c c i
-O
Deze Waterschans
Kroonleden
De Waterschans nr. 1-2008
De Waterschans nr. 1-2008
De Waterschans
1 yk yL i
Beste leden,
EEN BOEKENPLANK VOL
De Geschiedkundige Kring van Stad en Land van Bergen op Zoom
heeft dit jaar een jubileumjaar. Opgericht op 1 januari 1968
bestaat de Kring dit jaar veertig jaar. Vele jaarvergaderingen, tien
tallen lezingen, een indrukwekkende stapel Waterschansen, vele grote
en kleine excursies, een boekenplank vol boeiende publicaties en een
geschiedenisquiz waar de meest bonte gezelschappen nu al weer
enkele jaren voor in de rij staan, zijn het resultaat. Dit dankzij de
ontelbaar vele vrijwilligers die als lid van een werkgroep, redactielid,
auteur of bestuurslid zorg droegen voor die magnifieke rij producten.
Veertig jaar levert de Geschiedkundige Kring een niet meer weg te
denken bijdrage aan de bestudering en verspreiding van de geschiedenis
van stad en streek, en aan het behoud van waardevol cultureel erfgoed.
Zij doet dit mede met de belangeloze hulp van professionals, van
archeologen, archivarissen, (kunst)historici en restauratiearchitecten.
De Kring doet dit ook, in een nog pril samenwerkingsverband, met
cultuurhistorische organisaties. Het betreft de Stichting In den Scher-
minckel, Stichting Bezichtiging Monumenten, Stichting Jeugdmonu-
mentendag, Heemkundekring Halchterth, Gilde Sint Sebastiaan,
Vrienden van het Markiezenhof, de Borgerij, Vereniging Binnenstad,
Vrienden van de West Brabantse Waterlinie en het Dialectgenoot
schap De Bergse Kamer. Gezamenlijk werkt men aan een vernieuwde
opzet van Open Monumentendag 2008. De inwoners van de gemeente
Bergen op Zoom kunnen trots zijn op zoveel bloeiende erfgoed
organisaties.
JUBILEUM PROGRAMMA
Samen met de werkgroepen excursie, genealogie en quiz, en met de
redactie van De Waterschans werkt het bestuur hard aan een
jubileumprogramma. Wij presenteren dit programma tijdens de leden
vergadering op woensdag 23 april (zie elders in dit blad). Dit in
combinatie met een publiciteitscampagne. Het programma bevat uit
eenlopende activiteiten. Wij lichten een tipje van de sluier op: een
jubileumexcursie, de uitgave van een dubbel themanummer van De
Waterschans, een blijvend jubileumgeschenk aan de stad, twee bijzon
dere publicaties, een grootse jubileumbijeenkomst, een quiz 'Anders
dan anders' en een studiebijeenkomst voor collega-organisaties in stad
en land. Wij zetten ook een hebbedingetje op de 'markt'. Voor wie wil
weten wat we concreet doen en wanneer, kom naar de ledenverga
dering!
CADEAU
De Geschiedkundige Kring kan dit alles ondernemen dankzij het
grote aantal leden en dankzij enkele donateurs. Leden en
donateurs hebben we echter nooit genoeg, want onze grootse plannen
vragen om een financieel gezonde Kring. Geef eens een lidmaatschap
cadeau in plaats van een fles wijn of een boek, of wordt donateur.
Ad van den Bulck, voorzitter
Het eerste nummer van de
achtendertigste jaargang
van De Waterschans heeft weer
voor ieder wat te bieden. Alexan
der van der Kallen besluit op
pag. 8 de reeks artikelen getiteld
Blubber, scherven en goud. Zijn
artikel krijgt de passende onder
titel Opgravingen op het Rib-
bensterrein: goud en zilver in
overvloed. De gouden sieraden
en zilveren voorwerpen zaten
verborgen in een textiele tas
waarvan enkel de zilveren beu
gel bewaard is gebleven. Deze
zijn allereerst gereinigd en daar
na gedetermineerd. Alexander
bespreekt de voorwerpen uitvoe
rig in zijn artikel en laat er ook
nog prachtige foto's van zien.
Op pag. 13 beschrijft Wil Schack-
mann de lotgevallen van de fami
lie Uhl en andere Bergenaren in
Bergen op Zoom en de Drentse
landbouwkoloniën. Vanaf 1818
werden arme gezinnen door de
Maatschappij van Weldadigheid
overgebracht naar het nog on
ontgonnen Drenthe om in zoge
naamde landbouwkoloniën een
nieuw bestaan op te bouwen. De
kolonisten werden in kleine huis
jes ondergebracht en moesten
hard werken. Ook bedelaars en
weeskinderen werden overge
bracht en op het land te werk ge
steld. Hoe het hen verging kunt u
in dit boeiende artikel lezen.
Ward Warmoeskerken behandelt
in zijn WARdTAAL op pag. 18
het Colosseumtapijt uit Het
Markiezenhof, een groot wand
kleed uit omstreeks 1575. Het ta
pijt geldt als goed voorbeeld van
de vele wandtapijten die ooit in
het stadspaleis hebben gehan
gen. In 1570 liet Alva er zo'n 68
weghalen. Ward vertelt wat er
zoal is afgebeeld op het Colosse
umtapijt. zodat we weg kunnen
dromen naar tijden van weleer.
Sjaak de Vries en Frank Wierckx
staan weer garant voor een bij
drage van de Werkgroep gene
alogie. Op pag. 23 leggen zij uit
hoe het in het verleden mogelijk
was dat verschillende leden uit
hetzelfde gezin een andere ach
ternaam konden hebben. Pas
met de invoering van de Burger
lijke Stand in 1811 werden ach
ternamen definitief vastgelegd.
Als voorbeeld wordt genomen
Van Dort alias
Truus Stevens vervolgt op pag. 25
haar artikel 'Al moest ik er droog
brood voor eten', waarvan het
eerste deel verscheen in Water
schans 2007-4. Het tweede deel is
de casestudy, waarin de in het
voorwoord vermelde vier gene
raties vrouwen zelf aan het
woord komen. Doorleren voor
meisjes was een eeuw geleden
geen vanzelfsprekendheid. In de
ze casestudy wordt aan de hand
van de verhalen over hun school
opleiding beschreven hoe dit in
de loop der tijd veranderde.
Momenteel is in het Tongerlohuys
te Roosendaal en in Het Markie
zenhof te Bergen op Zoom de
tentoonstelling te zien getiteld
'West-Brabant a la carte. Drie ge
neraties landmeters Adan'. Naar
aanleiding hiervan is er een les
brief samengesteld voor scholie
ren door het Gemeentearchief
Roosendaal en Het Markiezen
hof Historisch Centrum. De les
brief is echter ook voor niet-
scholieren interessant. Claartje
Rijkers vertelt hierover op pag.
41 en legt de Kaarten op tafel in
een nieuwe rubriek van De Wa
terschans Doen Leren.
De boekbespreking op de achter
pagina is geschreven door Piet
Witlox, wellicht de jongste auteur
die De Waterschans ooit gehad
heeft. Hij bespreekt het strip
boek Pieter van den Cruyden-
koeck. Het mysterie van de
Wouwse tijdspoorten met tekst
en tekeningen van Eric van der
Heijden. Dit stripboek is een uit
gave van Heemkunde Kring de
Vierschaer in Wouw ter gelegen
heid van hun vijfentwintigjarig
bestaan. Proficiat!
Yolande Kortlever
Hoofdredacteur
De uitgaven van de Geschiedkundige Kring kunnen mede tot stand
komen dankzij het speciale lidmaatschap van de volgende bedrijven:
- DARVI BV
- DE BONT Stoffering, Putte
- P. JANSEN Installatie Techniek BV
- Taxi en toeringcarbedrijf DE KOCK
- Natuursteenbedrijf DE KORT
- Boekhandel VAN DER KREEK BV
- VAN LOON SMITS Installatiebedrijf BV
- Hotel en Residence DE DRAAK - A Hampshire Classic
- HERREIJGERS Schilderwerken, Monumentenschilders
- Stichting Wonen West-Brabant
De Geschiedkundige
Kring op Internet
www.geschiedkundigekringboz.nl
Inleveren kopij voor
Waterschans 2, 2008:
vóór 1 MEI 2008
9 6 8
2 OO 8
FAUSTO NUMirJE
BERG A VICTRIX
38ste jaargang nr. 1, maart 2008
ISSN 0926-3918
Verschijnt viermaal per jaar
Oplage: 1225 exemplaren
De Geschiedkundige Kring van Stad
en Land van Bergen op Zooin
www.geschiedkundigekringboz.nl
webmaster: Mevr. M. Liefting:
webteam@geschiedkundigekringboz.nl
Postbus 280 4600 AG Bergen op Zoom
Erelid:
Dr. W.A. van Ham
Bestuur
Voorzitter:
Ad van den Bulck
Secretaris a.i.:
Dhr. P. van den Ouden
Zeekraal 35a
4617 JC Bergen op Zoom
tel: 0164-251953 06-10301139
e-mail: pvandenouden@home.nl
Penningmeester:
Dhr. F. Witjes
Londonstraat 2
4611 HW Bergen op Zoom
Tel. 0164-238621
e-mail: frans.witjes@home.nl
Postrekening 24 05 922
Ten name van:
Penningmeester Geschiedkundige Kring
Van Stad en Land van Bergen op Zoom
Contributie 27 euro (minimaal) per jaar.
Ledenadministratie
Dhr. F. Witjes
Londonstraat 2
4611 HW Bergen op Zoom
Tel. 0164-238621
e-mail: frans.witjes@home.nl
Overige bestuursleden:
Mevr. M. Liefting
Drs. K. Peijs
Drs. W. Vermeulen
Tijdschrift van de Kring
De Waterschans
Redactieleden:
Drs. J. Backx
Drs. J. Dekker (redactiesecretaris)
Drs. N. Grosfeld
Drs. J. Jacobs
Drs. I. van Kemenade
Drs. Y. Kortlever (hoofdredacteur)
Drs. J. Peeters
Dhr. B. ter Stege, ing.
Redactiesecretariaat:
Drs. J. Dekker
Ansjovislaan 27
4617 AN Bergen op Zoom
tel.: 0164-237572
e-mail: dekkervink@home.nl
Toezicht distributie:
Dhr. F. Witjes
Londonstraat 2
4611 HW Bergen op Zoom
Tel. 0164-238621
e-mail: frans.witjes@home.nl
Vormgeving en druk
Drukkerij Vis Offset Alphen aan den Rijn
Omslag: P. Versijp
■40
Bezoek eens de fraaie website van de Kring:
Als webmaster functioneert
mevrouw M. Liefting. Zie colofon hoe u haar
kunt bereiken.
ACTUALITEITEN VAN DE WEBSITE
www.geschiedkundigekringboz.nl
e-mail: webteam@geschiedkundigekringboz.nl
