Coittoerïjael eft eedjtebet>
nariirat Dmitie entre|HU)fe/Me DM «ettj
roatn JUbtctLE Iwtrlt DU»*" "l"<V
cw™
rin ^T1 (ft* tf Öl ÖHI
£<7 tonton"» can
iJMtdtfg***"
öen )F0 "Ja u^IEtl dti^Trni &fü «tttjQ(OT0ui tolfb fflibrf
tUtftl tttlDft tOBC] aaBiDUiilrtiMiilitfL i [if Ji'flrwr: tun üifit&4HI*
tMcptptttSaltmMmV*w""J?1**. "yff*fl*MimnnwQtwn|ï
BjnMiU* MM*
dtt£im*f*nn iü dtPBtritT't dtf vw}f.p
öjtöfHcltï tot ivvnljf» oy&mZTóaitB
aantal burgers bewapend. De aanval werd ge
lukkig afgeslagen.
Over deze gebeurtenissen werd in enkele pam
fletten beschreven wat er was voorgevallen, zo
wel in de stad als bij het kasteel van Wouw. Een
pamflet werd gedrukt bij de Bergse drukker
Jacob Canin, het andere bij de Haagse drukker
H.Jaques.
Mogelijk zijn er meer pamfletten gedrukt; dat
was in die tijd een beproefde methode om het
nieuws te verspreiden. In de openbare verzame
lingen, waaronder enkele universiteitsbibliothe
ken, de Koninklijke Bibliotheek, het Rijksmu
seum en de collectie van het Markiezenhof zijn
alleen de volgende twee pamfletten bewaard
gebleven:
Cort verhael en rechte verclaringe vande entre-
prinse, die des eertz hertogen Albertus Volck
ghedaen heeft op de stadt Bergen op den Zoom
en de wercken daer voren gelegen, op den XXIen
Augusti 1605: onder t'beleyt en conduitte van
Mons d'Hericourt: midtsgaders den bloedigen en
tyrannigen assault en stormen, geschiet op den
XXen Septembris op t'Casteel van Wouwe
Ghevisiteert en gecorrigeert byPaulus Bax
- Ghedruckt tot Berghen op den Zooms: By Jacob
Canin, 1605.
Conversion, et revocation dv papisme, publique-
ment faicte en la ville de Bergues sur Zoom le
12me d'octobre, l'an 1603. - La Haye, H. Iaques,
1604.
Het beleg van 1622
Dit beleg van Bergen op Zoom duurde van 18
juli tot 2 oktober 1 622. De vijandelijke troepen
legerden zich aan de noord- en aan de zuidkant
van de stad. Steenbergen was al ingenomen
door Spinola, die bovendien een groot kamp
had opgeslagen onder Noordgeest. De stad
werd flink onder vuur genomen. De Grote Kerk
werd zwaar beschadigd. De verdediging van de
stad moest tijdens het beleg opnieuw georga
niseerd worden. Dat deed men door uitvallen in
de richting van het vijandelijk kamp en door het
inrichten van kampen tegenover de Spaanse le
gerkampen. Het lukte Spinola niet om de haven
in te nemen. De verdediging was daar te sterk
voor. Daardoor kon de stad de bevoorrading in
stand houden. Eind september werd de stad
geholpen door de komst van de troepen onder
leiding van Maurits. Op 3 oktober bliezen de
Spanjaarden de aftocht. Ze konden de confron
tatie met de troepen van Maurits niet aan.
Het beleg heeft in literair opzicht veel opge
leverd, waarbij Merck toch hoe sterck wel het
meest bekend bleef.
De tekst van het lied is op een bestaande me
lodie geschreven door Adriaen Valerius, een
notaris/douaneambtenaar uit Veere. Adriaen
Valerius gebruikte een "comedianten-dans" als
melodie voor dit lied, dat in 1626, één jaar na
zijn overlijden, in druk verscheen in De Neder-
landtsche Gedenckclanck. Van dit boek zijn later
nog diverse herdrukken verschenen. Uit het
werk zijn twee liederen zeer bekend gebleven:
Jtjfoh i'jiini i Siuia i a j
Afb.:5. Pamflet over de aanval In 1605, gedrukt bij Canin In
Bergen op Zoom. Foto: collectie KB Den Haag.
91
De Waterschans 2 - 2015