Lezing van
HAN LEUNE
op 24 april 2012
'De Waterschans, haar geschiedenis en betekenis'
spelen of over 'ebbes zee Tebbes' als men een
onzin-antwoord geeft. In Bergen op Zoom is
men niet doodmoe, maar 'afleggesklaar' of
'zo moei zijn as 'n afgeslipte n'ond' en als het
je niets uitmaakt zegt men gewoon 'wa nukta
nou'.
En zo zit het boek 'Ge ken komme, de matte
legge!' vol met leuke, verrassende, bekende en
minder bekende spreekwoorden en gezegdes.
Feitelijk teveel om op te noemen, maar twee,
mij onbekende uitdrukkingen wil ik u echter
niet onthouden. Wat dacht u van 'IJ mot 'tante'
zegge tege de Stalebrug' of 'Die meid is zo
éét, dagge d'r mé d'n natte krant in brand
ken slaan'. Is uw nieuwsgierigheid en enthou
siasme voldoende opgewekt?
Een vermakelijk boek met kanttekeningen
De kleurrijke illustraties geven het boek een
speels karakter en zijn qua stijl zeer divers.
Iedere kunstenaar geeft op zijn of haar manier
uitdrukking aan de verschillende spreek
woorden en gezegdes. Het boek is voorna
melijk opgezet om door te bladeren, maar
minder geschikt om iets in op te zoeken,
aangezien een trefwoordenregister ontbreekt.
Ook is mij niet duidelijk geworden aan welke
voorwaarden een gezegde moet voldoen
om opgenomen te worden in een eventuele
volgende editie. Wordt er gekeken naar origi
naliteit of naar algemeen gebruik? Wordt er
voornamelijk naar het verleden gekeken of
ook naar de huidige tijd? Het laatste betwijfel
ik aangezien ik uitdrukkingen als 'waailap' en
'prutser' mis, die de laatste jaren in Bergen op
Zoom toch vrij veel gebruikt worden. Ook de
bronnenlijst is nauwelijks gespecificeerd.
Ondanks deze kanttekeningen blijft 'Ge ken
komme, de matte legge' een vermakelijk boek
dat iedere Bergenaar in huis zou moeten
hebben. Dialectgenootschap de Berregse
Kamer heeft met het uitbrengen van dit boek
gezorgd dat - in ieder geval deze - Bergse
spreekwoorden, gezegden en uitdrukkingen
niet verloren gaan in de tijd en bewaard
worden voor de toekomstige generaties.
Het boek 'Ge ken komme, de matte legge' is
nog te koop a 15,- bij boekhandels Quist,
Van der Kreek en de Readshop in Bergen
op Zoom, VVV Brabantse Wal of winkels
als Primera MCD, Intratuin en rookshop de
Schelde. In Halsteren is het boek verkrijgbaar
bij Vermeulen. Tevens is het boek online te
bestellen via www.DeBerregseKamer.nl.
De Waterschans 1 - 2012
38
Op de Algemene Vergadering van de leden van onze Geschiedkundige Kring is het
een goed gebruik om na de pauze de leden kennis te laten maken met een speciaal
onderwerp uit onze stad.
Ook ditjaarzal daarop geen uitzondering zijn. Na de pauze zal prof. dr. Han Leune, emeritus
hoogleraar sociologie aan de Erasmus Universiteit, een boeiende uitleg geven over
Juist in hetjaardat Bergen op Zoom het
800-jarig bestaan viert, moet aan een
belangrijk militair aspect van de stad aandacht
worden gegeven: de WATERSCHANS. Deze
was in het voorbije jaar veelvuldig onderwerp
van gesprek. Moet het Rijksmonument uit 158A
in de loop van de tijd omgevormd worden tot
een 'waterwijk' met hoogbouw vanwege het
uitzicht?
Kan de Waterschans, zoals de Waterlinie met de
forten de Roovere en Pinsen, ook gerestaureerd
worden en deel uit blijven maken van ons cultureel
erfgoed?
Een voluit 'ja' naar de mening van tal van culturele
en recreatieve organisaties die zich zorgen
maken over deze ontwikkelingen en pleiten voor
restauratie en een bestemming voor watersport,
toeristische en recreatieve doeleinden.
Om de Waterschans te plaatsen
in het historisch kader en haar
betekenis in het geheel van
forten en linies van Antwerpen
tot Bergen op Zoom zal Han
Leune met grote deskundigheid
en met vele beelden uit verleden
en heden daarop in gaan. Een
doorkijk naar de mogelijke
toekomst via de gemeentelijke
plannen voor een jachthaven
gecombineerd met schetsen
voor de Waterschans zijn
recente ontwikkelingen.
Zeer aanbevolen!
39
De Waterschans 1 - 2012
FAUSTD NUMINE
BERGA VICTRIX
-l FAUSTQ NUMINE
BERGA VICTRIX
