linkerschouder van de reus, draagt een tot zijn voeten reikend kapmanteltje, dat op zijn borst sluit met een broche. Het jongetje maakt met de ene hand een zegenend gebaar en houdt met de andere een wereldbol vast, die op zijn opgetrokken linkerknie rust. De mantel is op de meeste gekleurde afbeeldingen van purper, een vorstelijke kleur. Mantel en globe wijzen op Christus als Schepper, Verlosser en Koning van de wereld. De bebaarde ChristoffeL draagt eveneens een lang overgewaad, dat hem geheel omhult. Bij kleurafbeeldingen is het oppergewaad rood. Het wappert soms vrij in de wind. Om zijn kruLLende haar draagt de heiLige gigant een hoofd- of zweetband. Het is meestal een strak om het hoofd zittende witte strook textiel, met een knoop aan een zijkant of van achteren vastgemaakt. Vaak steken daar twee Losse, door de wind wapperende einden uit. Volgens sommigen zou deze hoofdtooi verwijzen naar zijn 'barbaarse' of 'heidense' herkomst uit een ver Land in het Oosten.15 Volgens een andere uitleg zou de haarband hebben behoord bij de kledij van een veerman of -knecht. Bijzonder opvallend is het aantal voorstellingen van de scène op muurschilderingen in kerken. In de zestiende eeuw 'krijgt' de zweetband een steeds groter formaat, en 'groeit uit' tot een heuse, vaak meerkLeurige tulband, bijvoorbeeld op het fresco in de Grote Kerk te Breda. Het ziet er in eLk geval 'oosters' genoeg uit.16 ChristoffeL houdt met de rechterhand een staf vast, in feite een knoestige, van zijn takken ontdane boomstam. Aan het uiteinde spLitst hij zich aLs een vork van twee stompjes; uit één daarvan ontspruit een miniatuur-boompje, dat veeL wegheeft van een granaatappeL. Zijn ontbLote rechtervoet zet hij op de oever. De andere voet bevindt zich nog onder het zacht kabbeLende water en Laat een stukje van zijn onderbeen en opgestroopte broek zien. Met de Linkerhand steunt hij op zijn zij, om het kind in evenwicht te houden bij het aan Land gaan. Op het Linker paneeL staat de kLuizenaar met een Lantaarn in de Linkerhand; met de rechter Leunt hij op een stok. Hij is gehuLd in een Lang gewaad met capuchon; op het hoofd draagt hij een strak zittende muts. De Lantaarn moet erop wijzen dat de gebeurtenis in de nacht pLaatsvond, hoeweL de scène bijna steeds aLs bij dag Licht geschied wordt voorgesteLd. De heremiet staat voor een rotsachtige heuveL, waarop zijn hut of ceL is gebouwd. Het is verbeeLd aLs kapeLLetje met torentje of dakruiter, waarin een kLokje hangt. Op het rechterpaneeL staat aLs tegenhanger de Afb. 4: Replica van gevelsteen uit circa 1540, in 1992 aangebracht aan het pand Lievevrouwestraat 8 te Bergen op Zoom. Foto Herman Souer Afb. 5: Gevelbeeld (1914) door de beeldhouwer Piet van Dongen boven de hoofdingang van het Markiezenhof, Steenbergsestraat 8 Foto René en Peter van der Krogt 10

Periodieken

De Waterschans | 2014 | | pagina 10