van beroep. In verband met haar intrede in het
begijnhof stelde haar vader zijn huis in de Kremer-
straat of Zilversmitstraat ter waarde van 1.000
gulden als borg.17 Catharina Friscus was het
eerste kind en tevens de oudste dochter in het
gezin van Pieter Friscus.18
op Zoom, waar hij waarschijnlijk ook zijn winkel
had. Vier van haar broers gingen studeren bij de
broeders van H u ij bergenHaar bidprentje ver
meldt een aantal aardige, persoonlijke gegevens:
"Ze was rap van tong maar vriendelijk in voor
komen, woord en gebaar. Met een stipte plichts-
Anna Maria Albertina Floltzer
Afb. 10: Bidprentje van begijn Holtzer.
Afb. 9: Begijn Holtzer. Foto Stichting Begijnhof Breda
Anna Maria Holtzer werd op 31 mei 1889 te
Bergen op Zoom geboren als dochter van Petrus
Gregorius Holtzer en Maria Francisca Melsen.
Zij werd op 30 september 1932 als begijn op het
begijnhof van Breda geprofest. Van 1967 tot aan
haar overlijden op 8 maart 1971 was zij meeste
res/overste van het begijnhof. Zij was de laatste
meesteres, want na haar dood werden in verband
met het afgenomen aantal begijnen geen mees
teressen meer aangesteld. Haarvader, Peter
Gregorius Holtzer, was broodbakker van beroep
en woonde aan de Antwerpsestraat te Bergen
opvatting was ze mild voor anderen en vrijgevig
voor missie en goede werken. Op latere leeftijd
kon ze in haar huisje blijven wonen maar bij de
zorg voor de sleutels was ze deze regelmatig
kwijt. In diep geloof heeft ze de sleutel van de
hemel wel behouden".
Anna van Hove werd gedoopt als Johanna van
Hove op 31 oktober 1661 te Bergen op Zoom. Zij
was een dochter van Nicolaas van Hove en Anna
Maria van de Creeck. Zij werd in 1687 als begijn
te Hoogstraten geprofest en overleed aldaar op
De Waterschans 3 - 2013
114
19 februari 174-6. Haar vader was zijdelakenhande
laar van beroep en kwam vroegtijdig te overlijden.
Hij werd op 3 november 1666 te Bergen op Zoom
begraven. Haar oom Christoffel van Hove, ook
lakenhandelaar, was haar voogd en executeur-
testamentair van haar moeder, die was achter
gebleven met zes minderjarige kinderen.19
Nicolaas van Hove stamt uit de oude Bergse
familie Van Hove. Vermoedelijk was de oudste
stamvader hiervan Cornelis Claesse van Hove
die in het begin van de zestiende eeuw waag-
meestervan de markies van Bergen was. Zijn
nageslacht verspreidde zich naar Goes, Veere,
Amsterdam, Arnemuiden, Antwerpen, Zierikzee,
Rotterdam en Den Haag, maar bleef deels ook
te Bergen op Zoom.20
Binnen deze familie
was een Bartholomeus
van Hove, later schout
van Heemstede, die als
wapen drie Sint Jacobs-
schelpen voerde. Veel
familieleden waren
tijdens de invoering
van de reformatie het
rooms-katholieke ge
loof trouw gebleven.
De tak waaruit Anna
van Hove voortkwam Afb. 11: Wapen Van Hove.
was een andere dan die
van bekende Bergse pottenbakkers 21. Anna ver
kreeg enige goederen uit de nalatenschap van
begijn Maria Stoffels (Heeren), haar uit Halste
ren afkomstige nicht.22 In 1711 verkreeg
Anna van Hove voor 600 gulden het huis op het
begijnhof van Hoogstraten dat destijds door de
Bergse begijnen Cornelia en Maria Fierlincx
bewoond werd.23
Joanna Jacobs, geboren rond 1675, was afkom
stig uit Bergen op Zoom en werd op 11 juni 1696
als begijn op het begijnhof van Hoogstraten ge
profest.24 Zij heette mogelijk ook Joanna Janssen.
Nadere gegevens zijn over haar vooralsnog niet
bekend.
Geertruidt van Overstege en Katlijne van Over-
stege waren zussen en werden geboren te
Bergen op Zoom rond 1500. Zij verbleven als
begijn op het Groot Begijnhof van Mechelen.
Zij waren dochters van Herman Cornelisse van
Overstege en Cornelia van de Coeveringh.
115
Geertuijdt is ook met het alias Van de Coeveringh
bekend, de achternaam van haar moeder. De
reeds vermelde priester en kanunnik Willem
Sarens was ook voor hen gemachtigde toen zij in
1526 van schout Jan Coelghenen een jaarlijkse
erfrente van twee ponden verkregen, gevest op
een stuk land van elf gemeten en 63 roeden in
het Noordland op den Zwanenvliet25. Hun vader
Herman Cornelisse van Overstege was in 1515
waard en wijntavernier in 'De Sonne' in de Zuivel-
straat26. Geertruijdt bezat voor tweederde deel
een huis en erf genaamd 'de Grote en Kleine
Lanteerne' in de Meedestraat, dat zij met andere
eigenaren op 5 mei 1550 verkocht27. Zij had een
jaarcijns op het huis "t Swijnshooft' in de
Afb. 12: Wapen Van Overstege. Afb. 13: Wapen V.d. Coeveringh.
Wouwsestraat en een jaarlijkse rente van 25
schellingen gevest op de 'smoutmolen in de Ro-
semarijnstraat', waarover in 1565 een kwestie
bestond.28 Het familiewapen van Van Overstege,
ondermeer gevoerd door Joos van Overstege,
schepen van Bergen op Zoom in 1525 en 1560, is
gevierendeeld: 1 en 6 zijn drie zwarte vogels als
kraaien, 2 en 3 twee dwarsbalken beladen met
drie en twee ruiten waarvan de kleuren niet be
kend zijn.29 Het wapen van de Coeveringh is een
paaslam met kruisvaantje vergezeld van twee
sterren.30
Ook Geertruijdt en Katlijne van Overstege waren
nog begijn op het oudste, zeer grote begijnhof
van Mechelen buiten de stad. Het is niet bekend
wanneer zij zijn overleden. Het is mogelijk dat
zij de verwoesting, plundering en het afbranden
van het begijnhof op 16 februari 1567 nog op
oudere leeftijd hebben meegemaakt. De annalen
vermelden dat er toen ongeveer 1200 begijntjes
op het hof waren, die vervolgens overal verspreid
De Waterschans 3 - 2013
FAUSTO NUMINE
BEROA VICTRIX
Ter nagedachtenis aan
Moeder overste van het Begijnhof
Zij werd geboren te Bergen op Zoom 31 mei 1889;
deed haar professie als Begijntje 30 september 1932;
en werd 6 februari 1947 gekozen tot meesteres
van het Begijnhof te Breda.
Na enkele dagen ziekbed is ze 8 maart 1972 naar
het betere leven overgegaan; haar lichaam werd
ter ruste gelegd op het Begijnenkerkhof.
Zij was klein van lichaam maar fief in gaan en
staan; rap van tong, maar vriendelijk in voor
komen, woord en gebaar.
Ze had een stipte plichtsopvatling, maar was mild
voor anderen; ze was zuinig voor zichzelf, maar
vrijgevig voor missie en goede werken.
Uitermate gesteld op haar privé, heeft ze tot het
laatst haar huisje kunnen bewonen; nog juist,
de zorg voor de sleutels werd haar teveel: ze
was deze regelmatig kwijt; maar de sleutel van
de hemel heeft ze behouden in diep geloof.
God, neem haar op in het gezelschap van alle
heiligen in uw eeuwig Vaderhuis.
T
W
