c c 1
a
Deze Waterschans
Kroonleden
De Waterschans nr. 3-200.
De Waterschans nr. 3-2008
De Waterschans
Beste leden,
JUBILEUMACTIVITEITEN NAJAAR 2008
Dit najaar vindt een aantal belangrijke jubileumactiviteiten
plaats: de jaarexcursie naar Mechelen, de lezing van de gebroe
ders Blokker, de presentatie van het tweede Kwartierstatenboek en
de verschijning van Waterschans 4 over de jaren zestig in Bergen op
Zoom.
Wanneer u dit leest is de jaarexcursie naar Mechelen op zaterdag 6
september achter de rug. De excursie werd zwaar overtekend en de
Werkgroep excursies besloot niet met 100 maar met 125 leden op
stap te gaan. Het absolute maximum! De laatste inschrijvers kwa
men op een wachtlijst. Uiteindelijk moest de Werkgroep Excursies
circa 50 leden teleurstellen. Dankzij het mooie weer, de vlekkeloze
organisatie, een zestal enthousiaste Mechelse gidsen en 125 leergie
rige deelnemers werd deze jubileumexcursie een succes.
Over de komst van de gebroeders Blokker op donderdag 6 novem
ber leest u elders in dit nummer meer. Het bestuur rekent erop dat
velen van u van de gelegenheid gebruik maken om met hen en hun
werk kennis te maken.
KWARTIERSTATENBOEK
Op vrijdagavond 21 november, ruim voor de cadeautjestijd, pre
senteert de Werkgroep Genealogie het tweede Kwartierstaten-
boek. Hierin boeiende verhalen, anekdotes, foto's en overzichten
van de voorouders van een 25-tal bekende Bergenaren/Bergse fami
lies. Het bestuur spreekt nu al zijn waardering uit voor het vele werk
dat de Werkgroep Genealogie voor dit boek heeft verzet. Op een
losse folder in dit nummer vindt u informatie over de presentatie
bijeenkomst, de inhoud van het boek, de verkoopadressen en de
prijs.
WEBSITE
In de vakantieperiode is een geheel nieuwe website van de Ge
schiedkundige Kring op het wereldwijde web geplaatst. Elders in
dit nummer informeert de beheerder van de site, bestuurslid Marie
ke Liefting, u hierover. Het bestuur dankt Fons Evers die de vorige
website nog ruim een jaar na zijn aftreden als bestuurslid heeft be
heerd.
OPBERGMAPPEN
Op de ledenvergadering in april is gevraagd of er nog opbergmap-
pen voor nummers van De Waterschans voorradig zijn. Bij de in
ventarisatie van het archief is gebleken dat er inderdaad nog een be
perkt aantal opbergboxen zijn. Leden van de Geschiedkundige Kring
die hiervoor belangstelling hebben, kunnen de opbergboxen bestel
len, bij voorkeur via een e-mail, bij onze penningmeester, de heer
Frans Witjes. De prijs voor een opbergbox bedraagt 2,50 per stuk
exclusief verzendkosten.
VRIENDEN
Overigens, ook de Stichting Vrienden van het Markiezenhof viert
dit jaar een jubileum. Deze bestaat dan 40 jaar en gedenkt dit
op dinsdag 4 november met een - naar het bestuur ons heeft verze
kerd - spectaculaire bijeenkomst.
Ad van den Bulck, voorzitter
40
40
Er wordt dit najaar weer van al
les georganiseerd door de Ge
schiedkundige Kring. Om u al
vast voor te bereiden op de
lezing van de gebroeders Blok
ker heeft Ton Schellekens een
boekbespreking geschreven over
Het vooroudergevoel op pag. 94
De heer Schellekens is geboren
en getogen te Bergen op Zoom
en studeerde rechten aan de
Erasmus Universiteit Rotter
dam. Momenteel werkt hij als
plaatsvervangend adviseur Ko
ninkrijkszaken op het ministerie
van Buitenlandse Zaken. Vol
gend jaar zal hij een uitgebreid
artikel in ons blad publiceren
over het beleg van 1747. De
boekbespreking in dit nummer is
alvast een klein voorproefje.
Jan Weyts schrijft op pag. 99 een
artikel over het huis De Luypaert,
Fortuinstraat 10. De (bouw)-
geschiedenis van dit pand gaat
terug tot de vroege veertiende
eeuw. Het wordt zeer nauwkeu
rig onder de loep genomen en
voorzien van diverse afbeeldin
gen.
Ward Warmoeskerken behandelt
op pag. 106 in zijn WARdTAAL
het schilderij van Jan III dat door
Saskia Barkema werd geschil
derd in opdracht van Het Mar
kiezenhof ten behoeve van de
herinrichting van het museum.
Jan III was ridder in de Orde van
het Gulden Vlies. Hoe deze pres
tigieuze ridderorde tot stand
kwam en waarop deze is geba
seerd kunt u in deze aflevering
van WARdTAAL lezen.
2008 is het jaar van het kerkelijk
erfgoed in de provincie Noord-
Brabant. Op pag. 114 is het arti
kel te lezen van Jan van den
Bouwhuijsen over de monstrans
als onderdeel van het kerkelijk
erfgoed. Het gebruik van de
monstrans wordt uitgelegd en
aan de hand van diverse foto's
krijgt u een beeld van de diverse
prachtige monstransen uit onze
omgeving.
In deze Waterschans slaan de he
ren Bosters en Franken de han
den ineen voor een boeiend arti
kel over Wilhelmieten uit Bergen
op Zoom op pag. 118. Het wilhel-
mietenklooster te Huijbergen
bestaat al eeuwen lang en het is
interessant om daar wat meer
over te weten te komen. Van zes
Bergse wilhelmieten hebben de
auteurs de gegevens achterhaald
en die komen hiermee weer even
tot leven.
Frank Wierckx van de werkgroep
genealogie behandelt dit keer
een stukje migrantengeschiede
nis in zijn artikel op pag. 122 ge
titeld Een hebzuchtige predikant
te Bergen op Zoom? Het betreft
de hugenoot Jaques Lenoir, pre
dikant van de Waalsche gemeen
te alhier. In 1715 ontstond er on
enigheid over de nalatenschap
van zijn schoonmoeder. Kwam
de erfenis aan hem en zijn echt
genote of aan zijn zwager?
Ton Putter behandelt op pag. 124
het interessante fenomeen van
de wildemannen in De schild
houder, een heraldisch feno
meen. De beide wildemannen in
het stadswapen van Bergen op
Zoom hebben inmiddels de na
men Knots en Knuppel gekre
gen. De redactie van De Water
schans heeft hier nog wat
informatie aan toegevoegd.
Marianne de Hoogh debuteert in
De Waterschans met een artikel
op pag. 126 over Een ontvoering
in Moerstraten! In de archieven
van schepenbanken zijn veel
boeiende kwesties terug te vin
den. Deze kwestie werd beslist
door de schepenbank van Breda.
Op pag. 127 en 128 vindt u enke
le wetenswaardigheden beschre
ven door Ward Warmoeskerken
en Willem Heijbroek. Graag ont
vangt de redactie meer van dit
soort korte artikelen. Ze vormen
een welkome afwisseling tussen
de grotere bijdragen.
Claartje Rijkers vervolgt haar se
rie over educatieprojecten van
Het Markiezenhof in samenwer
king met diverse scholen in de
gemeente Bergen op Zoom. Op
pag. 129 vertelt ze over het pro
ject Ik ben wie ik ben dat samen
met het Markiezaat College
werd ontwikkeld. Het doel hier
van is dat leerlingen niet alleen
open staan voor hun eigen cul
tuur en wie ze zijn, maar ook
voor andere culturen.
Ten slotte volgt op pag. 132 de
Boekbespreking door Willem
Heijbroek van het boek van Paul
Brusse, De dynamische regio.
Economie, overheid en onderne
merschap in West-Brabant vanaf
1850.
Yolande Kortlever
Hoofdredacteur
De uitgaven van de Geschiedkundige Kring kunnen mede tot stand
komen dankzij het speciale lidmaatschap van de volgende bedrijven:
- DARVI BV
- DE BONT Stoffering, Putte
- P. JANSEN Installatie Techniek BV
- Taxi en toeringcarbedrijf DE KOCK
- Natuursteenbedrijf DE KORT
- Boekhandel VAN DER KREEK BV
- VAN LOON SMITS Installatiebedrijf BV
- Hotel en Residence DE DRAAK - A Hampshire Classic
- HERREIJGERS Schilderwerken, Monumentenschilders
- Stichting Wonen West-Brabant
1968 - 2 O O 8 91
■HMMMBmmaamni
FAUSTO NUM1NE
BERGA VICTRIX
38ste jaargang nr. 3, september 2008
ISSN 0926-3918
Verschijnt viermaal per jaar
Oplage: 1225 exemplaren
I)e Geschiedkundige Kring van Stad
en Land van Bergen op Zoom
www.geschiedkundigekringboz.nl
webmaster: Mevr. M. Liefting:
webteam@geschiedkundigekringboz.nl
Postbus 280 4600 AG Bergen op Zoom
Erelid
Dr. W. A. van Ham
Bestuur
Voorzitter:
Ad van den Bulck
Secretaris:
Greetje Hage
Zuidzijde Haven 129
4611 HD Bergen op Zoom
tel.: 0164-243144
e-mail: greetje.hage@hetnet.nl
Penningmeester:
Frans Witjes
Londonstraat 2
4611 HW Bergen op Zoom
tel.: 0164-238621
e-mail: frans.witjes@home.nl
Postrekening 24 05 922
Ten name van:
Penningmeester Geschiedkundige Kring
Van Stad en Land van Bergen op Zoom
Contributie 27 euro (minimaal) per jaar.
Ledenadministratie
Frans Witjes
Londonstraat 2
4611 HW Bergen op Zoom
tel.: 0164-238621
e-mail: frans.witjes@home.nl
Overige bestuursleden:
Eric Goossen
Marieke Liefting
Peter van den Ouden
Kiekie Peijs
Willem Vermeulen
Tijdschrift van de Kring
De Waterschans
Redactieleden:
Drs. Jac Backx
Drs. Jaap Dekker (redactiesecretaris)
Drs. Nic Grosfeld
Drs. Johanna Jacobs
Drs. Irene van Kemenade
Drs. Yolande Kortlever (hoofdredacteur)
Drs. Jan Peeters
Bas ter Stege ing.
Redactiesecretariaat:
Drs. J. Dekker
Ansjovislaan 27
4617 AN Bergen op Zoom
tel.:0164-237572
e-mail: dekkervink@home.nl
Toezicht distributie
Frans Witjes
Londonstraat 2
4611 HW Bergen op Zoom
Tel. 0164-238621
e-mail: frans.witjes@home.nl
Vormgeving en druk
Drukkerij Vis Offset Alphen aan den Rijn
Omslag: P. Versijp
JAAR
.1 AV. a. k