel Ha en
IIB), waarin hij de hoofdstukken
over de politieke geschiedenis tij
dens de periode van de Republiek
heeft geschreven. Met zijn artikel
Een aanslag op Bergen op Zoom
in 1628 beschrijft Heil een span
nende episode voor Bergen op
Zoom tijdens de Tachtigjarige Oor
log. Bijna was het complot gelukt
om de vesting door infiltratie en
vemaad in te nemen. Hoe dat afliep
kunt u in deze bijdrage lezen.
De heer J. Sinke heeft reeds een
aantal keren gepubliceerd over Fort
De Roovere, de West-Brabantse
Waterlinie en Jacob von Eggers, de
schrijver van 'Journal du siège de
Bergopzoom'. Met zijn bijdrage in
dit nummer zet Sinke de beschik
bare informatie over deze onder
werpen op een rijtje. Hiermee is
wat hem betreft Het karwei ge
klaard.
Monique Raats, bibliothecaris en
applicatiebeheerder bij het Histo
risch Centrum het Markiezenhof,
heeft een paar jaar geleden van alle
verschenen artikelen van De Water
schans sinds 1968 een index ge
maakt. Deze kunt u raadplegen via:
http://www.geschiedkundigekring-
boz.nl en dan doorklikken op Wa
terschans. In dit nummer debuteert
Monique met het artikel Eten bij
de buren. Hierin doet zij verslag
van een deel van het onderzoek
dat gedaan is ten behoeve van de
Week van de Geschiedenis 2005.
Het landelijke thema was 'Buren',
maar het Historisch Centrum heeft
er een nadere invulling aan gege
ven met de nadruk op eten en eet
gewoonten door de eeuwen heen.
Monique nam het onderzoek naar
de eerste buitenlandse restaurants
te Bergen op Zoom voor haar reke
ning.
Gijs Huijbregts behoeft eigenlijk
geen introductie meer. Al sinds
1999 verzorgt hij een reeks artikelen
over de geschiedenis van Bergen op
Zoom. In deze Waterschans be
schrijft hij de oorlogsperiode in een
boeiend artikel: De bezetting 1940-
1944waannee onze lezers een
goed overzicht wordt geboden van
deze moeilijke periode. Zoals ge
woonlijk plaatst Huijbregts een en
ander in nationaal en internatio
naal verband. In het volgende num
mer zal de bevrijding van Bergen
op Zoom aan bod komen.
Via Rudi Dercks hoorde Jan Pee
ters over de uitgifte van een postze
gel met het portret van Jacob
Obrecht door de Belgische poste
rijen. De redactie wilde u deze niet
onthouden en heeft de serie post
zegels, waarop ook tijdgenoten van
Obrecht staan, in deze Waterschans
opgenomen.
Op pagina 39 staat een kort artikel
van Yolande Kortlever over de ille
gale handel in bijbelvertalingen op
de Bergse jaarmarkt tijdens de
vroege reformatie.
In dit nummer zijn twee boekbe
sprekingen opgenomen. Beide au
teurs debuteren met hun bijdragen.
Janus Verswijveren, oud voorzitter
van de Heemkundekring Halchtert,
bespreekt het boek Zoete invallen
over de suikerbietenteelt en het on
derzoek binnen deze bedrijfstak.
Marijn Staps, werkzaam bij boek
handel Quist, bespreekt het boek
van Frans Nefs Bietje bij Bietje.
Yolande Kortlever
Hoofdredacteur
De Geschiedkundige Kring op Internet
Bezoek eens de fraaie website van de Kring: WWW.gCSChlCuKUIlU.ig6KringDOZ.nl
Als webmaster functioneert de heer F. Evers. Zie colofon hoe u hem kunt bereiken.
actualiteiten van de website
www.geschiedkundigekringboz.nl e-mail: webteam@geschiedkundigekringboz.nl
Uit het groeiend aantal bezoeken blijkt dat we met onze site in een behoefte voorzien. Wehmastf
3
FAUSTO NU MINE
BERGA VICTRIX
36ste jaargang nr. 1, maart 2006
ISSN 0926-3918
Verschijnt viermaal per jaar
Oplage: 1225 exemplaren
De Geschiedkundige Kring van Stad
en Land van Bergen op Zoom
www.geschiedkundigekringboz.nl
webmaster: F Evers:
webteam@geschiedkundigekringboz.nl
Postbus 280
4600 AG Bergen op Zoom
Erevoorzitter:
Ereleden
J.W.A. van Gastel
Dr. W.A. van Ham
Bestuur
Voorzitter:
Drs. Johanna Jacobs
Secretaris:
Drs. Irene van Kemenade
Penningmeester:
R. van Tilborg
Duke Ellingtonerf 3
4614 XL Bergen op Zoom
Tel. 0164-255427
e-mail: vantilborg.ron@wanadoo.nl
Postrekening 24 05 922 en
Bankrekening 52 50 45 244
Ten name van:
Penningmeester Geschiedkundige Kring
Van Stad en Land van Bergen op Zoom
Contributie 27 euro (minimaal) per jaar.
Ledenadministratie
Drs. Irene van Kemenade
Neerland 18
4614 GD Bergen op Zoom
Tel. 0164-299035
e-mail: irenevankemenade@planet.nl
Overige bestuursleden:
Dr. Ir. T. van den Boom
F Evers
K. Peijs
Tijdschrift van de Kring
De Waterschans
Redactieleden:
Drs. J. Backx
R. van den Bergh
Drs. J. Dekker
Drs. N. Grosfeld
Drs. J. Jacobs
Drs. I. van Kemenade
Drs. Y. Kortlever (hoofdredacteur)
Drs. J. Peeters
Scannen beeldmateriaal:
P. Flipsen
Redactiesecretariaat:
Drs. J. Dekker
Ansjovislaan 27
4617 AN Bergen op Zoom
tel.: 0164-237572
e-mail: dekkervink@hetnet.nl
Toezicht distributie:
Drs. Irene van Kemenade
Neerland 18
4614 GD Bergen op Zoom
Tel. 0164-299035
e-mail: irenevankemenade@planet.nl
Vormgeving en druk
Drukkerij Vis Offset
Alphen aan den Rijn
Omslag: P. Versijp
rV'h V,VA