Miel van de Mart vertelt...
WARTAAL
Suus van 't Scheld
vertelt...
Guy van de Ko°*
i
ral
gemaakt totdat in de zeventiende eeuw de klei
molen werd ontwikkeld. Deze werd gebruikt
om klei te kneden, fijn te maken en te zuiveren
van wortels en dergelijke. Na het kneden van
de klei, werden vormen gevuld; met krachtige
hand werd de klei in vormbakken geworpen.
Deze bakken hadden meestal zes vakken en
twee handvatten. Voordat de klei in de vormen
gegooid werd, werd de vormbak eerst natge
maakt en bestrooid met droog zand, zodat de
klei niet in de vorm zou blijven plakken. Met
een mes werd de bovenkant van de vormbak
na het vullen gladgestreken. De stenen werden
vervolgens gebakken in een oven.
Eeuwenlang werden bakstenen op deze manier
gemaakt. In de negentiende en twintigste eeuw
werd het productieproces gemechaniseerd,
maar de bakstenen van de Bergse monu
menten hebben die mechanisatie niet gekend,
daarvoor zijn ze te oud. Maar tegelijkertijd zijn
ze hip en up-to-date: via Twitter en Facebook
kun je met de Stadsstenen in contact komen!
Wij Gobertanger stenen hebben een
Vlaamse herkomst. Dat wist u toch
wel, zunne? Wij worden gewonnen
in de Carrière de Gobertange in
Mélin. Voor 73 tot 87% bestaan
wij uit calciet, voor 11 tot
25% uit kwarts. De overige twee
procent wordt gevormd door sporen
van ijzerhoudende mineralen.
Interessant, nietwaar? De huidige
leverancier, Entreprise Bernard
Pierrot et Fils S.A., prijst ons
als volgt aan:
"Al eeuwenlang wordt deze steen
om zijn schoonheid en kwaliteit
door befaamde architecten
gebruikt bij de bouw van presti
gieuze monumenten zoals de Grote
Markt en het stadhuis van Brussel,
de kathedraal van Mechelen, de
Lakenhalle van leper en tal van
andere monumenten in België,
Frankrijk en Nederland.
Deze steen vindt zijn toepassing
in nieuwbouw- en renovatiepro
jecten allerhande, maar ook in
de restauratie van gebouwen uit
het openbaar en privépatrimonium.
Dit gesteente is opgebouwd
uit een afwisseling van dunne,
aan elkaar gekitte fijnkorrelige
kalksteenlaagjes met een heldere
tint en van een grovere grijs
achtige zanderige kalksteen.
De vers behouwen steen vertoont
een lichtbeige kleur. Na
verloop van tijd krijgt de steen
een grijsbeige tint.'
Die grijsbeige tint is goed
te zien in mijn gezicht, dat
overigens beduidend jonger is
dan dat van mijn familieleden
hier in de stad. Ik ben relatief
laat vanuit Gobertange hierheen
verhuisd: Ger van de Gertrudis en
Pek van de Poort waren er toen al
enkele eeuwen.
De Waterschans 1 - 2012
30
F
Ken je Boudewijn van het Ravelijn
al? Die wordt een hele dag
omgeven door eendjes. Maar de
vreemde eend in de bijt ben
ik! Ik ben namelijk een blauwe
arduinsteen. En blauwe arduin
werd in Bergen op Zoom niet
zoveel toegepast. Of er veel
blauwe arduin verwerkt was in
mijn vestingwerk de Waterschans
is niet eens bekend. Maar ik ben
wel een fraaie steen, toch?
31
De Waterschans 1 - 2012
