hierdoor onvoldoende capaciteit om de auto's op
te vangen. Het was evident dat de overheid snel
nieuwe wegen moest aanleggen.
De volksvertegenwoordigers maakten zich dan
ook zorgen, toen in 1958 een nieuw Rijkswegen
plan werd aangekondigd. Er vonden weinig ver
anderingen plaats in het beleid, hoewel de nood
steeds hoger werd. Vandaar dat minister Kort
hals in 1959 het 1.200km-pLan invoerde. Binnen
vijftien jaar moest er 1.200 kilometer aan nieu
we rijkswegen aangelegd worden. Samen met
de instelling van een nieuw financieringsrege
ling, het Rijkswegenfonds, zou Nederland hier
door voldoende toegerust zijn om de groeiende
hoeveelheid auto's op te vangen. Het 1.200km-
pLan werd in 1968 geïntegreerd in het Rijkswe
genpLan, waardoor dit het meest uitgebreide
ooit zou zijn. En één van de nieuwe wegen op het
1.200km-pLan, was de Rijksweg 19. Deze nieuwe
verbinding zou van Rotterdam naar Antwerpen
gaan lopen over de toen nog in het kader van de
Deltawerken aan te leggen VoLkerakdam.6
De planning van een snelweg
Het aanleggen van een nieuwe snelweg gebeurt
niet zomaar - nu niet, toen ook niet. Het planolo
gisch proces in de jaren zestig verliep weL snel
ler dan vandaag de dag. Alvorens de minister
een tracébesLuit nam, moesten, naast het be
leid en de vaststelling van een voorlopig tracé,
diverse afwegingen gemaakt worden op tech
nisch, geologisch, economisch, ecologisch en
planologisch vlak. Samen met haar provinciale
afdelingen bereidde Rijkswaterstaat de planning
en de uitwerking van het tracé voor. Daarnaast
diende overlegd te worden met de planologische
diensten voor inpassing van de weg binnen de
ruimtelijke ordening. De gemeenten hadden op
hun beurt de taak om de weg in het bestem
mingsplan op te nemen. Meestal ging dit voor
Rijkswaterstaat gemakkelijk, soms deed de ge
meente moeilijk.
Uiteindelijk besloot de minister van Verkeer en
Waterstaat over de aanleg van een rijksweg. De
Eerste en Tweede Kamer controleerden hem
uiteraard. ZoweL de bewindslieden aLs de volks
vertegenwoordigers wonnen kennis en advies in
bij de Raad van de Waterstaat. De Commissie
van OverLeg voor de Wegen maakte hier onder
deeL van uit. Zij nam niet aLLeen deeL aan het
overLeg, maar informeerde zich ook over de
LokaLe probLematieken door ter pLaatse te gaan
kijken en met de betrokken partijen te praten.
Hier brachten zij advies over uit, dat via de Raad
van de Waterstaat naar de minister en Tweede
KamerLeden ging ter voorbereiding van een be
sLuit.
De uitvoerder van de pLanning van de nieuwe
wegen, was - en is nog steeds - Rijkswaterstaat.
Deze ambteLijke dienst kende een onderverde
Ling in regionaLe directies en gespeciaLiseerde
afdeLingen. De directie Noord-Brabant voerde
overLeg met de provincie, gemeenten en het be
drijfsLeven. Deze provinciaLe dienst had ook haar
eigen ingenieurs en tekenaars in dienst, die
verantwoordeLijk waren voor het uitwerken van
een tracé. De dienst stond onder Leiding van een
hoofdingenieur-directeur.
Met het beLeidsvoornemen om 1.200 kiLometer
in vijftien jaar aan te Leggen (80 kiLometer per
jaar) kreeg Rijkswaterstaat het dus ontzettend
druk.7 Dit wiL niet zeggen dat de ingenieurs te
overhaast aan de sLag zijn gegaan: het inteke
nen van een nieuwe sneLweg gebeurde zorgvuL
dig vanwege de compLexiteit, het grootschaLige
karakter en de enorme kosten. Dat een weg
echter in 1959 aL gepLand was, terwijL deze 55
jaar Later geopend werd, is weL erg Lang te noe
men.
Het tracé van de Zoomweg
Rijksweg 19 was gepLand aLs een extra verbin
ding tussen Rotterdam en Antwerpen. De Zoom
weg moest niet aLLeen gaan fungeren aLs een
directe weg tussen de twee havensteden, maar
ook aLs een goede verbinding van West-Brabant
en ZeeLand met de Randstad. In 1959 pubLiceer
de de Provincie Noord-Brabant de pubLicatie
Noord-Brabant in het Nieuwe Westen. Hiermee
probeerde ze in te speLen op de toen aL verwach
te dichtsLibbing van de Randstad. De provincie
probeerde West-Brabant te promoten aLs een
overLoopgebied voor industrie en wonen. In het
bijgevoegde ontwikkeLingspLan (afbeeLding 1)
vaLt te zien in weLke richting de pLanoLogen
dachten inzake de ruimteLijke ontwikkeLing. De
Zoomweg (die hier aLs een primaire verkeerweg
is aangegeven, waarvan het zuideLijke deeL met
een stippeLLijn is getekend) zou dus van de VoL-
kerakdam tussen RoosendaaL en Bergen op
Zoom door Lopen, met een aansLuiting op BeLgië
(die nog in studie was). Daarnaast waren nog
twee oost-westverbindingen voorzien, nameLijk
de Maasroute (de huidige A59, maar dan voLLedig
111
De Waterschans 3 - 2015
