Een behangsel voor de Augustakamer
De kamer direct naast de Blauwe Zaal zou worden
ingericht in de laat achttiende-eeuwse Louis XVI-
stijl. Voor de decoratie van de wanden kon Can-
neman gebruik maken van een authentiek, 1775
gedateerd behangsel dat de gemeente Bergen op
Zoom al in 1967 van bovengenoemde Rijksdienst
in Den Haag in bruikleen had ontvangen.6 Een
behangsel is in de achttiende eeuw een wandbe-
kleding in de vorm van grote, muurbedekkende
doekschilderijen. Het betreffende behangsel was
eind negentiende eeuw in de Rijkscollectie
terechtgekomen bij de afbraak van het gerechts
gebouw aan de Zijlstraat in Haarlem.
Het bestond uit negen panelen (doeken), die
sinds 1912 een aantal jaren tentoongesteld zijn
geweest in het Provinciaal Overijssels Museum
in Zwolle, maar vervolgens in een depot waren
opgeborgen. Ze stellen aangenaam gepenseelde
Hollandse landschapjes voor, met koeien, boer
derijen, dorpskerkjes en plattelandsbewoners.
Dit behangsel is in 1978 in de Augustakamer
aangebracht.7
Omdat er niet voldoende ruimte was voor de hele
reeks is één van de doeken teruggegaan naar
een Rijksdepot.8
Achttiende-eeuwse behangsels in Nederland9
Geschilderde behangsels zijn in Nederland ver
vaardigd van het eind van de zeventiende tot in de
negentiende eeuw. Ze zijn de voorlopers van wat
wij tegenwoordig onder behang of behangsel ver
staan: papier of (kunst)stof dat op de muur wordt
geplakt. In tegenstelling tot modern behangsel,
dat op rollen wordt aangeleverd en naar behoeve
op grotere of kleinere oppervlakten kan worden
aangebracht, moest een geschilderd behangsel
precies passen op muurvlakken van specifieke
afmetingen. Het was dus altijd maatwerk, kost
baar en werd vervaardigd in opdracht van de
maatschappelijke elite. De meeste geschilderde
behangsels blijken te zijn vervaardigd voor he
renhuizen in de stad. Ze werden aangebracht in
de belangrijkste ruimte, de zaal (ontvangstkamer
of salon) en soms ook in kleinere kamers naast
de zaal. In totaal is er in Nederland een honderd
tal geschilderde behangsels bewaard gebleven.
De behangselschilder Hendrick Meijer
Behangsels werden vervaardigd door de ateliers
van schilders die zich in deze materie hadden
gespecialiseerd, de behangselschilders. Een van
hen was Hendrick Meijer (1744-1793), de ver-
van Eekelen.
J&t S/,or Ui'XJtMOJVT jjfyii
Afb. 7"Het slot Moermont 1743", ets in "Het Verheerlijkt Nederland".
73
De Waterschans 2 - 2015
