n /ETERN/C MEMORIE hoekig fronton. In de nis staan min of meer le vensgrote beelden van een vrouw en een meisje. Afgebeeld zijn hier de dochter Anna van de over ledene en de kleindochter Elizabeth. Oorspron kelijk was er nog een beeld van een tweede kleinkind, Thomas, maar dat is verdwenen. Het monument vertoont ook andere beschadigin gen (de twee putti die nu in het moment zijn geplaatst, horen daar niet thuis en zijn afkom stig van elders uit de kerk). In het fronton, in de koepel en op de pilaren aan weerszijden van de nis bevinden zich familiewapens die voor zover mogelijk weer in hun heraldische kleuren zijn beschilderd en het geheel wordt geflankeerd door zogenaamde trofeeën die oorlogsbuit sym boliseren.2 Het monument wordt met redelijke zekerheid toegeschreven aan de beeldhouwer Francois Dieussart (circa 1600 - 1661), terwijl Constantijn Huygens (1596-1687) nauw betrok ken is geweest bij de keuze voor deze beeldhou wer en bij het ontwerp van het monument.3 Het is duidelijk dat hier een krijgsman ligt be graven en zelfs in zijn huidige toestand is dit een imposant grafmonument dat zeker ook buiten Bergen op Zoom meer bekendheid verdient. De man die hier ligt begraven is Charles Morgan (1575-1662) en het monument werd opgericht door zijn dochter die daarmee meteen ook zich zelf en haar kinderen liet vereeuwigen. Charles Morgan is een alleszins interessante man. De 7 Het gebeeldhouwde portret van Charles Morgan op zijn grafmonument. Fotoauteur. lange tekst in het Latijn op de marmeren graf tombe vertelt al gedeeltelijk waarom: achter eenvolgens was hij aanvoerder van het Engelse regiment dat aan Staatse zijde in de Tachtigja rige Oorlog vocht, algemeen bevelhebber van de troepen van zowel koning Jacobus I van Groot- Brittannië als van de Deense koning Christiaan IV in Neder-Saksen (Jacobus was getrouwd met een zuster van Christiaan), en militair gouver neur van Bergen op Zoom waar hij uiteindelijk overleed en werd begraven. Eerder al had hij de verdediging van Bergen op Zoom aangevoerd toen deze stad in 1622 werd belegerd door de Spaanse bevelhebber Spinola. Charles Morgan nam hier het bevel over van de Schotse kolo nel Sir Robert Henderson (1566-1622) die bij een uitval uit de stad was gesneuveld.4 Morgan werd voor zijn bijdrage aan deze voor de stad zo belangrijke strijd rijkelijk beloond door het stadsbestuur en dit wapenfeit alleen maakt hem voor Bergen op Zoom al een bijzonder belang rijk figuur. Anna Morgan (1608-1687), de dochter die het grafmonument liet oprichten, was het vierde kind van Charles Morgan en diens echtgenote Elizabeth en het enige dat de kindertijd over leefde. De andere kinderen, Thomas, Elizabeth en Lodewijk, overleden al jong. Anna werd ge boren in Delft en zij verloor haar moeder in het kraambed. Elizabeth Morgan, de echtgenote van Charles en de moeder van Anna, was zelf een dochter van Filipsvan Marnix, heer van Sint- Aldegonde (1560-1598). In 1611 liet Charles Mor gan in de Oude Kerk in Delft een monumentale graftombe voor zijn overleden echtgenote op richten.5 Charles' schoonvader, Marnix van Sint- Aldegonde, was een vertrouweling van Willem de Zwijger en was burgemeester van Antwerpen van 1583 tot aan de val van die stad in 1585. Als diplomaat, en zeker als militair, was Marnix geen uitblinker, maar als geleerde en literator genoot en geniet hij faam. Al snel na zijn dood werd er gespeculeerd, dat hij had geschreven, maar dat is nog steeds onzeker. Hij maakte een Neder landse Psalmberijming en in 1596 kreeg hij van de Staten opdracht om aan een complete Bijbel vertaling te beginnen. Dat project zou later (1625- 1637) en in gewijzigde vorm resulteren in de be kende Statenvertaling. Verder was Marnix actief betrokken bij het werven van professoren voor de in 1576 opgerichte Universiteit van Leiden. 123 De Waterschans 4 - 2012 u> l» I.HiAtfWUA11 t£ICH F ^VLPEPH-RJ VJENERIS NOBIL1TATE.REBVS MILITIADOMI FORISOVE CESTIS PER 1LLVSTRI D-CAROLO MORCANO EQVITI AVRATO, VNI CENEROSORVM CAMER/E PRIVATE R EG M BR IT- LEGIONIS ANCL1C/E PEDESTR1S IN FOEDERATO BELGIO PRIMVM TRIBVNQMOX DIFFICILLIMIS TEMPORIBVS REG-MAC- BRITAN-IN SAXONIA1NFER-NEC NON PECDANI.CCOP1IS IN EADEM PROVINCIA GENERAL I PRAEFECTO DENIQVE REBVS IBIDEM FEL1CITER CESTIS ET PACE FACTA.1N FOEDERATO BELCIO OPP1DI BEPG/E AD ZOMAM,QVOD ANTE A SVMMO DVCE SP1NOLA OBSESSVM FORTITER DEFENDER AT, GVBEPNATOPI ANNO-ETATIS SV/ELXV1I EXT1NCTO, FILIA VNICA ANNA MORGANA E NOBILISSIMA EIVS VN1CA CONIVCE ELISABETH A SVMMI VIRI PHILIPPI MARN1XII D S ALDECONDII FILIA PROCNATA CVM L1BERIS SVIS THOMA ET ELISABETHA AD LVDOVICO MORCANO EIVSDEM DVCE FAMIL1>E,EQVITE AVRATO,MAR1TQ1PS1 REL1CTIS, OPTIMO PARENTI MOESTA MOERENSQVE POSVIT- OBIIT EMORBO IN VIRIDI ADHVC SENECTA ANNO CDIOCXLI1 XII DIE DECEMBRIS-

Periodieken

De Waterschans | 2012 | | pagina 4