Cornells Ascanius V heeft in 1775 voor zijn
woonhuis te Haarlem, genaamd De Wenteltrap
(Zijlstraat 70-72), behangselschilderingen laten
maken door Hendrik Meijer (1744-1793). De
Wenteltrap werd, nadat het in de periode 1839
1890 had dienstgedaan als gerecht, in 1892 af
gebroken, waarna de negen behangsels, onder
beheer van de Rijksdienst van Beeldende Kunst,
in 1912 zijn herplaatst in het Overijssels Provin
ciaal Museum te Zwolle. Acht van deze negen
behangsels bevinden zich sinds 1978 in Bergen
op Zoom, als nagelvaste interieuronderdelen
in de in Lodewijk XVI-stijl gerestaureerde Au-
gustakamer van museum Het Markiezenhof. De
schildering die niet werd ondergebracht in Het
Markiezenhof, werd opgeslagen in het depot van
het Rijksmuseum Twenthe te Enschede, maar
alle zijn eigendom van het Instituut Collectie Ne
derland.39
Meer hierover in het volgende artikel van Jan
Peeters.
Noten:
1 Een in een landschap gesitueerd zijaanzicht van een stad, over
het algemeen gedetailleerd en topografisch.
2 Volgens Van der Aa overleed Maria op 19 juli 1744, binnen vijf
maanden na haar echtgenoot. Volgens Blok en Molhuysen zou
zij drie maanden voor haar echtgenoot zijn overleden. A.J. van
der Aa, Biographisch Woordenboek der Nederlanden, deel 17,
tweede stuk (Haarlem 1874) 695; PJ. Blok en PC. Molhuysen,
Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek, deel 7 (Leiden
1844) 1 199.
3 E. Bénézit, Dictionnaire critique et documentaire des Peintres,
Sculpteurs, Dessinateurs et Graveurs de tous les temps et de tous
les pays par un groupe d'écrivains spécialistes francais et étran-
gers, band 3 (Parijs 1976) 420; RKD, Hofstede de Grootfiches nr.
1 1 10699; RKD Artists, Frans Decker, http://rkd.nl/explore/ar-
tists/21289, januari 2015; U. Thieme en F. Becker, Allgemeines
Lexikon der bildenen Künstler von der Antike bis zur Gegenwart,
band 8 (Leipzig 1992) 521-522.
4 J. van Gool, De nieuwe Schouburg der Nederlantsche Schilders en
Schilderessen, deel 2 ('s-Gravenhage 1750-1751) 49.
5 RKD, IB-nr. 00025041, http://rkd.nl/explore/images/180180,
RKD, Beelddocumentatie afb.-nr. 0000010630, http://rkd.nl/
explore/images/5101april 2015; RKD, IB-nr. 00025040, http://
rkd.nl/explore/images/180181; RKD, Beelddocumentatie afb.-
nr. 0000010631, http://rkd.nl/explore/images/5102, april 2015.
Beide bevonden zich in september 1964 in de Hoge Zaal aldaar.
F.G.L.O van Kretschmar, 'Lijst der Portretten op Kasteel Sypes
teyn te Loosdrecht', Loosdrecht 1964; F.G.L.O van Kretschmar,
'De portretten op het kasteel Sypesteyn te Loosdrecht', in: Jaar
boek van het Centraal Bureau voor Genealogie 23 (1969) 125-126.
6 RKD, ibidem, geraadpleegd 4-2015.
7 J.B. Rietstap, Armorial Général, band 1, tweede editie (Gouda
1828-1891) 875.
8 Schildveld in oudere versies goud; in latere versies rood.
9 Rietstap, Armorial Général, 19, 94, 875. Dank aan Willem van
Ham en Jan Peeters.
Catharina de Vos voerde ook het wapen De Bacquere. Noord
Hollands Archief, toegang 1614, Familie Van Sypesteyn te Haar
lem, inv nr. 1190.
10 RKD, opera citatum (zie noot 5), april 2015.
11 Van Kretschmar, De portretten, 126.
12 Stamvader van deze Haarlemse tak is Johan Maartensz van
Sypesteyn. Van der Aa, Biographisch Woordenboek, 694-695;
Blok en Molhuysen, Nieuw Nederlandsch biografisch woor
denboek, 1 198-1 199; Kasteel-Museum Sypesteyn, http://www.
sypesteyn.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=81
&Itemid=67, december 2014; Kasteel-Museum Sypesteyn, http://
www.sypesteyn.nl/verdiep/de-familie-van-sypesteyn/voorname-
familie,
april 2015.
13 Van der Aa, Biographisch Woordenboek, 695; Kasteel-Museum
Sypesteyn, http://www.sypesteyn.nl/index.php?option=com_cont
ent&view=article&id=81&Itemid=67, december 2014.
14 Van der Aa, Biographisch Woordenboek, 695; Blok en Molhuysen,
Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek, 1199. Zie ook A.
van der Goes, "Langs paden daar men lauren stroyt." De politieke,
financiële en maatschappelijke carrière van een Haarlems regent
in de eerste helft van de 18de eeuw, Mr. Cornelis Ascanius IV van
Sypesteyn (1694-1744) (Amsterdam 1989) 50-64 (doctoraalscrip
tie Universiteit van Amsterdam).
15 Van Kretschmar, De portretten, 126.
16 W.C.M. Wüstefeld, 'Boeken, brieven, charters en manuscripten.
De verzameling Van Sypesteyn', in: Jaarboek voor Nederlandse
boekgeschiedenis 13 (2006) 36.
Ook schilderde Frans Decker Cornelis Ascanius IV in De re
genten van het Groot Proveniershuis, 1737. Frans Halsmuseum,
Haarlem, inv. nr. OSI-63. Van Kretschmar, De portretten, 127;
RKD, IB-nr. 00052395, http://rkd.nl/explore/images/128216,
januari 2015. Zie ook Frans Halsmuseum, Haarlem, inv. nr.
71; Van Kretschmar, Lijst der Portretten; RKD, Hofstede de
Grootfiches: nr. 1 1 10700; RKD, IB-nr. 0000047157, http://rkd.
nl/explore/images/22219, januari 2015; RKD, IB-nr. 00025042,
januari 2015.
17 Van der Aa, Biographisch Woordenboek, 695; Kasteel-Museum
Sypesteyn, http://www.sypesteyn.nl/index.php?option=com_co
ntent&view=article&id=81&Itemid=67, december 2014; RKD,
IB-nr. 00025040, http://rkd.nl/explore/images/180181, april
2015.
18 Dank aan Jan Peeters.
19 Noord-Hollands Archief, toegang 1614, Familie Van Sypesteyn te
Haarlem, inv. nr. 450.
20 Noord-Hollands Archief, toegang 1614, Familie Van Sypesteyn
te Haarlem, inv. nr. 187, p. 3. Dit is een door (zoals vermeld in
65
De Waterschans 2 - 2015