JL^ y?~zCC X iïYzJzZ. r&vzZ, Vóór de invoering van het trouwboekje was de ambtenaar afhankelijk van de kennis van de aangevers en de retroakten [documenten uit de tijd voor de invoering van de Burgerlijke Stand, die informatie bevatten, die voor de Burgerlijke Stand van belang is, zoals doop-, trouw- en begraafboeken], die hem ter plekke ter beschikking stonden. Een snelle vraag aan de collega in een buurgemeente of verder weg was niet mogelijk. Moderne communicatie middelen, zoals telefoon en e-mail, bestonden immers nog niet. In veel akten lezen we de namen der ouders der overledene de aangevers niet bekend zijnde. Een mooi voorbeeld hiervan is het overlijden op 7 april 1841 te Bergen op Zoom van Maria Catharina Elouben, geboren te Maastricht en gedoopt op 24 november 1770. Zij was bij haar overlijden echtgenote van Johannes Verduit (1769-1857). De aangevers vermelden, dat zij de namen van de ouders van Maria Catharina niet kennen. Desalniettemin heeft Johannes Verduit zijn schoonouders, Johannes Hendricus Elouben en Rosa Deodata Capote, goed gekend; ze traden bij de doop van zijn kinderen meermaals als peter en meter op. "p heden den een duizend acht honden gemeente BpRGE^-OP-^OOjH verschenen j zestig, zijn voor ons Ambtenaar van den hurycrli burgerlijken stand der nd 'Crfiy?/oud jaren, jaren beiden wonende alhier; welke ons hebben verklaard, dat op den t-yf /3 dezes jaars. des t^n ure. alhier is tZ&fJC/ v-azrx/ hebben wij hiervan djjze akte opgemaakt, welke, na voorlezing, is geleekend door ons C y>7 i/77<&yi ci viV»-/'»/ De Ambtenaar voornoemd z 2. Overlijdensakte van Cornells Schuurbiers uit 1861. De Waterschans 4 - 2011 180 EHet ergste, dat een genealoog kan overkomen, is het feit dat een dokument foutieve informatie bevat. Elieronder volgen twee voorbeelden van akten, die, na vergelijking met andere akten van de Burgerlijke Stand en andere doku- menten, aantoonbaar fout zijn. Cornelis Schuurbiers2 Op 13 september 1858 gaf Christianus Schuurbiers het overlijden aan van zijn vader, Cornelis Schuurbiers. De akte vermeldt dat Cornelis Schuurbiers, oud 70 jaren, echtgenoot van Dymphna de Rijk (1796-1869), is overleden op 11 september 1858, des namiddags om zes uren. Als ouders worden vermeld Christianus Schuurbiers en Sara van Meer. Drie jaar later, op 25 april 1861, verschenen Frederik Aider, tweede commies ter gemeente secretarie en Elenricus Carolus Scheers, bediende in het burgergasthuis voor dezelfde ambtenaar der Burgelijke Stand om het over lijden aan te geven van Cornelis Schuurbiers. Deze akte vermeldt dat Cornelis Schuurbiers, oud 73 jaren, weduwnaar van Dymphna de Rijk en Johanna Kellaars, zoon van Christianus Schuurbiers en Sara van Meer is overleden op 24 april 1861, des avonds om zeven uren. Vergelijking van beide akten, leidt tot de conclusie, dat hier iets niet klopt. De vraag is echter, welke akte bevat fouten? Cornelis Schuurbiers, overleden in 1861 kan niet de weduwnaar van Dymphna de Rijk zijn, die is immers nog in leven. Bovendien laat de gezins reconstructie van het gezin van Christianus (Sebastianus) Schuurbiers en Sara van Meer zien dat zij slechts één zoon met de naam Cornelis hadden (gedoopt te Bergen op Zoom op 13 februari 1788). De oplossing van dit raadsel komt uit de huwelijksakte van Cornelis Schuurbiers en Dymphna de Rijk (Bergen op Zoom, 7 oktober 1819) en die van Cornelis Schuurbiers en Johanna Kellaars (Elalsteren, 10 mei 1833). Uit de laatste akte uit 1833 blijkt duidelijk waar de fout zit. De overlijdensakte uit 1858 is correct en de inhoud stemt overeen met de huwelijksakte uit 1819; de akte uit 1861 niet. De inhoud van de akte uit 1861 is in tegenspraak met die van de huwelijksakte uit 1833. Bij het huwelijk van Cornelis Schuurbiers en Johanna Kellaars in 1833 trad als getuige de vader van de bruidegom op. Dit was Petrus Schuurbiers, weduwnaar van Catharina Ruijten. Bovendien blijkt uit de akte dat Cornelis Schuurbiers inderdaad weduwnaar was op het moment dat hij met Johanna Kellaars in het huwelijk trad, niet van Dymphna de Rijk, maar van Adriana Withagen (1783-1832). Deze Cornelis Schuurbiers werd gedoopt te Bergen op Zoom op 22 december 1785. Cornelia Johanna Verstraten3 In het gezin van Franciscus Verstraten en Dimphna Broeren werden in 1906 en 1908 twee dochters geboren: Adriana (17 juni 1906) en Cornelia Johanna (10 januari 1908). Op 17 januari 1908 verscheen Franciscus Verstraten voor de ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de gemeente Roosendaal en Nispen en verklaarde dat op 16 januari 1908 des namiddags om 11 uren is overleden Cornelia Johanna Verstraten, oud 1 jaar en 7 maanden. In het bevolkingsregister werd Cornelia Johanna, geboren op 10 januari 1908 doorgehaald. Ook hier passen alle gegevens niet bij elkaar: Cornelia Johanna was op dat moment slechts 6 dagen oud en niet 1 jaar en 7 maanden. Elaar zusje Adriana was op dat moment wel exact 1 jaar en 7 maanden oud. Blijkbaar werden hier de voornamen verwisseld. Dit wordt bevestigd door het feit dat na het overlijden van Adriana, de in 1912 geboren dochter van dit echtpaar wederom de naam Adriana krijgt. Een correcte akte zou dus het overlijden van Adriana Verstraten geregistreerd hebben. Cornelia Johanna Verstraten overleefde haar overlijden nog bijna 86 jaar en overleed op eerste Kerstdag 1993 als weduwe van Frans Wierckx. Ook de schrijfwijze van de achternaam kan wisselen van ambtenaar tot ambtenaar. De familienaam Wierckx is daarvoor natuurlijk het voorbeeld bij uitstek. Tot in de negentiende eeuw lag de schrijfwijze niet vast, onder andere door het ontbreken van het trouwboekje. De ambtenaar schreef de naam zoals hij die hoorde. In het gezin van Marijn Wierckx en Norberdina Stuijts leidde dit tot het feit dat hun zoon Petrus Johannes als Petrus Johannes Wierks (1855- 1941) door het leven ging, terwijl zijn broers en zusters als Wierckx aangeduid werden.2 181 De Waterschans 4 - 2011 FAUSTD NUMINE BERGA VICTRIX ft ff I I

Periodieken

De Waterschans | 2011 | | pagina 15