hut van ChristoffeL, met op de achtergrond twee heuvels of bergen. Op de top van de rechtse staat een bloeiende boom, als het ware een vergrote versie van de miniatuurboom die uit de staf van de heilige is ontsproten. Ook hieraan was een legende verbonden: Christoffel zou de staf naast zijn hut in de grond hebben geplant, waaruit hij weer als een boom opbloeide. Dat dit ontspruiten volgens de afbeelding in het midden reeds tijdens het overzetten van het Christuskind voorkwam, was kennelijk geen bezwaar bij de middeleeuwse gelovigen, die dergelijke anachronismen zonder meer toeLieten. Andere openbare afbeeldingen In 1986/1987 trof men binnen de toenmalige gemeente Bergen op Zoom één gevelsteen en twee vrijstaande beelden van Christoffel aan. De originele gevelsteen bevond zich aan het pand Lievevrouwestraat nr. 8 en werd op circa 1540 gedateerd. Eerstgenoemd beeldhouwwerk moet zijn aangebracht bij de nieuwbouw van het pand na een vernietigende brand in 1534. Wat wij nu zien is een replica, geplaatst in mei 1992 (afb. 4). De oorspronkelijke steen bevindt zich thans op de begane grond van het pand (restaurant) Beursplein 2-3.17 Beide gevelbeelden zijn modern, namelijk uit 1914 en circa 1945.18 De eerste is te vinden in de nis boven de hoofdingang van het Markiezenhof (Steenbergsestraat 8) (afb. 5). Het beeld is afkomstig uit het atelier van de gebroeders Custers te Roermond. Eén van de medewerkers van die firma was de uit Bergen op Zoom afkomstige beeldhouwer Piet van Dongen.19 Het gevelbeeldje boven een inrijpoort aan het pand Bruinevisstraat 14 werd door genoemde kunstenaar gehouwen uit een brok natuursteen dat in de loop van de tijd sterk verweerd is.20 HERALDISCHE BESCHRIJVING De plaatsing van de schouw in 1522 en de ordeketen van het Gulden Vlies om het schild in het midden van de schouwboezem onder de genoemde driepas tonen aan, dat het wapen A dat van de opdrachtgever Jan III is, die reeds in 1481 in de orde opgenomen werd (afb. 6 en 7). Zijn schild is hier onderverdeeld zoals dat van zijn opvolgers: zijn zoon Antoon, sinds 1533 (afb. 8 en 9), en zijn kleinzoon Jan IV van Glymes, vanaf 1541 markies van Bergen op Zoom. Over de verschillen tussen model A van het Glymeswapen en model B op de zijkant van de schouw volgt hierna een aparte paragraaf. Het wapen wordt aan beide kanten gedragen Afb. 7: Detail van wapenschild A: schild met helm en helmteken; rond het schild de ordeketen van het Gulden Vlies Afb. 6: Detail van de Christoffelschoorsteen: wapenschild A wapen met schildhouders van de familie Glymes-Bergen, nieuw model, gevoerd door Jan III van Glymes. 11 De Waterschans 1 - 2014

Periodieken

De Waterschans | 2014 | | pagina 11