Mechelen vieL diezelfde dag al. Geruststellende
berichten in de kranten, ook na de val van de
eerste delen van de fortenlinie, zorgden voor
het blijvend geloof in de veiligheid van de stad
Antwerpen, waar al veel vluchtelingen hun
toevlucht hadden gezocht. Direct werden er
geheime plannen gemaakt voor de verplaatsing
van het Koninklijk Huis en de regering naar
Oostende, verder weg van de hevige en niet
aflatende bombardementen in de omgeving. Het
ging nu snel en op 6 oktober stonden de Duitse
troepen op minder dan een dagmars van het
centrum van Antwerpen. De militaire gouverneur
berichtte het stadsbestuur dat de stad binnen
schootsbereik lag. Het Duitse leger beschikte
over een kaart waarop de Antwerpse monumen
ten waren aangegeven en Antwerpen hoopte
daarom voor de bombardementen gespaard te
blijven. Het Belgische leger en de gearriveerde
Engelse troepen vertrokken over de inmiddels
aangelegde vlotbrug over de Schelde. Koning
Albert verzocht de bevelhebber van de vesting
troepen alles te doen om de stad te verdedigen
en ook het stadsbestuur werd opgedragen de
belangen van de stad veilig te stellen. Toen
vertrok de koning om pas in de herfst van
1918 terug te keren. Nu kon het stadsbestuur
de bevolking niet langer geruststellen en de
berichten over het aanstaande bombardement
en raadgevingen over vluchtmogelijkheden ver
oorzaakten een chaos. Men vluchtte per spoor,
schip, kar of lopend; huizen werden gebar
ricadeerd en men zocht zijn toevlucht in kerk
of kelder. Bergen op Zoom werd overspoeld
door 60.000 tot 70.000 vluchtelingen op de
eigen bevolking van ongeveer 16.500 en sloot
noodgedwongen de toegang tot de stad. Ook
Roosendaal, Oudenbosch en Oud-Gastel kregen
te maken met talloze vluchtelingen.
Het bombardement brak los op 8 oktober en op
meer dan 20 plaatsen in de stad brak brand uit.
Meer dan 1400 huizen raakten beschadigd of
werden vernietigd. De naderende Duitse troe
pen merkten dat er geen tegenstand meer werd
geboden en Von Beseler ontving een delegatie
van het stadsbestuur, maar wilde uitsluitend
onderhandelen met het - niet meer aanwezige-
militaire gezag. "Eine solche Festung und kein
General" 2 verzuchtte hij. Uiteindelijk kwam er
een overeenkomst tot stand en op 9 oktober
Afb 4.: De schipbrug over de Schelde lag er tot de nacht vóór 9 oktober. Toen het leger de linkeroever had bereikt, achtte men de brug
niet langer nodig. Burgers konden daardoor alleen nog noordwaarts vluchten.
De Waterschans 2 - 2014
56
