van generaal Cooke, benaderde al binnen enkele
dagen Bizanet over zijn opgeblazen tuinkoepel,
want op 15 maart schreef Legrand, de schrijver
van het verslag van de strijd en 'grand colonel'
der genie en directeur van de fortificaties, een
brief aan de maire. Hierin verzocht hij Vermeulen
de stedelijke schatters opdracht te geven de
opgeblazen tuinkoepel te waarderen, zodat de
waardevermindering kon worden berekend.
Van Kampen werd op zijn wenken bediend. Nog
dezelfde dag vond de schatting plaats en werd er
een proces-verbaal opgemaakt.22 Andere scha-
demeldingen, en die moeten er beslist zijn, ben
ik nog niet op het spoor gekomen.
Napoleon
Het bericht van het aftreden van de keizer
moet ondanks de blokkade ook Bizanet hebben
bereikt. Hij of een staflid zal zich hebben gerea
liseerd dat er op ettelijke plaatsen in de stad nog
afbeeldingen met de symbolen van Napoleon
hingen. Het gaf na zijn aftreden natuurlijk geen
pas die te laten hangen. Op 24 april schreef de
sous-préfet op bevel van Bizanet aan de maire
dat deze per direct in de stad alle 'enseignes,
emblemes et signes qui rappellent le souvenir du
Gouvernement du souverin qui a abdiqué' moest
laten verwijderen (uithangborden, symbolen en
tekens die herinneren aan de regering van de
afgetreden vorst). De naam Napoleon werd in
deze zinsnede handig ontweken.23
Arc de Triomphe
Voor het Franse garnizoen liep de Engelse
verrassingsaanval uit op een triomfale over
winning. De Fransen waren er zo trots op dat
zij op de Arc de Triomphe (start bouw in 1806
en voltooid in1832) naast de andere plaatsen
waar in de Napoleontische oorlogen overwin
ningen waren behaald, ook Berg-op-Zoom lieten
beitelen. De Franse gouverneur Bizanet werd,
naast 558 andere Franse generaals, eveneens
vermeld.
PUBLICATIE DIT NAJAAR
Dit artikel is een voorstudie. Dit najaar verschijnt
bij boekhandel Quist het volledige verhaal.24
Noten
1 Nu Sint-Gertrudiskerk
2 Het Markiezenhof, Stedelijke archieven van Bergen op Zoom
uit de Franse Tijd (in het vervolg AFT), 7.19
3 Idem
4 idem
5 Terrein net buiten de vestingwerken dat vrij werd gehouden
van opstallen, bomen en struiken
6 AFT, 9.8
7 Idem 47, blz. 37
8 Een eg die met de punten naar boven plat op de ondergrond
geplaatst werd.
9 AFT, 6.4.10b
10 idem
11 Brabants Historisch Informatiecentrum, Den Bosch (BHIC),
toegang 16, 1517
12 AFT, 14.12e
13 Legrand, genieofficier, was tijdens de blokkade verantwoor
delijk voor de vestingwerken.
14 Een keermuur tussen in dit geval een natte en een droge
gracht.
15 vervallen
16 De Waterschans, jrg. 1997, nr. 4, pag. 148
17 H.Maronier, De Gids of de verrassing van Bergen op Zoom in
Maart 1814, Rotterdam 1836, (in het vervolg Maronier), blz. 87
18 LeGrand, Relation de la surprise de Berg-op-Zoom le 8 et le 9
mars 1814, Paris 1816, blz. 123-124
19 AFT, 14.15
20 Maronier, blz. 140 t/m 167
21 Het Markiezenhof, Archief Gemeentebestuur van Bergen op
Zoom van 1814-1925, 3859
22 AFT, 14.23
23 AFT, 14.12e
24 De literatuurstudie en vooral het archiefonderzoek naar
het half jaar tussen december 1813 en juni 1814 leverden
een schat aan boeiende gegevens op. Te veel voor een
artikel als dit. Het ligt in de bedoeling dat boekhandel
Quist in het komend najaar het volledige verhaal publi
ceert. Onderwerpen als bijvoorbeeld het plunderen van het
platteland, het opdrijven van de prijzen, gedoe met wissel
koersen en met vals geld, diefstal en heling, een greep
in de kassen van belastingontvangers en een dreigende
bijltjesdag na het vertrek van Bizanet en Perre komen
daarin aan de orde. Maar ook het verslag van de Engelsman
Thomas Jackson, die als jonge sergeant deelnam aan de
strijd en daarin zijn - zeker voor ons - schokkende erva
ringen vertelt.
47
De Waterschans 1 - 2014