r
V
V
r
i J
i
7S
'Christus-drager' betekent. Hij stierf als
martelaar in de regio Lycië (thans Zuid-Turkije).
Een bundeling van zijn levensverhalen is
opgenomen in het verzamelwerk Legenda
Aurea (Gouden Legende), in de dertiende
eeuw samengesteld door Jacopo de Voragine,
Italiaans theoloog en aartsbisschop van Genua.
Overal in middeleeuws Europa riepen gelovigen
Christoffel aan als één van de zogenaamde
Noodhelpers. Wie op reis ging zou, als hij had
opgekeken naar diens afbeelding, niet kunnen
sterven zonder van de laatste sacramenten
voorzien te zijn. Vandaar dat de heilige gold als
beschermer tegen een onverwachte of plotse
linge dood. Niemand minder dan Erasmus van
Rotterdam spotte in zijn Lof der zotheid met dit
aspect van diens verering.
Hetgeen van Christoffel bekend is, berust
uitsluitend op legenden. Het is dus niet zeker
of hij werkelijk heeft bestaan. Dit zal de
reden zijn dat Christoffel niet meer voorkomt
in de algemene heiligenkalender, door een
besluit van het Tweede Vaticaans Concilie in
1969 vastgesteld als bijlage bij een regeling
voor de liturgie in de rooms-katholieke kerk
(het zogenaamd Romeins Missaal). Toch nam
het Vaticaan hem weer op in het Romeinse
Martyrologium (boek van heilige martelaren) dat
in 2001 verscheen (de Nederlandse vertaling in
2008). Hiermee was de cirkel weer rond. Zijn
jaarlijkse herdenking vindt op 25 juli plaats.12
Ook blijft men hem beschouwen als patroon
van alle weggebruikers, en in het bijzonder van
automobilisten, organisatoren van reisgezel
schappen en van alle anderen, die op of aan de
weg hun kost verdienen. Massale zegeningen
van auto's vinden ook in Noord-Brabant nog
eenmaal per jaar plaats.13
Uitbeelding
De legende is later met meer bijzonderheden
opgesmukt, wat zijn neerslag vond in de icono
grafie van de heilige. De afbeeldingen van de
heilige worden onderscheiden in vier verschil
lende types: van de hondskoppige, van de
strijder, van de martelaar en van de Christus
drager. Op de Christoffelschouw te Bergen op
Zoom zien wij Christoffel als Christusdrager.14
Het moment is in beeld gebracht, waarop de
kolossale man aan land gaat, het gewicht van
het zegenende kind op zijn schouder bemerkt,
en verbaasd omkijkt. Het Christuskind, op de
KI UI7T
NMH
LEGENDE
VAN
CHRISTOFFEL
HUI VAN
CMHSTOF
FÉL
f\
y
K
i
Afb. 3: Schematische afbeelding van de Christoffeischouw, waarop aangegeven de plaats van de in dit artikel besproken wapenschilden.
De Waterschans 1 - 2014
