vergoeding kregen voor het verrichte werk. De
voorwaarde dat er volgens tekening gebouwd
moest worden en dat een ontwerp voorafgaand
aan de start van de Vastenavond ingediend
moest worden, bleef echter wel in het reglement
van de Commissie Optocht staan. De ontwerpen
van Ad van Bers, een meester decorateur, waren
een goed voorbeeld van deze hoge kwaliteit.
De laatste jaren is de bouwtekening vervangen
door een tekening van de wagen. Rick Lelieveld
diende een aantal jaren een pracht tekening
van de wagen in. Tegenwoordig zijn ontwerpers
vrij in het aanleveren van een tekening. Zij
mogen ook zelf bepalen of deze meedingt
naar de hoogste ontwerpers prijs! [EE]
In 1965 bedacht Jan Sanders van Stichting
Etcetera, dat er een wisselprijs moet komen
voor de winnaar van het beste ontwerp.
Gedacht werd aan een Gouden Beer of Gouden
Kalf, maar het werd uiteindelijk een oscar, de
'Mie d'n Oskar', een imitatie bronzen vrou
wenbeeldje op een voetstuk, dat door Joop
Mijsbergen werd beschilderd en van vasten
avondattributen werd voorzien. In 1966 werd
de Mie d'n Oskar voor het eerst uitgereikt aan
Fons Gieles met een ontwerp voor 't Gaspitje':
'Zal Nie meer Stinken Fortaan.'
'Vastenavend verovert de wereld'
De belangstelling voor de Bergse optocht
kende in de jaren zestig geen grenzen. De
mars op mars naar Mars', 'Chinese hitparade',
'Europa's eerst getemde', 'Van de Nijl tot aan
de dweil', 'Vastenavend verovert de wereld'.
Ook het gevoel voor show werd meer bena
drukt. Zeker met de komst van polyester werd
het mogelijk de vormgeving steeds perfecter
maar ook groter te maken. Bijkomende zorg
was wel het kostenaspect. Om die reden kozen
bouwclubs er voor om onder contract ofwel
voor een vast startbedrag, mee te rijden.
Ook hergebruik werd favoriet. Bouwclub 'de
Kwikkers' bouwde met oude onderdelen een
wagen die vervolgens helemaal zilver werd
gespoten, een nouveauté, die een eerste prijs
opleverde, terwijl er geen ontwerper aan te
pas was gekomen!
'Zo d'ouwe zonge, zo piepe de jonge'
Twee keer, in 1965 en 1970, schreef de
Stichting Vastenavond een prijsvraag voor
jonge ontwerpers uit, speciaal opgezet voor
scholen van het voortgezet onderwijs. Op
deze manier trachtte de Commissie Optocht
ontwerpen te vergaren en ze door te geven
aan bouwgroepen die hier om verlegen zaten.
Uiteindelijk leverde deze prijsvraag tekeningen
op van onder andere Walther Flagenaars
('Broodje Leut') en Charles Brooijmans ['Ook
het fruit met carnaval de kist uit').
Inmiddels was ook Niko de Wit ingeburgerd
als ontwerper van vastenavondwagens. Zijn
ontwerp voor 'de Krabbekwekers' uit 1973 "Ier
kunde aanschouwe oe wij 'n wagetje bouwe', is
wagens reden toen zelfs mee in internatio
nale stoeten. In deze periode verdwenen dan
ook de typisch Bergse onderwerpen uit het
repertoire. Ontwerpers kregen de opdracht
andere schetsen te maken, zodat de wagens
ook elders, buiten de vastenavond om, gebruikt
konden worden. "Op de troon kan zowel de
Prins als Sinterklaas zitten!"5 De ontwerpen
werden derhalve universeler: 'De leut mè d'n
Afb. 7a. De ideale contour, een naar achteren oplopende
lijn. 'De goochelaar van de leut', Johan van de Broek, 1962.
Gemengde techniek.
Afb. 8. 'D'outwurreme steke de kop op', een ontwerp van
Ad van Bers, dat precies volgens tekening is uitgevoerd.
Gemengde techniek.
Afb. 7b. In de stijl van
Louis Weijts: 'Et t'ok weer
op oe eupe', Johan van de
Broek, 1960. Gemengde
techniek.
De Waterschans 4 - 2010
148
Afb. 9. Het ontwerp waarmee Fons Gieles in 1966 als eerste de Mie d'n Oskar won. Aquarel.
149
De Waterschans 4 - 2010
