hij zich aan de kaapvaart vanuit zijn thuisbasis
Sluis. Vanuit Bretagne tot uit Noorwegen kwamen
de klachten binnen over de onveilige wateren.26
In Bergen op Zoom werd de haven ommuurd.27
Vredesvoorstellen
In het begin van 1492 stelde Filips een vredes
verdrag voor. Eén van de eisen was dat hij zou
worden hersteld in alle functies die hij voor de
opstand had gehad, inclusief het gouverneur
schap van Namen. Van het hof kreeg hij te ho
ren dat hij die functie nooit had bezeten: 'Maer,
die koninc gevangen zijnde te Brugge, vant hi
(Filips) middel 't slot van Namen te gecrigen
ende maecte hem selven midsdien gouverneur
van den lande.' Het antwoord luidde dat hoewel
'mijn heere van Walhain gheen proces of geschil
en wilt of verstaet te hebben jegen den voirscre-
ven heer Phelips, noch andere', hij er genoegen
mee zou nemen om het ambt af te staan als hij
daarvoor gecompenseerd werd.28
Hetzelfde vredesvoorstel van Filips ging verge
zeld van een twee uur durende verdediging van
zijn daden. De kortere versie die naar de koning
van Frankrijk werd gestuurd, bevatte, in tegen
stelling tot de versie die in Mechelen werd voor
gelezen, de beschuldiging aan het adres van Jan
van Walhain aan het begin van dit artikel. Daar
voegde Filips aan toe dat het Jan en andere, niet
bij naam genoemde, 'hayneurs' (haters) waren
die hadden bepleit dat hij werd verbannen, uit
zijn ambten werd gezet en 'wat het ergst is, men
heeft hem onteerd, wat hem meer weegt dan
welke aardse zaak dan ook'.29
Het kwam toen echter niet tot een vrede. Pas
op 12 oktober 1492 zou Filips van Kleef zich
overgeven. Het vredesverdrag was vernederend
en de ambten die hij opeiste, heeft hij niet ge
kregen. Het geheel was echter wel profijtelijk
voor Filips. Buiten de 30.000 pond die hij voor de
vrede kreeg, werd zijn jaargeld van 3.000 pond
weer doorgezet:30 hetzelfde salaris dat Jan van
Walhain ontving als eerste kamerheer.31
Ter vergelijking: een meestermetselaar ver
diende ongeveer een kwart pond per dag en zou
in zijn heLe Leven niet zo veeL geLd verdienen aLs
Filips en Jan in een jaar kregen. Dan rekenen
we de salarissen voor hun ambten en de op
brengsten van hun landgoederen niet eens mee.
Epiloog
Ondanks zijn nieuwe rijkdom was de rol van Filips
van Kleef in de politiek echter wel uitgespeeld,
terwijl Jans macht nog groter werd toen Filips
de Schone in 1494 eindelijk volwassen werd en
het bestuur overnam. Filips van Kleef verhuisde
naar het Franse hof en nam daar deeL aan de
ItaLiaanse oorLogen en een kruistocht tegen de
Turken. Jan van Walhain raakte in 1502 uit de
gratie, maar mocht vier jaar later weer deel
nemen aan het landsbestuur onder voogdes
Afb. 5: Filips de Schone in zijn jonge jaren. Zoals zijn vader
in afbeelding 2, draagt Filips hier de keten van de Orde
van het Gulden Vlies. Olieverf op paneel, meester van de
Magdalenalegende circa 1490. http://commons.wikimedia.
org/wiki/Fil ePhilippe_le_Beau_M_de_la_Chasse.jpg
137
De Waterschans 3 - 2015
