monumenten etc.". Het is de enige publicatie
waarin de oorspronkelijke steen nauwkeurig is
beschreven.
Met omlijsting was de steen 135 x 106 cm.
(h x b); de da gmaat van de marmeren plaat met
ingebogen hoeken was 112 x 86 cm. (h x b).
Hoewel de tekst op de foto in het boek nog rede
lijk leesbaar is, hebben we ook voor dit onder
werp een grafische voorstelling uitgewerkt. In
het witte marmer is in hoofdletters een Latijnse
tekst uitgehakt die met een zwarte kleurstof is
opgevuld.
'HOC MARMOR SEPULCHRALE ROBERTI MER
CER GEORGII CLIFTONJACOBI MACDONALD
ETJOHANIS BULTEEL ARMIGERORVM BRI
TANNIA IN LEGIONE PRATORIANA MILITAN-
TIUM QUI APUD OPPUGNATIONEM BERGA
SUPRA ZOMAM URBIS MART: 8: 1814 ACIE
MEDIA PERIERUNT MEMORIA ET VIRTUTI
SACRUM TRISTES AMICI PARES ET COMMI-
LITONES EODEM MOTI DESIDERIO APPONI
CURAVERE.'
Vertaling: 'Deze marmeren grafsteen, gewijd aan
de nagedachtenis en de dapperheid van Robert
Mercer, George Clifton, Jacob Macdonald en
Johannes Bulteel, die, als strijders dienend in
de lijfwacht van de Engelse koning, bij de bele
gering van de stad Bergen op Zoom op 8 maart
1814 in het gevecht zijn gesneuveld, is opgericht
in opdracht van vrienden en strijdmakkers, in
verdriet verenigd en op gezamenlijk initiatief.'
In de inscriptie zijn de rangen van de betreffen
de officieren niet vermeld. Dat is wel het geval
op een van de zijwanden in de Royal Military
Chapel in de Wellington Barracks (Londen). On
der de kop 'Storming of Bergen Op Zoom, March
8th 1814' valt daar te lezen: 'Lieut-Colonel Robert
Mercer, 3rd Guards; Lieut-Colonel George Clif
ton, 1st Guards; Lieut-Colonel the Hon. James
Macdonald, 1st Guards; Captain John Bulteel, 1st
Guards'.
De andere monumenten
Gaandeweg het onderzoek naar de geschiedenis
en achtergrond van deze stenen platen kwamen
we tot de verrassende ontdekking dat de thans
verdwenen monumenten niet de enige waren die
zijn opgericht naar aanleiding van de Engelse
aanval op Bergen op Zoom in 1814. Ook in Wouw,
in Canterbury en in Londen bleek er een te zijn.
In Wouw bevindt zich een grafmonument voor
George Carleton. Zijn nazaten waren op 20 juli
1895 in de dertig jaar eerder ontmantelde Berg
se vesting aan het zoeken geweest. Toen Car-
letons graf uiteindelijk in Wouw bleek te liggen,
hebben zijn afstammelingen twee jaar later als
nog een fraaie steen op het graf geplaatst.
Inscriptie: 'Here lies the body of the Hon.
George Carleton Colonel H.M. (2nd Batt.) 44th
Regt. killed during the assault upon Bergen op
Zoom - March 8th 1814 - aged 33'.
Materiaal: blauw hardsteen. Vormgeving: een
obelisk op een vierkante sokkel, de obelisk bo
venaan versierd met een Latijns kruis.
In 1988 is dit grafmonument op kosten van de
gemeente Roosendaal gerestaureerd.
Het verkeert sindsdien weer in goede staat. Het
grafmonument staat buiten de Sint-Lambertus-
kerk van Wouw, tegen de noordelijke muur, op
de parkeerplaats.
HOC MARMOR SEPCLCHRALE
ROBERTI MERCER
GEORGII CLIFTON
JACOBI MACDONALD
ET
JOHANNIS BVLTEEL
IRMI
GERORFM
BRIT AN NL® IN LEGIONE PR.-ETORIANA
MILITANTIUM
QUI APUD OPPUGNATIONEM
BERG.t SUPRA ZOMAM URBIS
MART 8 18IJ
ACTE MEDIA TERIERUNT
MEMORI.-É ET VIRTUTI SACRUM
TRISTES AMICT PARES ET COMMILITONES
EODEM MOTI DESIDERIO
APPONI CURAVERE.
Afb. 3: Grafisch ontwerp voor replica 2: Officieren van het 1s
en het 3de regiment Foot Guards. Ontwerp Ton Putter.
