w,m.
Afb. 7: De windmolen bij de Sint Kattijnepoort te Mechelen die
eigendom was van de begijn Catharina van de Creke. Fragment
van een gravure van een stadsgezicht op Mecheten in 1659.
ln:C. Merian, Topographia Germaniae-lnferiori, Frankfurt am
Main 1659.
Afb. 4: Wapen Van der Creecke. Afb. 5: Wapen Coelghenens.
slacht kreeg.11 Van de Bergse familie van der
Creecke, oorspronkelijkvan Zeeuwse origine, zijn
twee wapens bekend. Het ene heeft drie golven
de (blauwe) dwarsbalken met daarop staande
een reiger met een vis in zijn snavel. Het helm
teken is de reiger. Het andere wapen is in goud
twee rode golvende balken.12
Aechte (Agatha) Coelghenens en Marie Coelg
henens, gezusters.Uit de Bergse familie Coelg
henens, voorkomend in de vijftiende en zestiende
eeuw, zijn drie begijnen bekend. Aechte en Marie
Coelghenens zijn rond 14-70 te Bergen op Zoom
geboren en waren begijn op het begijnhof te
Afb. 6: De poort van het Groot begijnhof te Mecheten naar
een tekening van A. Van den Eijnde, 19e eeuw. In: M. Koeken,
Mecheten volgens Van den Eijnde, Mechelen 1982, 115.
JT
Afb. 8: Begijnhuisjes op het begijnhof van Breda
Mechelen. Zij worden vermeld in de jaren 1510
tot 1525. Zij waren dochters van Jan Gheerds
Coelghenenzoon en Cornelia Jans Willems.
Jan Gheerds was schepen en burgemeester van
Bergen op Zoom en was in 1501 reeds overleden.
Zijn weduwe bezat toen het later zo genoemde
'Kleine Hof' aan de Goudenbloemstraat.13 Beide
begijnen waren zeer welgesteld. Op 19 juli 1510
gaven zij de priester en kanunnik Willems Sarens
machtiging tot het beheer van alle pachten, cijn-
sen, renten en schulden die zij hadden in de land
en van Brabant, Vlaanderen, Holland en daar
buiten.u Tot de bezittingen en goederen waarop
zij erfrenten genoten kunnen worden genoemd15:
landen onder Gastel en de Wouwsepoort
een huis tegenover de Observantenkerk
twee huizen in de Lange Potterstraat
een huis en erf in de Wijngaardstraat
De familie Coelghenens was een familie van
aanzien in Bergen op Zoom. Vermeldenswaard
is in dit verband met name Willem Coelghenens.
Hij was in dienst was van de heer van Bergen
en in 1498 betrokken bij de stic-hting van een
begijnhof te Bergen op Zoom. Aechte en Marie
Coelghenens verbleven toen vermoedelijk al
als begijn te Mechelen. De familie Coelghenens
kwam in die tijd met name te Antwerpen en
Bergen op Zoom voor. Zij voerden in enige vari
aties een familiewapen. Dit was in zilver een
zwarte dwarsbalk, van boven vergezeld van
twee rode schuinkruisjes en van onder van een
blauwe kookpot. Aechte en Marie waren nog be
gijn op het oudste begijnhof van Mechelen, dat
gelegen was buiten de stad. Het betrof een zeer
groot complex dat echter in 1567 als gevolg van
de troebelen van de Tachtigjarige Oorlog geheel
werd verwoest, een noodlot dat ook het oude
begijnhof van Bergen op Zoom in 1580 zou tref
fen. In het begin van de zeventiende eeuw wer
den in Mechelen het Groot en Klein Begijnhof
gebouwd. Beide lagen binnen de stad.
Wilhelmina Coelgehenens was in latere tijd ook
begijn te Mechelen. Zij was een dochter van de
schout van Bergen, Jan Coelghenens, die respec
tievelijk gehuwd was met Marie Jan Danckaerts
en Marie de Hertoge. Wilhelmina zal rond 1510
geboren zijn en wordt als begijn te Mechelen
vermeld in 1569 toen zij een erfrentebrief van
een Engelse Nobel of twee Karolusguldens ver
kocht aan Jeronymus Niclaessen. De erfrente
was gevestigd op de helft van het huis 'De Olifant'
op de Grote Markt.15Zij zal de verwoesting van
het oude begijnhof van Mechelen nog hebben
meegemaakt. De begijnen raakten na deze on
fortuinlijke gebeurtenis her en der verspreid.
Catharina Friscus werd begijn op het begijnhof
van Turnhout. Zij werd op 22 mei 1681 te Bergen
op Zoom gedoopt als dochter van Pieter Friscus
en Elisabeth van Weert. Haarvader was koopman
113 De Waterschans 3 - 2013
FAUSTD NUMINE
BEROA VICTRIX
