1485-1514: DRIE KEER BOUWEN
1963-1987: vier keer restaureren
WARJTAAL
De Sint-Gertrudiskerk
INGEZEGEND
De eerste fase (1485-1500): de verbouwing van het 'oude' Hof. De vleugel met de huidige Hofzaal
werd vernieuwd en uitgebreid met een traptoren aan de latere Kleine Binnenplaats. In deze tijd
werden ook een washuis en bakkerij gebouwd op de latere achterplaats. Bouwmeester van het
project was Antoon I Keldermans.
De tweede fase (1504-1507): uitbreiding naar het oosten (in het verlengde van de Hofzaal) en naar
het zuiden, waar de gebouwen rond de huidige Kleine Binnenplaats verrezen. De leiding over de
bouw was wederom in handen van Antoon I Keldermans.
De derde fase (1508-1514): grootste uitbreiding onder Antoon I Keldermans, die in 1512 overleed
en werd opgevolgd door zijn zoon Rombout II Keldermans. In deze fase werden de gebouwen rond
de Grote Binnenplaats, rond de latere Franse tuin en rond de Achterplaats gebouwd.
De eerste fase (1963-1968): de restauratie begon in de ruimtes rond de Kleine Binnenplaats aan
de Steenbergsestraat. Om de eerste werkzaamheden te kunnen beginnen, moest men de
Mariakapel aan Steenbergsestraat 6 verplaatsen naar de oude archiefruimte aan de Hofstraat
(zie hierover WARdTAAL 2007-2). In 1968 konden de eerste ruimtes in gebruik genomen worden
als gemeentemuseum.
De tweede fase (1969-1974): in deze vijf jaar werd de vleugel met de Hofzaal onder handen
genomen. In 1972 werd daar de grote Christoffelschouw teruggeplaatst, die sinds 1864- in het
Stadhuis aan de Grote Markt had gestaan.
De derde fase (1974-1982): het werk werd voortgezet in de gebouwen rond de Grote Binnenplaats,
waar onder andere gewerkt werd aan de toegangspoort en de Grote Galerij.
De vierde fase (1982-1987): de laatste werkzaamheden vonden plaats bij de gebouwen aan de
Achterplaats. In deze laatste fase werd ook de Franse tuin aangelegd. Na een restauratie, die
bijna net zo lang geduurd heeft als de bouw van het 'nieuwe' Hof, kon het complex in 1987
geopend worden.
In de Franse tuin werden de medewerkers van de restauratie door Kees Booij voorgesteld aan Koningin Beatrix. Van links
naar rechts: timmermannen Adri Kruf en [nauwelijks zichtbaar! Jos Guiljammetselaar Priemopperman Fons Engelaar
en uitvoerder Piet Oudesluis. Dat Hare Majesteit vervolgens een aardig gesprek met hen had, is duidelijk zichtbaar op de
andere foto. Kees Booij staat daarop links van Koningin Beatrix. Uiterst links is timmerman Guiljam nu beter zichtbaar,
[foto's: Thorn van Amsterdamcollectie: Mevr. Booij-Kroesel
De Waterschans 3 - 2012
112
Behalve de 'voorname heren' waren ook andere medewer
kers aanwezig in de Franse tuin. Op de achtergrond zijn zij
zichtbaar. Dit detail toont natuursteenhandelaar Jaap Draad
en Harry Koenen en Liesbeth Hameleers van het technisch
adviseursbedrijf Hameleers uit Sittard. Koningin Beatrix
gaf te kennen: "Die mensen wil ik óók ontmoeten!" De hele
rij ging ze af. Toen zij de hand van Corrie Janssen schudde,
sprak die: "Ik ben de koffiejuf." Daarop reageerde de Maje
steit: "Maar dat is heel belangrijk!" En toen dan de koningin
even verderop was, zei die koffiejuf glunderend: "M'n han
den was ik nu nooit meer!"
Twee weken vóór de opening van Het Markiezenhof vond de inzegening plaats van de Sint-Ger
trudiskerk. Op Palmzondag 12 april 1987 werd tijdens een plechtige viering het oude gebouw
opnieuw in gebruik genomen. Gewoonlijk wordt een kerk bij opening ingewijd, maar omdat de
Sint-Gertrudiskerk al veel langer als kerk in gebruik was, bleef het in 1987 bij een inzegening.
Die werd verricht door Mgr. Hubertus Ernst, bisschop van Breda.
Bij de inzegening van de gerestaureerde Sint-Gertrudiskerk gaan de voorgangers in processie door de overvolle kerk. Geheel
achteraan loopt Mgr. Hubertus Ernst met de wijwaterkwast. Op de eerste rij rechts staan de heer en mevrouw Zevenbergen en
links daarvan de heer en mevrouw Booij, [foto: Rinus Verhees; collectie: Mevr. Booij-Kroesel
Waarom dan toch een nieuwe inzegening? Tot
1580 was de Sint-Gertrudiskerk, waarvan de
geschiedenis teruggaat tot de beginjaren van de
stad, in gebruik voor de katholieke eredienst.
Dat betekent dat het gebouw gewijd is; wanneer
dat gebeurd is, is echter niet bekend. In novem
ber 1580, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, werd
de kerk geplunderd door soldaten en opstandig
113
De Waterschans 3 - 2012
FAUSTD NUMINE
BEHQA VICTRIX