In 1 922 kocht hij ook het buurpand, voorheen
de 'Kleine Sint Joris'. Hij liet de begane grond
muur gedeeltelijk doorbreken zodat één groot
café ontstond. De 'Sint Joris' was nu weer
compleet. Aan de achterzijde werd een zaaltje
aangebouwd. Volgens de bouwtekening grensde
het café in de Schoolstraat aan het voormalige
pand Schoolstraat 1. Dit pandje was inmiddels
van pakhuis in woonhuis veranderd20.
In 1942 werd de weduwe van Johannes van Raaij,
Cornelia de Jong, uitbaatster. Het café heette
toen 'de Pul', in de volksmond ook wel 'bij Kee
van Raaij' genoemd21.
In 1957 volgde weer een grote inwendige ver
bouwing De hele begane grond van de voor
malige twee panden werd toen zaal-café en
daarachter, op het voormalige achtererf van de
'Kleine Sint Joris', werden keukens en toiletten
gebouwd.
In 1963 nam Johannes van Wamel het café over.
Hij veranderde de naam in de 'Tojobar', naar de
uitbaters To en Jo van Wamel. Het laatste stukje
open tuin werd volgebouwd om de zalencapa-
citeit nog verder te vergroten. Het café was po
pulair in Bergen op Zoom. De soldaten die in de
stad gelegerd waren, kregen het advies om er
niet te komen omdat het een slechte naam zou
hebben. Dat had het tegenovergestelde effect
en daarom werd het een drukbezochte plek voor
ontspanning22.
In de jaren '80 van de twintigste eeuw kreeg
de Tojobar een nieuwe eigenaar. Het werd toen
discotheek 'Vips'. Na de aankoop van het buur
pand Schoolstraat 1 kon de discotheek vergroot
worden. Daarbij moesten nieuwe draagbalken
en kolommen worden geplaatst, die zowel de
archeologische als de bouwhistorische sporen
behoorlijk schade toebrachten. 'Vips' sloot rond
2000 haar deuren, waarna het uitgeleefde pand
snel verkrotte.
Noten
1 Dit artikel is een samenvatting van het officiële opgravingsrap
port: Vermunt, M.J.A., en H.L.A. van der Kallen, Archeologisch
onderzoek huis 'Sint Joris', Huijbergsestraat 2-4. Archeologische
rapporten gemeente Bergen op Zoom 28 (Bergen op Zoom 2013).
2 W.A van Ham, Historische Stedenatlas van Nederland. Afleve
ring 7: Bergen op Zoom (Delft 2003).
5 SA 5041 f.127v
6 SA 5041 f.292v en SA 5046 f.96v.
7 Vermunt, M.J.A., R.A.J. Niemeijer, C. van Pruisen en H.L.A. van
der Kallen, Archeologisch onderzoek 'Parade'. Een Romeinse
offerplaats onder de middeleeuwse stad. Archeologische Rap
porten gemeente Bergen op Zoom 15 (Bergen op Zoom 2009).
8 SA 5060 f.22v
9 SA 5061 f.201.
10 Legger van de huizen 1650-1725; de verkoopakte van 1652 is
verloren gegaan.
11 SA 5078 f.215.
12 SA5079 f.228v en 231v
13 Mosselveld, J.H. van, en W.A van Ham, Tekeningen van Bergen
op Zoom (Bergen op Zoom 1973), p.57.
14 SA 5092 ongef. 19 nov.
15 SA 5093 ongef. 20 jun.
16 Not.Arch. 50, 1097, 4 sep.
17 Not.Arch. 50, 1265, 30 apr.
18 Op de kadastrale kaart van 1911, bijgehouden tot 1925 (KM27),
zijn de veranderingen al ingetekend.
19 Not.Arch. 50, 1455, 24 apr.
20 Bouwvergunning 677-1922.
21 Franken, H. De drankwet van Bergen op Zoom 1881-1970 (Mar
kiezenhof Bergen op Zoom, zonder jaar), p.108.
22 http://www. 11vbdbat.nl/verhalen/wiez-oost.html
3 Stadsarchief Bergen op Zoom (SA) 5040 f.21.
4 SA 5040 f.140.
De Waterschans 4 - 2014
154
