De Waterschans nr. 2-200
De Waterschans nr. 2-2007
Naamlooze Vennootschap
Oester cultuur Maatschappij
„DE PAREL"
BERGEN OP ZOOM.
51
grond.24 Het aandeel van Georgi-
us Leonardus Dorrepaal in de Fir
ma Swaan en Dorrepaal wordt na
zijn overlijden onder zijn familie
leden verdeeld.
Gemeentelijke Bad- en
Zweminrichting
In 1884 wordt voor ongeveer
40.000,- de Gemeentelijke Bad
en Zweminrichting aangelegd in
een afgedamd gedeelte van de
voormalige Nieuwe Haven.25 De
ze werken hebben ook conse
quenties voor de gevestigde oes
terkwekerijen op de Waterschans
en in de Stadspolder in Bergen op
Zoom (afbeelding 7). Uit het be
stek en de voorwaarden kunnen
we opmaken wat de gevolgen
voor deze bedrijven zijn:
1. Het leggen van een duiker in de
zeedijk ten zuiden van de Water-
schans, aan een kant verbonden
met het water in het Bergs Diep
en aan de andere zijde door een
open waterleiding met de gracht
om de Waterschans.
2. Het maken van een duiker in de
bestaande dam in de Nieuwe
Haven.
3. Het maken van een duiker van
de Nieuwe Haven naar de oes
terputten van NV. de Zeeuwse
Oesterput (dit bedrijf wordt in
deel 3 behandeld).
4. Het bouwen van een duiker van
de Nieuwe Haven naar de oes
terput van de Firma Swaan en
Dorrepaal.
5. Het maken van een open water
leiding voor het aftappen van de
Nieuwe Haven op de Buitenha
ven, inclusief een duiker onder
de Groenedijk en een onder de
Havendijk ten noorden van de
Stadspolder.
6. Het inrichten van het oostelijk
deel van de Nieuwe Haven tot
een bad- en zweminrichting,26
Opmerking: op afbeelding 7 staat
nog de naam van de firma Bredius
vermeld maar dit bedrijf is op 28
mei 1883 overgegaan in N.V. de
Zeeuwse Oesterput.
Door de aanleg van het zwembad
en de daarbij behorende werken
worden via sluizen en kanalen het
zwembad en de oesterkwekerijen
met elkaar verbonden. In een
brief aan het college van B en W
van Bergen op Zoom van 27 janu
ari 1886 verzoekt de Firma Swaan
en Dorrepaal:
Geven met verschuldigde eerbied
Afb. 6. Graftempel van de familie Dorrepaal.
Foto: http://www.zuidelijkewandelweg.nl/architectuur/Zorgvlied/029.jpg
te kennen ondergetekenden Swaan
en Dorrepaal, liggende met hun
nen oesterput in de voormalige
stadspolder alhier. Aanvragers ver
zoeken van Uw college, de vergun
ning tot het maken van een duiker-
sluis in den dam tusschen hun
oesterput en de waterleiding naar
de bad- en zwemplaats, benevens
dat hen worde toegestaan, het door
laten van het water voor hun oes
terput door den gemeenteduiker in
den havendijk. Een en ander in
verband met het voorgenomen uit
diepen van dien oesterput ter ver
krijging van genoegzaam zout zee
water aldaar. De plaats voor den te
maken duiker is op de hierbij ge
voegde situatie tekeening in rood
aangegeven.21 (tekening gemaakt
door architect G.A. Horsten).
De Parel
Op 1 september 1888 wordt de
Firma Swaan en Dorrepaal omge
zet in een naamloze vennoot
schap.28 De nieuwe naam wordt
Naamloze Vennootschap Oester-
Afb. 7. Fragment van een kaart uit
1884 gemaakt naar aanleiding van de
aanleg van de Gemeentelijke Bad- en
Zweminrichting in de Nieuwe Haven
te Bergen op Zoom. Van links naar
rechts in de voormalige Stadspolder
de oesterputten van de Firma
Bredius en daarnaast die van de
Firma Swaan. Bron: HCM, Archief
Gemeentebestuur Bergen op Zoom
1814-1925 inv.nr. 2755.
cultuur Maatschappij De Parel
(afbeelding 8). Gerret Willem
Christiaan Swaan, geboren op 23
juli 1860, zoon van Johannes Ma
nuel Swaan, wordt bij deze onder-
Telegram, adres
SWAAN BERGEX0PZ00M.
Afb. 8. Briefhoofd
Naamlooze
Vennootschap
Oestercultuur
Maatschappij 'De
ParelBergen op
Zoom. Bron: HCM,
Archief Gemeente
bestuur 1814-1925
inv.nr. 2761.
neming tot directeur benoemd.29
Johannes Manuël Swaan, Mr.
Christianus Theodorus Franciscus
Thurkow en Jonkheer Daniël
Frangois van Alphen zijn de com
missarissen van deze onderne
ming. De aandeelhouders zijn: Jo-
han Manuël Swaan met 54
aandelen, Ludovica Manuel de
weduwe van Georgius Leonardus
Dorrepaal met 27 aandelen en
haar dochters, Julia Elvire, Elisa
beth Jacoba Christina en Wilhel-
mina Georgina Leonora ieder met
negen aandelen. In totaal een ka
pitaal van 270.000,-. Tot de boe
del van de Firma Swaan en Dorre
paal behoorden:
a. Alle oestergronden thans in
pacht bij de oestermaatschappij
Swaan en Dorrepaal met het
daarop rustende pachtrecht zo
als de percelen nr. 290, 373, 398,
399, 400 en 406 overeenkomstig
de voorwaarden van verpach
ting van 16 april 1877 en de per
celen nr. 148, 149, 150, 151, 179,
180 en 227 overeenkomstig de
voorwaarden van verpachting
van 30 mei 1882 staande ten na
me van Johannes Manuël Swaan
en Gerret Willem Christiaan
Swaan.
b. Drie grote oesterputten liggende
buiten de voormalige Water
poort in de gemeente Bergen op
Zoom, kadastraal bekend sectie
G nummer 2472 en gedeelte sec
tie G nummer 8 met de daarbij
behorende contracten van erf-
pachtrecht.
c. Twee houten en een gemetselde
loods staande op het terrein met
zich daarin bevindende inventa
ris.
d. Een strook grond liggende naast
de onderbvermelde oesterput
ten in de Stadspolder, waarvoor
een jaarlijkse huur van f 80,-
wordt ontvangen benevens een
losberm tegen de havendijk.
e. Een strook grond groot zeven
aren en 27 centiaren kadastraal
bekend sectie A nr. 3 en 4 met
het daarbij behorende contract
van erfpacht, liggende in de pol
der Nieuwelande onder de ge
meente Krabbendijke.
f. Al het materieel thans toebeho
rende aan de oestermaatschap
pij Swaan en Dorrepaal.
g. 250.000 oesterpannen dak
pannen).
h. De voorraad grote en kleine
oesters geschat op:
1. drie miljoen driejarige twijfe
laars slecht gegroeide oes
ters).
2. twee miljoen kleine oesters
eerste soort.
3. vijf miljoen kleine oesters
tweede soort.
4. tien miljoen kleine oesters
derde soort.
Op 19 april 1890 doet Gerret Wil
lem Christiaan Swaan het volgen
de verzoek uitgaan:
Aan Heeren Burgemeester en Wet
houders der Gemeente Bergen op
Zoom. Door dezen hebben wij de
eer U beleefde toestemming op on
derstaande aanvrage te verzoeken.
Zooals U bekend, werd ons des
tijds toegestaan het mede gebruik
van den hoofdsluis der Zwem- en
Badinrichting door den havendijk.
Daar het in de zomer meermalen
voorkomt dat de Directie der
Zwem- en Badinrichting bij ebbe
5 O
