riaaL status, hoogachting en aanzien uitdrukt.
De verdwenen monumenten zijn beschreven
door Kees Booij en Willem van Ham in "Graf
monumenten in de Grote of Sint-Gertrudiskerk
te Bergen op Zoom" (zie literatuuropgave). Deze
publicatie is momenteel het enige dat nog aan
de gedenkstenen herinnert.
Replica 1: Britse officieren die in Wouw
begraven zijn.
De oorspronkelijke steen was al in 1814 aange
bracht op initiatief van de Britse minister van
Buitenlandse Zaken, Lord Castlereagh. Het ge
schiedde at the public expense, op kosten van het
Parlement in Londen.
Volgens de gegevens in het archief van Kees Booij
was het formaat van de grote steen 193 x 117 x
9 cm. (h x b x d) en woog hij 550 kg. De voorzijde
van de steen lag in 1969 gelijk met de pleister
laag op de muur op een hoogte van 177 cm boven
het vloeroppervlak. In het veld waren drie graf
schriften ingehakt, zonder verdere versiering.
Booij's fotomateriaal was niet terug te vinden en
de reproductie in het boek was van zo'n slechte
kwaliteit dat we voor de uitvoering van dit project
een grafische voorstelling hebben uitgewerkt.
Zoals in de oorspronkelijke steen, zijn ook in de
replica drie teksten onder elkaar aangebracht:
a) b) c), waarbij valt op te merken dat tekst a)
geen typefout bevat, maar dat er op de steen
ook daadwerkelijk 'VOUW' heeft gestaan en
geen 'WOUW'. Deze ongebruikelijke spelling is
de verklaring waarom nazaten, belangstellen
den en andere instanties in Engeland er nooit
in geslaagd zijn, ondanks vele jaren hardnekkig
zoeken, om een Nederlands dorp van die naam
te vinden en het register van de begraafplaats
aldaar.
a) 'AT VOUW ARE DEPOSITED THE REMAINS
OF THE FOLLOWING BRITISH OFFICERS
WHO FELL IN THE ATTACK UPON BERGEN
OP-ZOOM ON THE NIGHT OF THE 8 - OF
MARCH 1814 WHEN THAT FORTRESS WAS
IN THE POSSESSION OF FRANCE.'
b) 'TOT VOUW ZYN BEGRAVEN DE OVERBLYF-
SELEN DER NAVOLGENDE ENGELSCHE
OFFICIEREN DEWELKE GESNEUVELT ZYN
IN DEN AANVAL GEDAAN OP BERGEN -
OP - ZOOM IN DE NACHT VAN DEN 8=STE
MAART 1814 DIE VESTING NOG IN HANDEN
DER FRANSCHEN ZYNDE.'
c) 'MAIOR GENERAL SKERRETT BRIGADIER
GENERAL GORE Lt. COLONEL THE HON:
GEORGE CARLETON, 44 REGT. Lt.
COLONEL GEORGE CLIFTON Ist. REGT. OF
GUARDS LIEUT: MILES ROYAL SCOTS
REGT. LIEUT: BULTEEL, 21 REGT. ENSIGN
SANDES, 37 REGT.'
Replica 2: Officieren van het eerste en het
derde regiment Foot Guards.
Ook deze gedenksteen was oorspronkelijk al in
1814 in de kerk aangebracht. Hij was bekostigd
door mede-officieren in de Guardsregimenten,
velen van hen telgen uit kapitaalkrachtige, adel
lijke geslachten.
Ook voor de vervaardiging van de replica van de
tweede steen hebben we gebruik gemaakt van
de aantekeningen van Kees Booij en van "Graf-
AT VOUW ART DEPOSITED THE
REMAINS OF THE FOLLOWING BRITISH OFFICERS
WHO FELL IN THE ATTACK UPON BERGEN OP-ZOOM ON
THE NIGHT OF THE 8 - MARCH 1814 WHEN THAT
FORTRESS WAS IN POSSESION OF FRANCE.
TOT VOUW ZYN BEGRAVEN DE
0\ERBLYFSELEN DER NAVOLGENDE ENGELSCHE
OFFICIEREN DEWELKE GESNEUVELT ZVN IN
DEN AANVAL GEDAAN OP BERGEN OP - ZOOM
EN DE NACHT VAN DEN 8=STE MAART 1814
DIE VESTING NOG JN HANDEN DER
FRANSCHEN ZYNDE.
MAJOR GENERAL SKERRETT
BRIGADIER GENERAL GORE
Lt COLONEL THE HON.: GEORGE CARLETON, 44 REGT.
Lt. COLONEL GEORGE CLIFTON ltREGT. OF GUARDS
LIEUT.: MILES, ROYAL SCOTS REGT.
LIEUT,BULTEEL, 21 REGT.
ENSIGN S.ANDES. 37 REGT.
Afb. 2: Grafisch ontwerp voor replica 1: Britse officieren die in
Wouw begraven zijn. Ontwerp Ton Putter.
123
De Waterschans 3 - 2015