echte hasiiesi-handel
niet
Ferre Grignard
Hard drugs werden toen nog slechts in heel
kleine kring genuttigd. Herman Elseman was
er al vroeg bij. "Heroine had je toen nog niet,
die kwam pas na het popfestival van Kralingen
ons land in. Nee, ik zat aan de opium. En dan
ook nog intraveneus. Met hard drugs was het
zo: of je ging er aan onderdoor, of je overleefde.
Ik heb het overleefd. Ik heb op een bepaald
moment besloten dat ik het leven te mooi vond
om dood te gaan. Dus heb ik mezelf, samen
met nog een stuk of wat andere junks uit
Bergen, laten opnemen in de Jellinek-kliniek.
In mei 1968, toen de studentenopstand in Parijs
losbarstte, zat ik af te kicken in de Jellinek. Wij
waren trouwens het meest succesvolle groepje
afgekickten van de hele geschiedenis van de
kliniek. Toch ook een mooi record."
Fons Broekhoven hield het destijds iets rustiger.
"Maar ik blowde wél natuurlijk, en ik slikte af en
toe LSD. En efedrine, heel af en toe. Speed dus.
Maar dat was alleen maar om wakker te kunnen
blijven."
Herman: "Ik kon werk krijgen als classificeerder
in de Sloehaven van Vlissingen. Daar verdiende
je in een week meer dan met zes weken
aardbeien plukken hier. Maar dan moest je wel
's nachts doorwerken. Dan nam je efedrine."
Tegenwoordig raken de heren nauwelijks nog
een geestverruimend middel aan. Herman: "Een
heel enkele keer, misschien één keer per jaar,
op een feestje, een trek van een joint. Maar als ik
tegenwoordig twee halen neem, ben ik meteen
zo stoned als een aap."
Nadat hij en de andere leden van het 'Jellinek-
clubje' waren afgekickt, ontstond in Bergen
op Zoom een relatief grote drugsscene,
waarvan soms delen werden opgerold door
invallen van de politie in drugspanden, die
daarna in andere delen van de stad weer vrolijk
voortgingen. Elseman en Broekhoven keken
sinds de oprichting van de Sosjale Joenit vanaf
de hulpverlenerskant naar druggebruikers.
De eerste officiële Bergse drugsdode viel
uiteindelijk in 1980, in een Rotterdams
stationstoilet. Hij was dertig jaar, Elseman en
Broekhoven hebben hem nog gekend.
Hoe kijken zij op de jaren zestig terug?
Herman: "Het was een spannende tijd."
Fons: "Heel avontuurlijk. Wij hebben onze blik
enorm verbreed. We waren nieuwsgierig en dus
ging je zoeken. Wij gingen eind jaren zestig al
Drugs speelden een groeiende rol in deze
kringen.
Herman: "Bergen op Zoom liep vóór op andere
plaatsen als Eindhoven en Den Bosch. Dat kwam
omdat wij hier een wijdere blik hadden. Bergen
ligt op de lijn Parijs-Antwerpen-Amsterdam.
Er kwamen hier wel jongens uit Parijs die hier
weken bleven steken. Of uit Amstelveen. En
wij gingen veel naar Antwerpen, naar de Muze
bijvoorbeeld. Ik heb Ferre Grignard - 'De Ferre'
- daar nog zien optreden. En we gingen naar
Paradiso en Fantasio in Amsterdam, want daar
gebeurde veel meer dan bij ons. Daar haalden
we onze inspiratie vandaan."
Uit Antwerpen werden drugs betrokken.
Herman: "Er was hier een levendige handel in
hasj. Die werd in Antwerpen gehaald. Degene
die het ging halen kreeg zijn portie gratis.
Nee, dat rookten we niet op in het Wapen van
Engeland, dat dacht iedereen, maar dat was niet
zo. We blowden in het Londenstraatje en het
Morganstraatje. Als je daar nuchter doorheen
liep was je aan het eind stoned."
naar Lapland, weet je nog, Herman?"
Herman: "Echt fantastisch was dat. Wij waren
behept met een universele nieuwsgierigheid,
naar alles wat zich in de wereld afspeelde.
We probeerden onze grenzen te verleggen.
Daarbij stootte je af en toe je neus, je moest
de tol betalen, maar we zijn er ook wijzer van
geworden."
Fons: "Een aantal grenzen die je verlegde,
hebben voorgoed mijn leven en dat van anderen
veranderd. De bakermat van veel stromingen
die later gemeengoed werden, hebben wij
meegemaakt, vanaf het begin. Niet alleen de
democratisering van de maatschappij, maar ook
de milieubeweging. De Club van Rome stamt uit
die tijd."
Herman: "Dat zat al in de natuurclub waarbij ik
zat. Datje goed omging met de natuur, met het
milieu."
Fons: "Achteraf viel mij trouwens op hoe liberaal
het er eigenlijk in Bergen aan toe ging. Ik had
het daarstraks over dat katholieke milieu dat
mij benauwde, nou, later kwam ik erachter dat
het in Oost-Brabant veel erger was. Hier was de
sfeer lang niet zo benepen."
Herman: "Ik denk dat dat komt omdat wij
hier al die militairen hadden die hier waren
gelegerd. Die kwamen overal vandaan en dat
geeft een meer open klimaat dan elders. En
veel verenigingen die hier bestonden, vanaf
de gymclub Odiles tot en met Sociëteit Thalia,
hadden officieren in het bestuur. Die kwamen
van elders, maar die woonden hier. Dat heeft
ontegenzeggelijk invloed op de sfeer. Bergen op
Zoom was niet dichtgeplakt met kranten."
Fons: "Er waren natuurlijk wel de gevestigde
instituten die geen pottenkijkers duldden.
Vrederust was toen een hermetisch afgesloten
bolwerk. Daar kwam je niet binnen. Wij hebben
ook daar actie gevoerd - de anti-psychiatrie was
toen erg in - maar veel meer in het verborgene.
Want het ging om kwetsbare mensen. De
acties die we daar deden, waren veel subtieler
en niet meteen op publiciteit gericht, maar
op verbetering van individuele situaties
van patiënten. Wij ageerden bijvoorbeeld
tegen elektroshocks. Het was destijds, ook
hier in Bergen, heel normaal dat patiënten
elektroshocks kregen toegediend."
Herman: "Ik zal je eens wat vertellen: ik heb
destijds zélf een keer van die dingen tegen mijn
kop gehad."
Fons: "Tegenwoordig mag het weer. Alles komt
weer terug."
Herman: "We moeten weer op de barricaden."
Fons: "Er breken gouden tijden aan."
J tr
BERGEN OP ZOOM. r „Geruchten, geruchten, telkens de hard
nekkigste geruchten, maat we hebben in twee Jaar niet meer dan
drie keer een inval gedaan die resultaat had. Bij nader onderzoek
kwam vast te staan 4at het in het eerste geval om peppilletjes ging,
het tweede geval opa hele zware shag en in het dérde geval om
Het viertal haalde de krant met hun ideeën.
De Waterschans 4 - 2008
78
MEET ferre grignard.
Singer, guitarist Ferre 1
was born in the early f
He attended the
and was then called up5
If took the Belgian
out that Ferre was not j
they wanted, so - exit
spent some years
the negroes,
from that
anti-war
to be
and
order
politics,
45 RpM SINGLE 319 870 BF
Grignard
part of World War
Antwerp Academy of Arts
^0 for military service-
army one year to find
exactly the very man
soldier Grignard. He then
•n the U.S.A., living among
but was finally expelled
co""tr/ due to his anarchist and
Bacl< in Antwerp he
formed a musical group
artists café. Although
-erre, who writes his own
It is not easy to make
been broken,- he appears
He collects medals
conferring his own
administration,
that s,o„ad playing in "De Moze a„ An
»nafTf n l°be"ed 9'°"P
PHILIPS
79
40 jaar 1968 - 2008
