over personen of zendpLaatsen heeft hij niet
gegeven10.
Sjef Adriaansen wordt in de vroege ochtend van
5 september 1944, Dolle Dinsdag, samen met
kapelaan Alfred Verhaegen, zijn organizer Harm
Steen en nog 57 anderen op de lunet bij Kamp
Vught gefusilleerd. Dat is op de dag dat het kamp
door de Duitse bezetter is ontruimd en alle ge
vangenen naar andere kampen in Duitsland zijn
overgebracht. Het Sterbebuch van Kamp Vught
is na de oorlog aangetroffen in Bergen-BeLsen,
zodat de datum van overlijden bekend is. Op
het bevrijdingsmonument in Woensdrecht, de
geboorteplaats van Sjef Adriaansen, is die niet
correct vermeld en ook later niet gecorrigeerd.
Bevrijding
Na de bevrijding van het zuiden van Nederland
blijft Herman Leus boven de rivieren actief als
operator in een van de zendgroepen van Bureau
Inlichtingen. Door toeval is hij in Duitse handen
gevallen als deze bij ErmeLo op zoek zijn naar
onderduikers. Herman is op 8 maart 1945 met
een groep anderen nabij Woeste Hoeve gefu
silleerd als represaille voor de aanslag korte tijd
eerder op de Duitse generaal Rauter. Hij ligt be
graven op het EreveLd bij Loenen en zijn naam is
met ere genoemd op de plaquette op de Parade
plaats achter de Gertrudiskerk in Bergen op Zoom.
Jac van Loon zet, ook na de bevrijding van Noord
Brabant, zijn werk voort. Voor zijn gevaarlijke
taak als geheim agent heeft hij achteraf geen
waardering gekregen. Mede door toedoen van
Ausems is hij eind 1944 gevankelijk naar Londen
overgebracht. Hem is vooral eigengereid en risico
vol gedrag verweten, zonder dat er een onder
zoek is gedaan. Hij wordt gedegradeerd tot
korporaal, zijn rang van de oorlogsdagen in 1940.
Een latere evaluatie heeft duidelijk gemaakt dat
een aantal verwijten aan zijn adres niet juist is
geweest en dat hem daardoor onrecht is aange
daan11. Het is nimmer hersteld. Jac van Loon is
in april 2012 in Bergen op Zoom overleden, 93
jaar oud.
Noten
H.LFUS
1 Haar databastand bevat gegevens van 1706 Nederlanders, 1658
mannen en 48 vrouwen. Dessing, A.: Tulpen voor Wilhelmina,
Bert Bakker, Amsterdam, 2004, pag. 23.
2 Roos Hoebens komt in een recent onderzoek tot de conclusie
dat het aantal aanzienlijk hoger moet zijn. Zij komt op een
to-taaL van ruim 1900: Hoebens, R.: De wapenkeuze van Enge
landvaarders, Mars Historia, jaargang 2014, nummer 3, pag. 17.
3 Staat van Inlichtingen omtrent uit Nederland overgekomen
personen, Londen, 24 juni 1943, Algemeen Rijksarchief, dossier
inv nr. 13085.
4 Staat van Inlichtingen omtrent uit Nederland overgekomen
personen, Londen, 23 juni 1943, Algemeen Rijksarchief, dossier
inv. nr. 13085.
5 Job van Niftrik is mededirecteur van de Van Niftrik, een fabriek
in Putte die kunststofproducten vervaardigt.
6 Da mag em niet hinderen, Dagboeken van Herman Leus,
1942 -1944, getranscribeerd door Wim Adriaansen, 2012. De
oorspronkelijke boekjes bevinden zich in het archief van het
EreveLd Loenen.
7 Loon, J.E. van: In mijn hoofd gegrift, Memoires, 2000, opgetekend
door M.C. van Loon-ELfering, privé-uitgave, 2000, in lente 2012
in licht herziene vorm herdrukt.
8 Voor een uitgebreide beschrijving zie mijn Sjef Adriaansen,
Pelgrim naar Engeland, Foxy Design, ZaLtbommeL. 2014.
9 Dijksman, R.: Als ik ooit nog thuis kom, De oorlogsdagboeken van
Wim Kuijpers, Mooi Limburgs Boekenfonds, Sittard, 2010.
10 Met die ondervragingen was Otto Haubrock van de Duitse
Sicherheitsdienst belast. In gevangenschap na de oorlog heeft
hij verslag gedaan van zijn activiteiten. Haubrock, O.: Uebersicht
betr. Sachbearbeitung und Verbleib von Gefangenen (Nationaal
Archief dossier BRC 1766/49, CABR Inv. nr. 407) en later ook
voor de parlementaire Enquêtecommissie 1940-1945.
11 Zie in dat verband Loon - ELfering M.E. van Adriaansen W. en
Visser F., De bezetter bespied, De Nederlandse Geheime Inlichtin
gendienst in de Tweede Wereldoorlog, Thieme, Zutphen, 1983.
Afb. 6: Graf Herman Leus op Ereveld Loenen. (Collectie Wim
Adriaansen)
De Waterschans 3 - 2014 110
BRONZEN 1 ttVW
SFRfiT-TIT. t DtT ItlNbFM
