dit het begin van een nieuwe bewoningsperiode.
Maar of de haardplaat die nu in de Burgemees
terskamer staat toen al naar Bergen is gekomen,
is niet duidelijk. Onze variant is gedateerd tus
sen 1650 en 1670. Het is een 'Bergse' plaat, in
zoverre dat hij lange tijd in een schouw in een huis
in Bergen op Zoom ingemetseld is geweest. De
haardplaat werd aangetroffen in het pand Rij
kebuurtstraat 22 en is door de eigenaar, P.R.E.
Benjert, in 1990 geschonken aan het museum.
De boodschap van de plaat is nog steeds ac
tueel. Vrede zou de norm moeten zijn, iets
vanzelfsprekends, de gewoonste zaak van de
wereld. Maar dat is het niet, helaas.
Pax optima rerum, vrede is nog steeds het hoog
ste goed.
N0ten 7 Van Loon, pag. 325.
Mauritshuis, Gerard Ter Borch, Zwolle 1617 - Deventer 1681.
Portretten van individuele leden van de gezantschappen: cat.
nos. 8 t/m 14; de gezamenlijke eedaflegging op de vredesover
eenkomst: cat. no. 15.
3 Idem, pag. 84.
4 Gerard van Loon, Beschryving der Nederlandsche Historipen-
ningen etc., I-IV, 's-Gravenhage 1723-1731. Hieronder als: Van
Loon.
5 Van Loon, II, pag. 324.
6 Over de Dertigjarige Oorlog en de Vrede van Münster /de
Westfaalse Vrede bestaat een grote hoeveelheid recente lite
ratuur. Voor dit artikel heb ik voornamelijk gebruik gemaakt
van: catalogus tentoonstelling Münster-Osnabrück 1998-1999,
Westfalisches Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte
(Münster) /Kulturgeschichtliches Museum en Kunsthalle Do-
minikanerkirche (Osnabrück), 1648, War and Peace in Europe.
Hieronder als: Münster.
8 Münster, pp. 226-230.
1 Een informatieve website over afferfei aspecten van histori
sche haardplaten is: www.brascamp.com/haardplaten
9 Münster, pp. 197-198 en pp. 227-228
Afb 8: De haardplaat in
de Friedenssaal in het
stadhuis van Münster.
