werden geselecteerd op de diverse bals. Maar
Kees wist allang wie hij wilde. Kaat Goris, die
hij had zien dweilen op een bal van Café De
Watertoren.
De geestelijkheid protesteerde heftig tegen de
Miss Krabbegat verkiezing. Ondanks het feit
dat de vastenavond de zegen had gekregen
van deken Van Dam was er binnen de gees
telijkheid nog steeds veel weerstand. Tijd
voor Prins Nilies I om hier iets tegen te doen.
Kees: "We maakten elk jaar een toer langs
alle plaatsen waar het bal was en in 1956
kwamen we op 't Fort. Hier was het bal van het
Vrouwengilde op het Fort en erwaren alleen
maar vrouwen. Dus ik zei 'Luister eens even,
alleen maar vrouwen met Vastenavend, da
kannie! Waar zijn de mannen? Ga de pastoor
maar halen'. En ze zijn pastoor Van Eekelen
gaan halen. Gearmd met de pastoor kwamen
ze binnen. En toen heb ik gezegd 'Mijnheer
pastoor, ge doet altijd zo lelijk over vasten
avond. Van lichtzinnig en al die toestanden
meer. Het is helemaal geen lichtzinnig feest,
het is een luchthartig feest en het is niet wild,
het is misschien primitief, maar er is niks
slechts aan. Verander nou eens uw mening
over vastenavond. Mijnheer pastoor, mag ik
uw bonnétje [hoofddeksel] eens lenen en dan
krijgt u mijn zuidwester en dan loten we wie
er begint. Als u spreekt dan spreekt u als
De legende van de heks Wana
Het stadje Reimerswaai lag vroeger in Zeeland tegenover Bergen op Zoom aan de andere kant van
de Schelde. Van 1530 tot 1630 werd Reimerswaai en omgeving diverse keren getroffen door overstro
mingen. De stad lag als een soort eilandje omringd door water. In de jaren dertig van de zeventiende
eeuw vertrokken de laatste bewoners uit de stad. De legende van de heks Wana vindt zijn oorsprong in
het Verdronken Land van Reimerswaai. In de oorspronkelijke Deense legende was zij een zeemeermin.
In de West-Brabantse volksoverlevering is zij een eigen leven gaan leiden. De zeemeermin is vervangen
door de heks Wana. Het verhaal luidt dat Wana in vroeger tijd in Reimerswaai om een glas water vroeg.
Dat kreeg ze niet. Zij vloog toen op haar bezemsteel naar Steenbergen met hetzelfde verzoek en kreeg
slechts een half glas vuil water. Vervolgens vloog ze naar Bergen op Zoom waar ze een heerlijk glas
helder water kreeg. Wana deed toen de voorspelling:
"Reimerswaai zal vergaan, Steenbergen zal half vergaan
maar Bergen op Zoom zal eeuwig blijven bestaan."
Prins Carnaval en als ik spreek
dan spreek ik als Franciscus
tegen de vogels'. Dat hebben
we gedaan en we zijn de beste
vrienden geworden. En toen heeft
hij op de volgende zondag gezegd
'Mensen, vier nou maar lekker
vastenavond, maar zorgt dat ge
er op Aswoensdag geen spijt van
hebt'. Kijk en dat was wijsheid."
Een jaar eerder al had dominee
Elseman een positief betoog
gehouden over het vieren van
carnaval. Voor een select gezel
schap hield hij een lezing over
de 'zin en onzin van carnaval' en
waarin hij teruggreep naar het
klassieke Griekse verleden. Een
verslag van zijn lezing werd gepu
bliceerd in Brabants Nieuwsblad
van zaterdag 19 februari 1955.
De jaren zestig en zeventig:
Jef de Graauw
Koert: "Het is verbazingwekkend
dat die hele structuur het tot nu
volgehouden heeft. Bijzonder
ook dat het de jaren zeventig
heeft overleefd. Er was toen een
enorme kracht om al dit soort
dingen af te blazen. Dat is niet
gebeurd en dat komt door Jef de
Graauw. Die naam mag je niet
overslaan in dit verhaal. Jef was
mateloos populair. Hij was de
grote man van de Bergse Revue
en van toneelvereniging Onder
Ons. Al vóór de oorlog. Die Bergse Revue is
nog één keer na de oorlog opgevoerd, in 1946:
Da d'emme weer g'ad. Heel toepasselijk met
een knipoog naar de oorlogsjaren.
De eerste Grootste Boer van na de oorlog was
de Grootste Boer van voor de oorlog, namelijk
Goof van Mastbergen. Die is in 1947 opge
volgd door Jef de Graauw, tot 1974. Jef is de
kar verder gaan trekken. Op een heel speciale
manier. Hij was een man met een grote geest
en een enorme geldingsdrang. Hij had het
geluk dat hij een goed transportbedrijf had met
mensen die daar het bedrijf draaiend hielden.
Jef besteedde enorm veel tijd aan de vasten
avond. Ik denk dat Kees degene is geweest die
de Bergse vastenavond aan de
gang heeft gekregen. Degene
die het zijn definitieve plaats
heeft gegeven is Jef geweest.
Die heeft het hele spel door de
jaren zestig en zeventig heen
geholpen. Wat heel belangrijk is
geweest. Al die tradities die veel
mensen toen oubollig vonden.
Jef is niet geweken van zijn
gedachtengoed. Hij zorgde dat
hij binnen Stichting Vastenavend
heer en meester was. Hij
was gewoon de baas. Iemand
anders kon wel voorzitter zijn
van de club, maar Jef was én
Grootste Boer èn voorzitter van
de Commissie Protocol en daar
werd besloten wat we gingen
doen." In de beginperiode van
Stichting Vastenavend was er
nog geen Commissie Protocol
en werd er veel geïmproviseerd.
Kees Becht en Jef de Graauw
waren de mannen die de vasten
avond met name inhoudelijk
vorm hebben gegeven. Uiteraard
deden ze dat niet in hun eentje.
De Bergse vastenavond telt
enorm veel vrijwilligers. Het
iselkjaarweereen kunst om
het feest te organiseren. Koert:
"Dan kom je bij mensen uit zoals
Pierre Nijssen, de penning
meester van de club. Die had
een boekhoudkantoor in Bergen
op Zoom met klanten binnen en buiten de
stad, dus die kende iedereen. Dat was weer
handig om sponsorgeld te zoeken. Maar daar
naast was hij ook heel goed om op de centen
te passen. We bestaan nu 66 jaar en we zijn
net aan onze vierde penningmeester toe. Dat
is heel bijzonder. Het eerste jaar nog Goof
van Mastbergen, daarna Pierre Nijssen, toen
Pierre Snepvangers en nu Ari Franken."
Veel bleef bij het oude. Er kwam niet veel
vernieuwing meer bij in de jaren zestig en
zeventig. Achteraf bleek dit de redding te zijn
van de Bergse vastenavond en Jef de Graauw
stond daar borg voor. Koert: "Er kwam in die
Afb. 17. Het zomercarnaval bij Reimerswaai. Collectie Kees
Becht.
Afb. 18. Het zomercarnaval bij Reimerswaai. Collectie MHC
Bron: Vastenavend Uitgeleed! Over ontstaan en betekenissen van de Vastenavend In 't Krabbegat! Bergen op Zoom 2000, p. 59-60.
De Waterschans 4 - 2010
164
Afb. 19. Kaat Goris als dweil.
Collectie Stichting Vastenavend.
Afb. 20. Prins Nilles I met pastoor
Van Eekelen. Collectie Stichting
Vastenavend.
165
De Waterschans 4 - 2010
