~wal7iX«- - ck >?V* - Voor Vrijheid, Waarheid, Recht. WARTAAL "-*t"""" T 1 i T 16.40 uu» Kr" f t I;» «I «u* y fo6 mmc ^frntje^v, v„mKv» *- Ward Warmoeskerker Het is de kop van een bevrijdingskrant. Eén pagina, gelig papier met oranje randen en versi< en een foto van Koningin Wilhelmina. Gedrukt in bezet Nederland staat er in kleine letters de kop. Helemaal bovenaan staat in grote zwarte letters: 'OCTOBER'. Door de ontvanger v krant is er destijds met blauw potlood duidelijk '27' voor gezet. 1 oktober 1944: 65 jaar geleden werd £mm Bergen op Zoom bevrijd van de Duitse bezetter. 65 jaar geleden werd deze krant verspreid onder de bevolking, gedrukt kort na de bevrijding. Opvallend is dat onder de zwarte letters OCTOBER in oranje drukletters SEPTEMBER te lezen is. Is deze krant wellicht gedrukt op een voorgedrukt blad van steden die al in september 1944 bevrijd waren? Wat ook mogelijk is: eind augustus begin september 194-4- kwam via Radio Oranje het bericht dat Engelse troepen de Nederlandse grens naderden. De Duitsers meenden dat ze Zeeland en West-Brabant zouden bevrijden en maakten zich daarom klaar voor vertrek. De voorzichtige p J^evrijcli iig J Dei oento o m 2.f Oct »g44. 7 October duidelijk in de teksten op het gelige krantenpapier. Op de voorzijde staat een welkom aan de bevrijders en spreekt de burgemeester de 'burgerij' toe. Op de achterzijde staan diverse ingezonden stukken, van onder andere twee dominees, de deken, een officiersvrouw en de plaatselijke commandant van de Ordedienst. jubelstemming in zuid-west Nederland mondde op dinsdag 5 september uit in een chaos: Dolle Dinsdag. De sfeer van de 'bevrijding' verdween echter snel toen duidelijk werd dat de Engelse bevrijders helemaal niet kwamen. Misschien is de krant al bij de vermeende bevrijding van begin september gedrukt en is later bij de échte bevrijding de kop herdrukt. Hoe het ook zij, de vreugde van de bevrijding weerklinkt Maar er is meer. Een jaar na de bevrijding werd een tweede krant uitgebracht. Hetzelfde gelige papier met oranje randen en versieringen, maar nu een dubbel blad. In zwarte letters staat nu ook de '27' gedrukt, maar wederom met die mysterieuze oranje letters 'SEPTEMBER' eronder. Ook nu weer woorden van blijdschap. Maar ook verhalen over de laatste dagen van de bezetting, schuilkelderherinneringen en woorden van herdenken en gedenken. En dan is er nog een grote kaart: de 'Nieuwste kaart van Nederland'. Waarschijnlijk uitgegeven kort na de bevrijding. De ontvanger heeft er i WARTAAL 7 if ireftrfel" '344 ZJCTA, ststt ^kwj, g^Ur wttUt jam V-5T - Afb. 1. Spotprent van Ton Veen in de bevrijdingskrant van 1945. De Waterschans 3 - 2009 132 'ergen ,t, toorn ;NltlE PtttCUtt >»ecouMj ppijlJTZv-W m-1. B&u/t.-i'bï. WCUiV 'NnPEti j PJ.11/WfA7 HUYOERte/s ■CHT 9 f KJ&B&'t&Jh. ojSSf/OfUC Afb. 3. Nadat 'Duischland gecapitaleerd' was op 4 mei 1945, werd een nieuwe kaart van Nederland uitgegeven. Hier een detail van West Brabant en het eiland Tholen. Afb. 2. Ton Veen verzorgde de illustraties in de krant die een jaar na de bevrijding werd uitgegeven. Deze afbeelding staat op de voorpagina: om 16.40 uur trokken de geallieerden met hun tanks over de Grote Markt langs het stadhuis waarop te lezen is: 'mille periculi Isicll supersum', duizend gevaren heb ik doorstaan. 133 De Waterschans 3 - 2009

Periodieken

De Waterschans | 2009 | | pagina 21