in Bergen op_Zoom in ere jaren zestig
van de twintigste eeuw
Bas Verbiest, lid van het eerste uur, deelt zijn
ervaringen.
Wat zijn uw herinneringen aan Bergen op Zoom in de jaren
zestig? Hoe was het leven in de stad toen?
"Na mijn lagere schooltijd op Het Fort, ging ik naar het Mollerlyceum. Daar kreeg ik
lessen van verscheidene leraren en één daarvan was Fons Gieles. Na de HBS ging ik naar
de Bisschoppelijke Kweekschool voor onderwijzers in Oudenbosch. De school had de
indrukwekkende naam 'Saint Jean Baptiste de la Salie'. In die periode kwam ik opnieuw met
Fons Gieles in contact; ik schreef toen een werkstuk over hem. In 1960 studeerde ik af als
onderwijzer met hoofdakte."
"De jaren zestig startten voor mij als dienstplichtige
in het leger. In 1962 zat dat erop en in september
1962 begon mijn loopbaan in het onderwijs; op de
Sint-Jozefschool aan het Lourdesplein. Mijn eerste
klas, klas drie, bestond uit maar liefst 52 jongens.
Het Hoofd der School was broeder Alberik van
Rijckevorssel. Ik zou daar tot de grote vakantie van
1968 blijven. En ondertussen was ik getrouwd."
"In die periode kwam ook het aardgas 'tot' Bergen op
Zoom. Er werden veel diepe sleuven gegraven; dat
was voor de jongens een leuk speelterrein. Zo ook
voor mijn leerlingen. Die vonden wel eens wat. En
dat brachten ze dan mee naar school. Scherven van aardewerk. Op de zolder van de school
was ruimte genoeg en daar hebben we alles neergelegd. Keurig uitgespreid, vele vierkante
meters. Wij, de jongens en ik, zagen al visioenen van de potten en pannen die we in elkaar
zouden lijmen. Nou, daar is het nooit van gekomen. Maar wat moesten we er dan mee, was
de grote vraag. Broeder Alberik wist het ook niet. Ik wist me Fons Gieles en zijn opgravingen
bij de Thaliamuur te herinneren. Niet moeilijk, want met hem had ik ondertussen weer con
tact gehad. Hij ontwierp voor onze drie kinderen de geboortekaartjes in de jaren zestig. We
hebben Fons uitgenodigd om eens naar onze 'schatten op zolder' te komen kijken. Hij kwam,
was verbaasd en wist het verder eigenlijk ook niet. Behalve met de scherven waar iets van
een stempel op was te vinden. Die heeft hij meegenomen."
"Het was het begin van zijn studie naar de stempeling op Bergs aardewerk. Hij ontdekte er
veel aan en kon zo een schema opbouwen waarin een systeem van datering te herkennen
was. Wanneer werd welk stempel en door welke pottenbakker gebruikt? Hij publiceerde er
een artikel over in het blad Antiek. Dat blad heb ik van hem gekregen. Lang bewaard, maar
het is waarschijnlijk bij mijn laatste verhuizing kwijtgeraakt."
Kunt u aangeven hoe de Geschiedkundige Kring zich in de afgelopen 40 jaar
heeft ontwikkeld?
"Broeder Alberik en Fons Gieles kwamen met elkaar in contact. Het heeft uiteindelijk gere
sulteerd in de oprichting van onze vereniging, onze Geschiedkundige Kring van Stad en Land
van Bergen op Zoom. En ik meen, in alle bescheidenheid, te mogen denken dat ik daar een
heel klein steentje aan bijgedragen heb. Samen met mijn jongens van Het Fort. In de eerste
jaargang, nummer één van De Waterschans staat immers: 'A. Gieles, voorzitter en Br. A. van
Rijckevorssel, secretaris'. Ik ben toen ook lid geworden en als ik even opkijk boven mijn
computer, dan zie ik alle uitgaven van De Waterschans voor me staan."
Opgravingen, archeologische ontdekkingen,
vondsten uit het verre verleden, ze prikkelen
de fantasie en trekken de aandacht van velen.
Dat was eeuwen geleden zo en geldt nog
steeds. Archeologie wordt door veel mensen
geassocieerd met het ontdekken van het
geheimzinnige, het verborgene. Dit wekt
gevoelens op uit onze eigen jeugd en zelfs de
meest onverschillige cultuurbarbaren onder
ons zullen niet ontkomen aan een herinnering
aan het spelen in de zandbak, wanneer ze
langs een opgraving lopen of erover lezen in
een krantenbericht. Archeologie, de studie
naar de materiële overblijfselen van voorbije
tijden en culturen, is in feite niet meer dan
één van de hulpwetenschappen in de studie
van het verleden. Maar juist de fascinatie van
het ontdekken geeft het haar unieke imago,
waardoor zij vaak belicht wordt in de media.
Drs. Marco Vermunt
In de loop der eeuwen is archeologie uitgegroeid
van een hobby van rijke verveelde heren en
verzamelaars van antiquiteiten tot een serieuze
wetenschap en een methode om 'ons verborgen
erfgoed voor het nageslacht veilig te stellen'.
Waar vroeger objecten werden verzameld of bij
toeval werden gevonden, graven archeologen
nu met de modernste hulpmiddelen om zoveel
mogelijk gegevens uit grondsporen te kunnen
halen. Of ze graven niet, maar proberen in de
geest van het Verdrag van Malta zoveel mogelijk
het bodemarchief te beschermen en voor het
nageslacht intact te laten.
40 jaar 1968 - 2008
Bas Verbiest (rechtsboven! in 1968 als leider van
een voetbalteam van de Sint-Jozefschool.
De Waterschans 4 - 2008
64
De bouwput van
V&D in 1950. De
muren van bastion
William worden
gesloopt.
Fotograaf
L.H. van derAa.
Collectie MHC.
65