onder de Oostenrijker hun macht ingeperkt had
den zien worden. Bovendien hadden bijna allen
banden met Frankrijk.10
Troefkaart van de Vlamingen was dat zij Filips
de Schone zelf vasthielden in Gent. Maximiliaan
besloot de raad met geweld af te zetten.11
Hoewel Adolf van Kleef zich in deze raad bevond,
nam diens zoon Filips het op voor de aartshertog
en voerde diens legers aan; in deze tijd vocht hij
nog samen met de gebroeders Glymes-Bergen.
De Vlamingen werden in 1485 verslagen en de
Gentenaars moesten Filips de Schone eindelijk
teruggeven aan Maximiliaan. De door Vlaande
ren aangestelde eerste kamerheer van Filips en
enkele andere leden van de regentschapsraad
werden afgevoerd naar het slot Vilvoorde in
Brabant, waar Jan van Walhain kastelein was.12
De jonge hertog moest dus worden voorzien van
een nieuwe eerste kamerheer en Maximilian
koos genoemde Jan voor de taak. Het was de
eerste kamerheer die de banier van de vorst
droeg wanneer hij het slagveld betrad, die hem
zijn kleding en zijn ordeketting aanreikte, die de
sleutel van het vertrek van zijn heer bewaarde
en in datzelfde vertrek sliep wanneer de herto
gin niet aanwezig was (en Filips de Schone had
als zevenjarige natuurlijk nog geen hertogin).
Daarbij hield hij het geheimzegel van de hertog
in bewaring. De brieven die tijdens zijn min
derjarigheid zijn ondertekend met de naam van
Filips, zijn waarschijnlijk opgesteld door Jan
van Walhain. We moeten ons voorstellen dat de
laatste en eerste persoon met wie de hertog op
een dag sprak enorm veel invloed op hem kon
uitoefenen. Maximiliaan had dus het belangrijk
ste ambt binnen het politieke bestel toegewezen
aan een lid van zijn nieuwe adel.13
Bovendien werd Jan van Walhain op de tweede
augustus 1486 aangesteld als gouverneur van
het graafschap en het slot Namen.14
Namen zou een heet hangijzer worden. Filips
van Bourgondië-Beveren had het ambt van
gouverneur in 1482 doorverkocht aan Jan van
Chalon met de clausule dat hij na een vrede met
Frankrijk bij terugbetaling zijn positie weer zou
kunnen verkrijgen. Datzelfde recht had hij in
1486, drie dagen nadat Jan van Walhain in het
ambt was geïnstalleerd als opvolger van Jan
van Chalon, weer doorverkocht aan Filips van
Kleef. Blijkbaar had deze laatste zijn oog laten
vallen op het gouverneurschap.15
Op zijn beurt had Jan van Walhain een aantal
jaren daarvoor gehoopt dat hij het ambt van ad
miraal zou verkrijgen na een diplomatieke mis
sie, maar die positie werd in 1485 aan Filips van
Kleef gegeven.16
De oude adel van 1477 en de door Maximiliaan
begunstigde adel zaten dus achter dezelfde po
sities aan.
De Naamse kwestie
Maximiliaan van Oostenrijk was in 1486 gekozen
tot Rooms koning om zijn vader de keizer te hel
pen met het bestuur. Zijn impopulariteit in de
Nederlanden zou hem dat voorlopig echter nog
Afb. 3: Maximiliaan van Oostenrijk. Olieverf op paneel,
atelier Joos van Cleve circa 1530. Collectie Rijksmuseum,
Amsterdam.
De Waterschans 3 - 2015
134