Beste leden,
Vari de hoofdredacteur
Kroonlederi
Qoiöfóh? V
F v
U herinnert zich wellicht het optreden in 2009
van de erfgoedorganisaties, waaronder de
Geschiedkundige Kring, voor het behoud van de
Ham, de Waterschans en de bijbehorende enve
loppe (dijk/verdedigingswal). Het plan Bergse
Haven voorzag in bebouwing van dit cultureel
erfgoed. Het standpunt van de Geschiedkundige
Kring was gebaseerd op de statuten, waarin de tweede doelstelling
betrekking heeft op het ondernemen c.q. bevorderen van activiteiten tot
het behoud van het cultureel erfgoed van stad, dorp en landschap in het
werkgebied van de Geschiedkundige Kring. Inmiddels is het plan Bergse
Haven geschiedenis en werkt het gemeentebestuur aan een herziening.
Er liggen bij de gemeenteraadsleden tien alternatieven voor dit gebied
op tafel. In vijf daarvan wordt de Waterschans bebouwd, in de andere
vijf krijgt het de bestemming 'industrieterrein'. Dit rijksmonument is
met de enveloppe een wezenlijk onderdeel van de oudste waterlinie van
ons land, de West-Brabantse Waterlinie. Graag sluit het bestuur van de
Geschiedkundige Kring zich aan bij het pleidooi dat de voorzitter van de
Vrienden van de West-Brabantse Waterlinie, mevrouw A. van den Berg,
in februari van dit jaar in de raadscommissie Stad en Ruimte hield. Zij
pleitte voor niet bebouwen, maar juist bewaren voor het nageslacht, tot
er een periode aanbreekt waarin er wel financiële middelen zijn om dit
monument te restaureren. Overigens is het niet meer de bedoeling de
Ham en de enveloppe te bebouwen. Een goede zaak! Wij houden u op de
hoogte van de ontwikkelingen en onze standpunten.
Ledenvergadering
Graag wijs ik u op de ledenvergadering van woensdag 13 april a.s.
De uitnodiging en de agenda treft u aan in deze Waterschans. Na het
huishoudelijk deel geeft mevrouw drs. Johanna Jacobs, oud-voorzitter
van de Geschiedkundige Kring, een lezing over het Mastboomhuis in Oud
Gastel, waar zij parttime conservator is. Informatie over deze interessante
lezing staat eveneens in dit nummer.
Quiz
Twee dagen na de ledenvergadering, op vrijdag 15 april, is het tijd voor de
ondertussen traditioneel geworden quiz van onze Kring. Daarvoor hebben
zich al twintig groepen aangemeld! Inlichtingen bij Fons Evers (0164-210283).
Jaarlijkse excursie
Zeker zo traditioneel en waarvoor steeds
grote belangstelling bestaat is de jaarlijkse
excursie in september. Lees hier meer over
in deze Waterschans.
Ad van den Bulck, voorzitter
Foto omslag:
De Watermolen vanuit
het zuidwesten, 2009.
Inleveren kopij voor
Waterschans 2, 2011
vóór 1 mei 2011
De oudst bewaarde
getijdenmolen van
Nederland en België
staat in Bergen op
Zoom. Jan Wgjts grijpt
de restauratie van deze
getijdenmolen aan om
met zijn artikel De Watermolen te Bergen
op Zoom tot in detail dit bijzondere gebouw
te bespreken. Hij vertelt eerst iets over het
type getijdenmolen en vervolgens bespreekt
hij andere getijdenmolens in de Nederlanden.
Daarna komt deze geschiedenis van de water
molen te Bergen op Zoom uitvoerig aan bod,
tot en met de laatste ontdekking van een paar
maanden geleden.
Ward Warmoeskerken heeft het voorjaar in
zijn bol. In zijn Wardtaal Grote Schoonmaak!
doet hij de geheimen van diverse schoonmaak
middelen uit de doeken. Kortom, mocht u er
nog niet aan toegekomen zijn, dan is met deze
aanwijzingen de grote schoonmaak een fluitje
van een cent.
Op 4 april aanstaande viert de Bergse scouting
haar honderste verjaardag. Rob Franssen staat
stil bij de beginjaren van de Bergse scouting
in zijn artikel 100 jaar scouting in Bergen op
Zoom, deel 1. Leuk om te lezen hoe de Bergse
padvinders hun kennis en kunde ontwikkelden.
Rob Franssen vertelt ook hoe de organisatie
binnen zo'n troep padvinders geregeld was en
welke gradaties van padvinders er waren. Later
dit jaar verschijnt het vervolg op dit artikel. Dan
haalt hij ook herinneringen op met scouts van
weleer.
De uitgaven van de Geschiedkundige Kring
kunnen mede tot stand komen dankzij het speciale
lidmaatschap van de volgende bedrijven:
DARVI BV
DE BONT Stoffering, Putte
P. JANSEN Installatie Techniek BV
Taxi en toeringcarbedrijf DE KOCK
Natuursteenbedrijf DE KORT
WONEN WEST BRABANT
Hotel en Residence DE DRAAK - A Hampshire Classic
HERREIJGERS Schilderwerken, Monumentenschilders
Wist u dat er in de notariële archieven veel
getuigenverklaringen zitten? Deze waren
een belangrijk onderdeel van strafrechte
lijke onderzoeken en processen. Veel van
die verklaringen gaan over ruzies waarbij
gewonden en zelfs doden zijn gevallen. Frank
Wierckx schrijft namens de Werkgroep
Genealogie over een kroegruzie met dodelijke
afloop in Een vergevingsgezinde vader.
Mark Buijs neemt de boekbespreking voor
zijn rekening van het boek Bergen op Stoom.
Inmiddels is er van dit boek al een tweede
druk verschenen en zijn de leden van Stichting
Industrieel Erfgoed Bergen op Stoom alweer
druk bezig met hun volgende project. Niettemin
willen we hun eerste boek graag nog eens
onder de aandacht brengen. Het is zeer de
moeite waard en nog steeds verkrijgbaar.
Veel leesplezier!
Yolande Kortlever
De Vereniging Documentatie
Prentbriefkaarten viert volgend jaar
haar 30-jarig jubileum en heeft zo'n 400
leden. De doelstelling is het documenteren
van met name in Nederland uitgegeven
prentbriefkaarten. Graag wil de vereniging zich
nader aan u voorstellen.
Meer informatie vindt u op onze website
www.geschiedkundigekringboz.nl en de
website van de vereniging
www.prentbriefkaarten.info.
Prentbriefkaart van de Rijkebuurtstraat in 1904. Collectie MHC.
3
De Waterschans 1 - 2011
V
Dë Waterschip ns'
41ste jaargang nr. 1, maart 2011
ISSN 0926-3918
Verschijnt viermaal per jaar
Oplage: 1275 exemplaren
De Geschiedkundige Kring van Stad en Land
van Bergen op Zoom
www.geschiedkundigekringboz.nl
webmaster: Laurijs Weyts:
webteamldgeschiedkundigekringboz.nl
Postbus 280 4600 AG Bergen op Zoom
Erelid
Dr. W.A. van Ham
Bestuur
Voorzitter:
Ad van den Bulck
Secretaris:
Greetje Hage
Zuidzijde Haven 129
4611 HD Bergen op Zoom
tel.: 0164-243144
e-mail: secretarisldgeschiedkundigekringboz.nl
Penningmeester:
Frans Witjes
Londonstraat 2
4611 HW Bergen op Zoom
tel.: 0164-238621
e-mail:
penningmeesterldgeschiedkundigekringboz.nl
Bankrekening 24 05 922
Ten name van:
Geschiedkundige Kring van Stad en Land
van Bergen op Zoom
Contributie 27 euro (minimaal] per jaar
Ledenadministratie
Frans Witjes
zie adresgegevens penningmeester
Overige bestuursleden
Eric Goossen
Kiekie Peijs
Willem Vermeulen
Laurijs Weyts
Hilde van den IJssel
Tijdschrift van de Kring
De Waterschans
Redactieleden:
Drs. Jac Backx
Mevr. Tineke van Dam
Drs. Jaap Dekker (redactiesecretaris)
Drs. Nic Grosfeld
Drs. Irene van Kemenade
Drs. Yolande Kortlever (hoofdredacteur)
Mevr. Marieke Liefting
Drs. Jan Peeters
Redactiesecretariaat
Drs. J. Dekker
Ansjovislaan 27
4617 AN Bergen op Zoom
tel.: 0164-237572
e-mail: dekkervinkldhome.nl
Toezicht distributie
Frans Witjes
zie adresgegevens penningmeester
Ontwerp
De Werkkamer Bergen op zoom
Layout-vormgeving/druk
Drukkerij Vis Offset
Alphen aan den Rijn
FAUSTO NUMINE
BERGA VICTRIX
BERGE