Beste leden,
Van de hoofd
redacteur
Welkom
Kroonleden
Colofon
Inleveren kopij voor Waterschans 4, 2009
Afscheid Bas ter Stege
11 i
DeW^rs^ns^
39ste jaargang nr. 3, september 2009
ISSN 0926-3918
Verschijnt viermaal per jaar
Oplage: 1275 exemplaren
De Geschiedkundige Kring van Stad en Land
van Bergen op Zoom
www.geschiedkundigekringboz.nl
webmaster: Marieke Liefting:
webteam0geschiedkundigekringboz.nl
Postbus 280 6600 AG Bergen op Zoom
Erelid
Dr. W.A. van Ham
Bestuur
Voorzitter:
Ad van den Bulck
Secretaris:
Greetje Hage
Zuidzijde Haven 129
4611 HD Bergen op Zoom
tel.: 0164-243144
e-mail: secretaris0geschiedkundigekringboz.nl
Penningmeester:
Frans Witjes
Londonstraat 2
4611 HW Bergen op Zoom
tel.: 0164-238621
e-mail:
penningmeester0geschiedkundigekringboz.nl
Postrekening 24 05 922
Ten name van:
Geschiedkundige Kring van Stad en Land
van Bergen op Zoom
Contributie 27 euro (minimaal] per jaar
Ledenadministratie
Frans Witjes
zie adresgegevens penningmeester
Overige bestuursleden
Eric Goossen
Marieke Liefting
Kiekie Peijs
Willem Vermeulen
Hilde van den IJssel
Tijdschrift van de Kring
De Waterschans
Redactieleden:
Drs. Jac Backx
Drs. Jaap Dekker (redactiesecretaris]
Drs. Nic Grosfeld
Drs. Johanna Jacobs
Drs. Irene van Kemenade
Drs. Yolande Kortlever (hoofdredacteur]
Drs. Jan Peeters
Redactiesecretariaat
Drs. J. Dekker
Ansjovislaan 27
4617 AN Bergen op Zoom
tel.: 0164-237572
e-mail: dekkervink0home.nl
Toezicht distributie
Frans Witjes
zie adresgegevens penningmeester
Ontwerp
De Werkkamer Bergen op zoom
Layout-vormgeving/druk
Drukkerij Vis Offset
Alphen aan den Rijn
Na de vakantieperiode zijn bestuur, redactie en
werkgroepen van de Geschiedkundige Kring weer
van start gegaan. In feite al in de vakantie want de
voorbereidingen voor dit nummer van De Waterschans
begonnen reeds op 1 augustus. De grote excursie
i naar Tongeren vond op zaterdag 5 september plaats.
Evenals vorig jaar namen 120 mensen er aan deel,
EjBk .4.7 het maximum! Een pluim voor de organisatoren. In
dit nummer treft u verder informatie aan over twee
mini-excursies en over een aantal lezingen. De eerste, in de Week van de
Geschiedenis, over de 'Draad des Doods' in de Eerste Wereldoorlog. Voor info
over een en ander zie elders in dit nummer.
Ham en Waterschans
Evenals het Comité Elam Onbebouwd en collega erfgoedorganisaties diende
het bestuurvan de Geschiedkundige Kring half juli bij de gemeenteraad zijn
zienswijzen in op het bestemmingsplan Bergse Haven 2. Eerder berichtte ik
u dat de gemeente voornemens is de Ham in het Havenkwartier te bebouwen
en dat de Waterschans en de enveloppe daarom heen eveneens gevaar lopen.
Dat de bebouwing van de Ham bij de bevolking leeft, blijkt uit het feit dat ruim
1.000 mensen door het plaatsen van hun handtekening steun betuigden aan het
Comité Ham Onbebouwd. Ergens in het najaar zal de gemeenteraad zich buigen
over het bestemmingsplan en de zienswijzen.
Vooruitkijken
Over ruim vier jaar, in 2014- zullen veel Europese staten herdenken dat het
dan 100 jaar geleden is dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Ongeveer een
miljoen Belgen vluchtten naar Nederland. Bergen op Zoom was in oktober
1914 voor duizenden van hen de eerste plaats van opvang. Een publicatie van
de Geschiedkundige Kring, 'Een Belgisch dorp in een Brabantse stad' (1999),
doet hier verslag van. Het bestuurvan de Kring stond stil bij de aanstaande
herdenking en dacht erover na waar de aandacht naar uit zou kunnen gaan.
In het Overleg van Erfgoedorganisaties heeft het bestuur het idee gelanceerd
om de genealogische werkgroepen van respectievelijk de Heemkunde Kring
'Halchterth' en van de Geschiedkundige Kring zelf te laten nagaan hoeveel
gevluchte Belgen definitief in de gemeente Bergen op Zoom zijn blijven
wonen en hoeveel nazaten er nu nog wonen. Contacten met deze laatste
groep leveren wellicht voldoende boeiende verhalen op voor een publicatie.
De erfgoedorganisaties gaan in het najaar dit en mogelijk nog andere ideeën
uitwerken.
Het bestuur van de Kring heeft de directie van Het Markiezenhof Historisch
Centrum het idee aan de hand gedaan om in het najaar van 2014 een
tentoonstelling te houden met werken van gevluchte Belgische beeldend
kunstenaars. Van de schilder Rik Wouters, die een internationale beroemdheid
werd, tot de tekenaar Georges van Raemdonck, die ondermeer de boeken
van A.M. de Jong illustreerde. Misschien kan worden samengewerkt met een
Engelse stad want er vluchtten ook kunstenaars daarheen. James Ensor is één
van de bekendste.
Uiteraard zijn er op het thema 'Belgische Vluchtelingen in Bergen op Zoom'
meer activiteiten te ontwikkelen. Denk bijvoorbeeld aan de uitvoering van
werken van de toonkunstenaar Oscar van Hemel. U gaathierde komende jaren
vast meer over horen.
Ad van den Bulck, voorzitter
vóór 1 november 2009
Coverfoto: Walter Hern bij een B-24H Liberator tijdens
het Memorial Day Weekend in 2007.
Op 27 oktober 2009
herdenken we dat
Bergen op Zoom
65 jaar geleden
werd bevrijd. Een
groot deel van De
Waterschans is
hieraan gewijd,
waardoor er bijna
sprake is van een themanummer. Piet Huijgens
beschrijft zijn eigen ervaringen tijdens de
laatste periode van de oorlog in Gered door
het Bergse Verzet. Op zaterdag 26 augustus
1944 werd een Amerikaanse bommenwerper
neergeschoten vlakbij Huijbergen. Twee
bemanningsleden overleefden het en konden
worden gered door het verzet. De heer Huijgens
vertelt over de redding van tweede luitenant
Walter Hern gebaseerd op diens memoires.
Het artikel leest als een spannend verhaal,
maar het was bittere werkelijkheid.
Ward Warmoeskerken besteedt in zijn Wardtaal
ook aandacht aan de bevrijding en aan het
belang van de herdenking daarvan. Als extraatje
vindt u in het middenkatern een reproductie van
de speciale bevrijdingskrant die toen verscheen.
Frank Wierckx beschrijft nog eens een luguber
verhaal gevonden in genealogische bronnen:
Een gruwelijke vondst gedaan door drie jagers in
de heerlijkheid Zuidgeest.
Claartje Rijkers gaat Op stap met Jet en Jan,
jong in 1910. Dit is een van de educatieve
projecten waar onder andere Het Markiezenhof
Historisch Centrum bij betrokken is.
Het derde deel van 7747Eene formidabele
belegering houdt u van ons tegoed. Het wordt
in het volgende nummer van De Waterschans
gepubliceerd. Om met de woorden van Anton
Schellekens te spreken: wordt vervolgd.
Veel leesplezier!
Yolande Kortlever, hoofdredacteur
Begin 2007 kwam Bas ter Stege bij de redactie
van De Waterschans. Omdat hij zich, naast zijn
dagelijkse werk volledig wil kunnen richten
op werkzaamheden bij de BRTO, heeft Bas
besloten om zijn lidmaatschap van de redactie
te beëindigen. Uiteraard begrijpen we dit
volkomen, maar betreuren het dat we zijn
enthousiaste inbreng in het vervolg moeten
missen. Bas heeft een waardevolle bijdrage
geleverd bij het zoeken en vinden van een
nieuwe vormgeving van De Waterschans.
Ook heeft hij zich altijd zeer ingezet om de
ingezonden artikelen voor ieder toegankelijk
te maken. Als auteur zal Bas gelukkig nog
beschikbaar blijven, dus een definitief afscheid
is dit niet.
Bas, hartelijk dank voor je redactiewerk.
Het ga je goed!
Namens de redactie,
Yolande Kortlever, hoofdreacteur
Nieuwe leden Geschiedkundige Kring
per 15 augustus 2009
Mevr. D. van den Boom Halsteren
Dhr. E. Fahrer Bergen op Zoom
Mevr. A.A. Francken Bergen op Zoom
Dhr. L.P.J. Hage Bergen op Zoom
Dhr. V.J. Hoek Bergen op Zoom
Dhr. P. de Jong Bergen op Zoom
Dhr. J.G.M. van Nispen Bergen op Zoom
Dhr. H.M.G. Scheffer Bergen op Zoom
Dhr. A. van de Veen Lepelstraat
Mevr. E. Voogt Bergen op Zoom
Dhr. K. van de Werfhorst Bergen op Zoom
FAUSTO NU MINE
BERGA VICTRIX
De uitgaven van de Geschiedkundige Kring
kunnen mede tot stand komen dankzij het speciale
lidmaatschap van de volgende bedrijven:
DARVI BV
DE BONT Stoffering, Putte
P. JANSEN Installatie Techniek BV
Taxi en toeringcarbedrijf DE KOCK
Natuursteenbedrijf DE KORT
WONEN WEST BRABANT
Hotel en Residence DE DRAAK - A Hampshire Classic
HERREIJGERS Schilderwerken, Monumentenschilders
95
De Waterschans 3 - 2009
