sprake kwamen. Mijn herinnering was alleen:
hoe eenvoudig, nederig en niet op de voorgrond
tredend Löb zich hield"4.
Lutz verlooft zich met een in Naarden op 15
februari 1879 geboren Joodse vrouw, Jansje
(Jenny) van Gelder, dochter van een koosjere
slager en slachter. In tegenstelling tot Lutz is
zij pittig, talentvol en extrovert. Enige dagen
voor hun huwelijk in 1907 gaan beiden tot het
rooms-katholieke geloof over door zich te laten
dopen. Op advies van de pastoor die hen doopt,
houden zij hun overgang geheim voor hun
familie. Zij worden cryptokatholieken.
Het huwelijk
Het burgerlijk huwelijk van Lutz en Jenny vindt
plaats in Naarden op 31 oktober 1907. De ouders
van Lutz zijn niet aanwezig, maar zij hebben wel
hun toestemming voor het huwelijk gegeven.
Er zijn verschillende familieleden van Jenny
aanwezig. De huwelijksakte wordt mede onder
tekend door Marcus Haalman, voorzanger van
de Joodse Gemeente in Naarden. Onmiddellijk
na de burgerlijke huwelijksvoltrekking vertrek
ken Lutz en Jenny naar Den Haag, waar nog
diezelfde dag tegen de avond hun huwelijk
kerkelijk wordt ingezegend in de kloosterkerk
van de jezuïeten. Jenny is dan al in verwachting
van haar eerste kind.
Jenny
Enige jaren voor haar dood schrijft Jenny: "Zo
leerde ik mijn aanstaande man kennen en na
een poos verloofden we ons. Het was mijn ver
loofde die mij aanraadde iets over godsdienst
te gaan lezen. Hij vertelde me onder andere
dat hij meer over het katholicisme wilde weten
en dat hij er veel voor voelde. Ik moet eerlijk
bekennen dat deze mededeling me erg deed
schrikken. Het lokte me absoluut niet aan een
andere godsdienst aan te nemen en door het
spreken van mijn aanstaande man over het
katholieke geloof kwam er een grote angst in
mij op.
Ondanks mijn tegenzin las ik toch wat mijn man
me aanried, maar ik deed het in hoofdzaak om
dat de man die ik liefhad, het ook deed. En later
liet ik me bij een bekende pater onderrichten
in het rooms-katholieke geloof. Ik leerde God
kennen en ik begon in te zien dat het katholieke
geloof het ware was. Ik voelde echter ontzettend
de grote stap die ik zetten zou wanneer ik me
liet dopen: het verlaten van mijn familie die me
zo dierbaar was en mijn vele lieve Joodse
vrienden en kennissen, die, dat wist ik zeker,
me niet meer als één der hunnen zouden willen
kennen. We werden enkele dagen voor ons
huwelijk in alle stilte gedoopt. Die dag was een
dag van geluk die ik nooit zal vergeten. We
trouwden en ook dit ging in alle stilte. Op raad
van de geestelijke die ons opleidde, leefden we
beiden als cryptokatholieken en dat vond ik wel
goed, ik was nogal voor het gemakkelijke en we
gingen dus alleen naar de kerk als het noodza
kelijk was en daarbij volkomen veilig".5
De kinderen
Hoewel zowel Lutz als Jenny overtuigd rooms-
katholiek zijn, hebben zij nooit hun Joodse
oorsprong verloochend. Hun twee oudste zonen
laten ze besnijden en dopen. Het echtpaar krijgt
acht kinderen, waarvan er vijf op Sumatra
geboren worden:
1)
Lina
Rijswijk
03-03-1908
2)
George
Hoensbroek
25-09-1909
3)
Robert
Den Haag
15-10-1910
4)
Louise
Sawah Loento
22-10-1911
5)
Dorothea
Sawah Loento
22-10-1911
6)
Ernst
Sawah Loento
29-10-1913
7)
Hans
Sawah Loento
11-10-1916
8)
Paula
Sawah Loento
23-12-1918
In 1911 verhuist het gezin naar het toenmalige
Nederlands-Indië, waar Lutz als mijnbouw-
kundig ingenieur in Sawah Loento op Sumatra
werkt. Om naar de koloniën te worden uitge
zonden moet men de Nederlandse nationaliteit
bezitten en op 29 mei 1910 wisselt Lutz dien
tengevolge de Duitse nationaliteit in voor de
Nederlandse. Op Sumatra kunnen Lutz en Jenny
openlijk kerkdiensten bezoeken, maar tot hun
verdriet is er daar geen bloeiend katholiek
leven zoals in Nederland. In 1920 gaat het gezin
terug naar Nederland en vestigt zich in Den
Haag, waar ze zich veroorloven net zo te leven
als ze dat in de tropen gewend waren. Dit leidt
tot grote geldzorgen. In 1921 gaat Lutz alleen
naar Spitsbergen om zich daar bezig te houden
met de steenkoolwinning om op deze wijze in
de geldnood van het gezin te kunnen voorzien.
Het project loopt echter stuk en Lutz voegt zich
weer bij zijn gezin in Den Haag.
De Waterschans 1 - 2015
24
