Ul Sero iOV <H cHn Deel 2: van 1926 tot heden Rob Franssen Afb. 1. Zeeverkenner Jac van de Watering van de Scheldegroep, 1946. Introductie In de Waterschans van januari 2011 stond een artikel over hoe er 100 jaar geleden in Bergen op Zoom begonnen werd met de padvinderij, tegenwoordig Scouting. Dit artikel is het vervolg en bespreekt de geschiedenis van 1926 tot heden. De allereerste groep, 'Padvinders afdeling Bergen op Zoom', bestond maar dertien jaar, tot en met 1923. Wat anno 2012 voor een jeugdvereniging geldt, gold toen ook: er moeten gemotiveerde mensen èn accommodatie(s) zijn om een club draaiende te houden. Waarschijnlijk ontbrak het aan het eerste in 1923. Drie jaar later, in 1926, waren er toch nieuwe ontwikkelingen. Niet voor jongens, maar voor meisjes. 1927 Oprichting Delmogroep (Draagt Elkanders Last Met Opgewektheid) In de beginjaren was de padvinderij er alleen voor jongens. Na 1915 werd er in Engeland het Spel van Verkennen ook voor meisjes ontwikkeld. Dit vond in 1916 navolging in Nederland. Tien jaar later, in 1926, werd landelijk het tienjarig jubileum van het Nederlandse Meisjes Gilde gevierd. Leidster Spido van het landelijke Gilde hield hierover een toespraak voor de radio. Deze toespraak inspireerde een aantal dames in Bergen op Zoom. Zij namen het initiatief en gingen op zoek naar een aantal meisjes, voldoende om er een afdeling mee op te richten. De dames hadden succes en wisten achttien meisjes bij elkaar te krijgen. Mej. A. der Kinderen, lerares Engels op de Rijks HBS, werd leidster. Zij was al eerder padvindsterleidster geweest in het toenmalige Nederlands-lndië. Zij kreeg de padvindstersnaam Bajoe. De oprichtings datum werd 1 april 1927. De achttien meisjes, gezellen genaamd, gingen hard aan het werk om hun nieuwelingen-eisen te behalen en op 25 juni 1927 volgde de plechtige installatie van de meisjes en van de groep. Er waren zelfs enkele oud-padvinders bij! Leden dus van de allereerste padvindersgroep in Bergen op Zoom. Op het einde van het jaar telde de groep 26 padvindsters. De opkomsten bestonden vooral uit inspectie, EHBO, knopen, wandelen, gymnastiek en armsignalen. Ook kamperen hoorde erbij. In de beginjaren was er nog geen clubhuis. Twee jaar na de oprichting werd in 1929 een militair lokaal op de Grote Markt (eerste verdieping van het Vleeshuis) in gebruik genomen voor de zaterdagmiddagbijeen komsten. Niet voor lang, want spoedig zou men overgaan naar een lokaal van het Protestants Weeshuis (Blauwehandstraat 32). Er kwamen pioniers en een jaar later kwamen er zelfs kabouters. Rosy Goudstikker werd van die tien kabouters de eerste Oehoe. In 1936 verhuisde de groep naar een oude boerderij van de Nederlandse Spoorwegen (NS) aan de De Waterschans 1 - 2012 16 Zand linie (oude ingang van vuilstortplaats de Kragge aan de Bergsebaan). De oude boer derij bleek helaas te ver weg en in de winter te koud. Daarom werd er geijverd voor een eigen clubhuis dichterbij. Dat kwam er in 1935: een oude, houten directiekeet. Deze werd weggezet op een van de NS gehuurd terrein aan de Zwarteweg, naast dat van tennisclub Olympia. 1930 Yellen voor de pastoor In de beginperiode was de padvinderij er voor iedereen. Het maakte niet uit of de padvinder protestant, katholiek, joods of niet-kerkelijk was, hoewel dat laatste toen bijna niet voor te stellen was. Het rooms-katholieke epis copaat had na een aantal jaren toch wel bezwaar tegen deze nieuwe jeugdbeweging. Het strookte niet helemaal met hun mores. Daarom werd het katholieke jongens verboden om lid te worden van de padvinderij. Maar met de jaren kwam daar landelijk een kentering in. Men liet zich er op een gegeven moment van overtuigen hoe goed en waardevol de padvinderij was voor de karaktervorming van de eigen jeugd in de parochies. In de loop van 1929 ging het episcopaat alsnog overstag. Er zouden aparte katholieke groepen opge richt kunnen worden onder de vlag van de Nederlandse Padvinders Vereniging (NPV). Wèl ingepast in de structuur van de parochies, ook met een andere benaming (verkenners) èn per groep voorzien van een aalmoezenier. Het offi ciële startsein werd gegeven op Sint Jorisdag, 23 april 1930. Katholieke verkennersgroepen schoten nu als paddenstoelen uit de grond en zo kon het gebeuren, dat in alle toenmalige vijf parochies in Bergen op Zoom een verkennersgroep opge richt werd. Als er gesproken wordt over een verkenners- groep, dan horen daar ook welpen (8 t/m 111/2 jaar) en voortrekkers (18 t/m 25 jaar) bij. Het hoofdaccent lag op de verkenners (111/2 t/m 17 jaar), verzameld in een troep. Die troep was verdeeld in patrouilles van ongeveer zes verkenners, met elk een eigen patrouilleleider (PL) en assistent-patrouilleleider (APL). Een hopman was de verantwoordelijk leider en zijn assistenten warerrvaandrigs. Zo had een welpenhorde een akela en een voortrek- kersstam een oübaas. Adolf Kolpinggroep In de Sint Josephparochie in het oosten van de stad had men de zaken als eerste op orde. Het Kolpingswerk was in deze parochie goed geor ganiseerd en vanuit deze organisatie kwam men in mei 1930 tot de oprichting van een verkennersgroep. De naam werd heel toepas selijk Adolf Kolpinggroep en ook de kleur van de groepsdas was hiermee in overeen stemming: geel met een zwarte rand. P. Lint werd de eerste hopman en M. Touw werd zijn vaandrig. Aalmoezenier de Weert vertegen woordigde de geestelijkheid. Het troephuis werd vanzelfsprekend een lokaal in de Vetpan (Burg. van Hasseltstraat). De groep begon naast verkenners vrijwel meteen met welpen. Truus Horsten werd de eerste akela. De groep kreeg in 1935 een andere behuizing. Een voormalige fabriek van kozijnen op adres Nieuwstraat 5 werd ingericht als hun blokhut. Don Boscogroep De tweede katholieke parochie die met het verkennerswerk begon, was Onze Lieve Vrouwe van Lourdes op het Fort. Daar had pastoor Van Eekelen het geluk om tegen de heer Schoones aan te lopen, net op het moment dat hij op zoek was naar een geschikte leider voor een verkennerstroep. De oprichting van deze troep was in juli 1930 en er werd Afb. 2. Eerste troepfoto van twee patrouilles Adolf Kolpinggroep, Sint Jozefparochie, 1931. 17 De Waterschans 1 - 2012 FAUSTO NUMINE BERGA VICTRIX Scouting

Periodieken

De Waterschans | 2012 | | pagina 9