G899
G898
G900
G900a
G900b
Schoolstraat 1, Schoolstraat 3/5 en School
straat 7/9). Ze stonden naast elkaar onder één
dak. De kadastrale inmeting van 1825 is de
vroegste weergave van deze situatie.
In 1841 werd het complex openbaar verkocht
door de weduwe en kinderen van de reeds over
leden eigenaar Cornelis Clarijs, wagenmaker17.
Het bezit raakte toen verdeeld omdat de gebou
wen in handen van verschillende kopers kwamen.
Het hoekpand werd door niemand overgenomen
en bleef tot 1899 in bezit bij een dochter van
Cornelis Clarijs. Het kleinere pand G898, voor
heen de 'Kleine Sint Joris', ging in andere handen
over. Het had een gemeenschappelijke zolder
met de 'Grote Sint Joris' (G899), zodat er bij
de verkoop een tussenmuur in moest worden
gemetseld. Op het achtererf lag een grote beer
put, die eigenlijk bij het hoekpand hoorde. Dat
was ongetwijfeld het eerder vermelde 'gemeen
secreet'. De formulering van 1731 werd bijna
letterlijk herhaald.
De Tojobar
Het hoekpand kreeg in de loop van de negen
tiende eeuw, vanaf welk jaar is onbekend, een
nieuwe functie als koffiehuis, of kortweg café.
Het had verschillende huurders en uitbaters. Op
het einde van de negentiende eeuw (na 1890)
moet er een ingrijpende verbouwing hebben
plaatsgevonden waardoor het pand de voor die
tijd kenmerkende afgeschuinde hoek en gevel
afwerking kreeg. Van deze bouwwerkzaamhe
den zijn echter geen vergunningen bekend18.
De oude pakhuizen in de Schoolstraat werden
afgebroken en vervangen door de huidige wo
ningen Schoolstraat 1 tot en met 9.
In 1908 werd Johannes Petrus van Raaij, letter
zetter en koffiehuishouder, eigenaar19.
Afb. 9: Sint Joris en de huisjes in de Schoolstraat in de
negentiende eeuw, op basis van de oudste kadastrale kaart.
1=kelder uit de achttiende eeuw
2=uitbreiding van de kelder in 1945
3=het gemeen secreet, ofwel de gezamenlijke beerput
153
Afb. 10: Het hoekpand in de jaren '70 toen de Tojobar er
gevestigd was.
De Waterschans 4 - 2014
