linkerschouder van de reus, draagt een tot zijn
voeten reikend kapmanteltje, dat op zijn borst
sluit met een broche. Het jongetje maakt met
de ene hand een zegenend gebaar en houdt
met de andere een wereldbol vast, die op zijn
opgetrokken linkerknie rust. De mantel is op
de meeste gekleurde afbeeldingen van purper,
een vorstelijke kleur. Mantel en globe wijzen op
Christus als Schepper, Verlosser en Koning van
de wereld.
De bebaarde ChristoffeL draagt eveneens een
lang overgewaad, dat hem geheel omhult. Bij
kleurafbeeldingen is het oppergewaad rood.
Het wappert soms vrij in de wind. Om zijn
kruLLende haar draagt de heiLige gigant een
hoofd- of zweetband. Het is meestal een strak
om het hoofd zittende witte strook textiel, met
een knoop aan een zijkant of van achteren
vastgemaakt. Vaak steken daar twee Losse,
door de wind wapperende einden uit. Volgens
sommigen zou deze hoofdtooi verwijzen naar
zijn 'barbaarse' of 'heidense' herkomst uit een
ver Land in het Oosten.15 Volgens een andere
uitleg zou de haarband hebben behoord bij de
kledij van een veerman of -knecht. Bijzonder
opvallend is het aantal voorstellingen van
de scène op muurschilderingen in kerken. In
de zestiende eeuw 'krijgt' de zweetband een
steeds groter formaat, en 'groeit uit' tot een
heuse, vaak meerkLeurige tulband, bijvoorbeeld
op het fresco in de Grote Kerk te Breda. Het
ziet er in eLk geval 'oosters' genoeg uit.16
ChristoffeL houdt met de rechterhand een staf
vast, in feite een knoestige, van zijn takken
ontdane boomstam. Aan het uiteinde spLitst hij
zich aLs een vork van twee stompjes; uit één
daarvan ontspruit een miniatuur-boompje,
dat veeL wegheeft van een granaatappeL. Zijn
ontbLote rechtervoet zet hij op de oever. De
andere voet bevindt zich nog onder het zacht
kabbeLende water en Laat een stukje van zijn
onderbeen en opgestroopte broek zien. Met de
Linkerhand steunt hij op zijn zij, om het kind in
evenwicht te houden bij het aan Land gaan.
Op het Linker paneeL staat de kLuizenaar met
een Lantaarn in de Linkerhand; met de rechter
Leunt hij op een stok. Hij is gehuLd in een Lang
gewaad met capuchon; op het hoofd draagt
hij een strak zittende muts. De Lantaarn moet
erop wijzen dat de gebeurtenis in de nacht
pLaatsvond, hoeweL de scène bijna steeds
aLs bij dag Licht geschied wordt voorgesteLd.
De heremiet staat voor een rotsachtige
heuveL, waarop zijn hut of ceL is gebouwd.
Het is verbeeLd aLs kapeLLetje met torentje of
dakruiter, waarin een kLokje hangt.
Op het rechterpaneeL staat aLs tegenhanger de
Afb. 4: Replica van gevelsteen uit circa 1540, in 1992
aangebracht aan het pand Lievevrouwestraat 8 te Bergen op
Zoom. Foto Herman Souer
Afb. 5: Gevelbeeld (1914) door de beeldhouwer Piet van Dongen
boven de hoofdingang van het Markiezenhof, Steenbergsestraat
8 Foto René en Peter van der Krogt
10