Thomas
Willeb
Bossch
Gedurende de expositie werden loten
verkocht. In de uitnodiging voor de expositie
wordt daarover het volgende gezegd: "De
belangstellende kunstminnaar zal het
begrijpen dat we zijn bezoek op prijs stellen; de
schilderessen en schilders willen ook gaarne
verkopen. De Kerstmistijd biedt daarvoor een
mooie gelegenheid. Maar u kunt ook nog op een
andere wijze het mooie werk ondersteunen,
door enige loten a 1.- te kopen in de ons door
het Gemeentebestuur toegestane verloting van
één honderd loten (totaal 100.-) waarvoor de
winnaar uit een bepaalde groep schilderijen er
zelf een uit kan kiezen. U moet begrijpen dat
Bosschaert zonder die inkomsten niet bestaan
kan. Wij zien dus gaarne uw belangstellend
bezoek, uwe rechtmatige maar welwillende
kritiek, uwe finantiële medewerking in welken
vorm ook." Dat er daadwerkelijk een schilderij
verloot is, blijkt uit een nota: op 11 januari 1939
is f 25,- betaald aan de kunstenaar van het
verlote schilderij.
In april 2007 kocht het
Noordbrabants Museum
in 's-Hertogenbosch een
olieverfschilderij van
76 x 67 cm. Een jongeman,
halverwege de twintig, staart
met een vriendelijke glimlach
de kijker aan. Zijn lange,
licht krullende haar hangt
losjes over de schouders. Hij
draagt een jas in dezelfde
bruine kleur als zijn haren.
In zijn linkerhand heeft
hij een palet vast, een
schildersstok en een
verzameling penselen. Met
zijn rechterhand wijst hij
naar beneden. 160.000 euro
kostte het doek. Het is een
zelfportret van Thomas
Willeboirts Bosschaert.
Geboren omstreeks 1613 in Bergen op Zoom
bleek Bosschaert al op jonge leeftijd talent
te hebben voortekenen en schilderen. Aan
het einde van de zeventiende eeuw schrijft
Isaac Bullert namelijk over de jonge Thomas
Bosschaert (in modern Nederlands vertaald):
"Deze opmerkelijke man, die ijverig in de
voetsporen is getreden van de grote schilders
die in die tijd in zijn vaderland de kunsten tot
grote bloei brachten, begon al op zeer jonge
leeftijd figuren te tekenen in zijn schoolboeken;
en de eenvoudige wijze van het tekenkrijt
verkiezende boven de moeilijke en sobere
tekenpen, maakte hij zijn eigen portret voor een
spiegel, nog voordat hij zijn twaalfde levensjaar
beëindigd had, en zonder dat hij een leraar had
gehad; en dit zelfportret was zo goed gelijkend,
dat ieder die het zag er verrukt van was."
Gezien dit talent haalden de ouders van Thomas
hem van school. Een onbekende schilder in
Bergen op Zoom kreeg de opdracht hem het
vak van schilder bij te brengen. Bullert schrijft
(in modern Nederlands vertaald): "Maar
omdat deze schilder slechts middelmatig
was en in het geheel niet geschikt om aan de
leergierigheid van zijn karakter te voldoen,
besloot Willeboirts hem te verlaten." Thomas
Willeboirts Bosschaert vertrok daarom rond
1628 naar Antwerpen, om daar de gewenste
schilderkunst te leren van Gerard Seghers.
Deze kunstenaar hoorde tot het Sint Lucasgilde.
Bosschaert betaalde zijn leergeld aan dat gilde:
twee gulden en zestien stuivers. Een kleine
tien jaar later had Bosschaert zich voldoende
bekwaamd in het vak van schilder. Hij trad als
volleerd schilder toe tot hetzelfde gilde als dat
Afb. 7. Een indruk van een tentoonstelling van Bosschaert in het Gemeentemuseum in de Gevangenpoort in 1936-1937
(Collectie MHCl.
Afb. 8. Ward, getekend door Dhr. L. Matthijs.
Afb. 9. In 2007 kocht het Noordbrabants Museum dit zelfportret van
Thomas Willeboirts Bosschaert voor 160.000 euro.
Het toont de Bergse schilder in zijn jonge jaren, omstreeks 1637.
115
De Waterschans 3 - 2010
