waren bij de Vrede van Münster. Nog negen an
dere naar aanleiding van 24 oktober 1648 en bij
gebeurtenissen eerder dat jaar nog een stuk of
twaalf. Deze nieuwe informatie riep weer ande
re vragen op, zodat ik verder ging met zoeken.
De Westfaalse Vrede
Voor een goed begrip lijkt het zinnig om enige
woorden te wijden aan de historische context.
Wat wij de Vrede van Münster noemen, heet in
het buitenland de Westfaalse Vrede. Want be
halve in Münster vonden de onderhandelingen
ook plaats in het nabijgelegen Osnabrück. Deze
vrede betekende niet alleen het einde van de
Tachtigjarige Oorlog, maar ook van de Dertig
jarige OorLog, die vanaf 1618 in grote deLen van
Duitsland had gewoed.6
Zodoende werd in 1648 niet alleen de strijd af
gesLoten tussen de NederLandse RepubLiek en
Spanje, maar ook die tussen de protestantse
en de katholieke Duitse vorsten, tussen de ko
ningen van Zweden, Denemarken en Frankrijk
enerzijds en de keizer anderzijds, tussen de
Wittelsbachers van Beieren en de Wittelsba-
chers in de Paltz. De Dertigjarige Oorlog was
een buitengewoon gecompliceerde zaak. Het
betrof een groot aantal interne Duitse conflic
ten, waar allerlei belangen door elkaar heen
liepen en waar de zojuist genoemde buiten
landse vorsten zich ook mee hadden bemoeid.
Het was een soort voorloper van de Eerste We
reldoorlog die met grote wreedheid Duitsland
had geteisterd en die eindeloos leek te duren.
In 1648 heerste er onder de bevolking dan ook
grote vreugde dat de strijd eindelijk afgelopen
was.
Meerdere verdragen
Vanwege het groot aantal belangen en die vele
verschillende partijen, is het begrijpelijk dat
de Westfaalse Vrede in feite bestond uit meer
dere verdragen en overeenkomsten, en tevens
dat deze niet alle op hetzelfde moment werden
afgesloten. Zo was de vrede tussen de Neder
landse Republiek en Spanje al op 15 mei in de
Raadszaal van het stadhuis van Münster offici
eel bekrachtigd, zoals in het schilderij van Ter
Borch is weergegeven. Later dat jaar kwam er
een eind aan de onderhandelingen tussen het
koninkrijk Zweden en de keizer, in Osnabrück;
en tussen Frankrijk en de keizer, opnieuw in
Münster.
De vrede tussen deze partijen werd op dezelfde
dag officieel uitgeroepen, en dat was op 24 ok
tober 1648. Zodoende is het begrijpelijk waarom
er in 1648 zoveel verschillende gedenkpennin
gen zijn geslagen, en waarom op verschillende
momenten. Overigens werd het gebeuren op
24 oktober tevens beschouwd als de officiële
afsluiting. Het onderhandelingsproces had in
totaal zes jaar geduurd. Om 21.00 uur 's avonds
luidden in Münster alle kerkklokken en werden
70 saluutschoten afgegeven door de kanonnen
op de stadswallen.
Pax optima rerum
Laten we met deze kennis opnieuw naar de
penning kijken en proberen de voorstelling te
interpreteren.
3*4 N tl E lt LtNDSCHt
ui)!.
TVIICtJrtf D£J* AREND £N HET NQQXÜg,
firfr fi
TVïsentN M£r fiF.itr.fhK roomsciie rtk ln nrr
1KONINGtiit: rjN ztrrufit; f
CFJl OOriflr fi JFfïllONnïED fjt OSNAMRVCCR
/.v irESTfJALK*
fN T F RLE Dl JAAR i6+3.
VI. Vbmm i fiiJ Marftf hrft Httf, W ik VMtljJ* *?n
- iir-.nlfT bnlutÉ ii K-i r u.ii t im»*",. tJE?
- 1 nhiirn Vtmk hlwlfe N«*ii dwic {rj ^-,-i/jJr fjrruk 4 ijx»ït kn pJatSce t» «ka mu**
•*«h 4L I'mrkn
iHl
Afb 3: Pagina 324 in Van Loon, deel II.
De Waterschans 4 - 2014
168
