zeker revolutionair te noemen. Een uitgebreide
studie naar nieuwe vormen en kleuren ging
hieraan vooraf. Belangrijk uitgangspunt was
dat bij dit ontwerp het accent van de compo
sitie voorin werd gebracht. Niko ging hierbij
uit van de opbouw van de Franse kathedralen.
Torens vooraan, dan een middenschip, dan
de viering en dan de apsis met kooromgang
als sluitstuk. Dat beeld werd vertaald in twee
enorme halzen met drakenkoppen, die uit een
enorme bek kwamen van een leutbeest, als
symbool voor een optochtbouwsel. Daarachter
werd een grote vlam geplaatst, als symbool
voor de vurigheid van een wagenbouwer, die
met een kwast en verf het laatste 'likske
verref' aan een van de drakenkoppen gaf.
De jaren zeventig brachten meer nieuwe
ontwerpers: Frits Karman (D'Utselaers),
Guido Flommes (Kanniebouwers), Riny
Flagenaars (Variant, Leutige Krabben, Bergs
Plakgezelschap, d'Ekseketel] en Jan van
Eekeren (Variant en Leutige Krabben). De
laatste oogstte in de periode 1974-1980 veel
succes voor bouwcub 'Variant'. In geheel eigen
stijl ontwierp, boetseerde en decoreerde
hij de wagens, waarbij veelal rondom een
centrale hoofdfiguur gebouwd werd. Zijn
eerste wagenontwerp 'De Bergse Taptoe'
moest het opnemen tegen een topontwerp
van Louis Weijts 'Zo d'ouwe zonge, zo piepe
de jonge'. Beide A-wagens werden door de
jury met de eerste prijs beloond! Dat was
een overduidelijke bevestiging dat nieuwe
ontwerpers wel degelijk konden doorbreken.
Overigens was het ontwerpen voor de
vastenavond voor deze en latere generaties
een stimulans om naar de Kunstacademie
Ontwerpen die begin jaren tachtig opvielen
door hun eigen stijl, andere vormgeving,
compostie en opbouw zijn die van Jos van de
Broek, (d'Ekseketel), Joost Eykman (Variant),
Rob Glasbergen (Krabbekwekers), Jan
Wittebrood (WIJ) en Ad Hagenaars (Makkeluk
Zat). Opvallend was de manier waarop
de tekeningen aangeleverd werden bij de
Commissie Optocht. In plaats van de geijkte
uitgewerkte tekening werden gebruikte bouw
tekeningen en voorstudies ingeleverd, maar
ook schetsen, een uitgebreide schriftelijke
uitleg, alleen cijfers ('2 x 11= 22') en collages
en uitklapbare tekeningen, sommige zelfs met
beweging gebruikt!
Vernieuwend was het ontwerp dat Ton
Verhezen in 1984- voor 'de Watertoren' maakte.
De uitgebeelde 'leutkolonne' bestond uit
vijf losse wagens waarmee getoond werd
dat wagens niet altijd uit een stuk hoeven te
bestaan. Dit idee werd door de Watertoren
te gaan. Dit gold onder andere ook voor Riny
Hagenaars. Hij is al meer dan 35 jaar actief en
heeft evenals Charles Brooymans (ontwierp
33 jaar voor de optocht) een zeer belangrijke
stempel gedrukt op de Vastenavendoptocht.
Niet voor niets wonnen zij vele malen de Mie
d'n Oskar.
Afb. 10a. 'Ier kunde aanschouwe oe wij 'n wagetje bouwe
naar ontwerp van Niko de Wit, 1973. Gemengde techniek.
Afb. 11. Frits Karman, experimenteerde volop met kleuren
en vormen en daar kwamen wonderlijke creaties uit zoals
Aan alle kanten leut.' Vetkrijt.
Afb. 10b. Maquette van het ontwerp van Niko de Wit, 1973.
Ongebakken klei, latexrubber.
De Waterschans 4 - 2010 150
Afb. 12a. Ontwerpen van Jan van Eekeren kenmerken zich
door strakke vormgeving en klare lijn. Plakkaatverf.
Afb. 12b. 'De Bergse Taptoe', Jan van Eekeren, 1974.
Plakkaatverf.
151
De Waterschans 4 - 2010
